Ὕδρα Τοπωνύμια Ὕδρας
Ἀκτογραμμὴ
Ὕδρας (Ἀκρωτήριον Μπίστι ἕως Χούντα Ρήγα)
Πλέοντας Βορειοανατολικῶς τῆς νότιες
ἀκτὲς τῆς Ὕδρας
Ὀνόματα σωζώμενα ἐκ τῆς βιβλιογραφίας καὶ τῆς προφορικῆς παραδόσεως τῆς
νήσου Ὕδρας
(Ὁρισμένα ἓξ αὐτῶν δὲν ἀπαντῶνται σήμερα)
(Ὁρισμένα ἓξ αὐτῶν δὲν ἀπαντῶνται σήμερα)
Οἱ νοτιοδυτικὲς ἀκτὲς τῆς νήσου Ὕδρας
Όρμος Καβούρι
Νήσος Ἅγιος Νικόλαος (ἢ Τσιγκρὶ)
Σπήλαιο Τσιγκρὶ
Όρμος Φίχθι
Ἡ ἑρμηνεία τοῦ ὀνόματος κατὰ τὸν Τίτο Γιοχάλα:
Fikthi:Φίχθι
(μικρὴ συκιὰ)
Όρμος Ἁγίου Νικολάου-Γκίκουρη
Εἷς τὸν ὅρμο τοῦ Ἁγίου Νικολάου εὑρίσκεται ναὸς τοῦ Ἁγίου Νικολάου, γνωστὸς ὡς Ἅγιος Νικόλαος τοῦ Νικλιώτη.Ὁ ἱερεὺς Δημήτριος Χελιώτης (Χριστιανικὴ Ὕδρα),καταγράφοντας
τὸ ἐρημοκκλήσιον τοῦ Ἁγίου Νικολάου διεσώζει τὴν ὀνομασία Γκίκουρη (χωρὶς
περαιτέρω ἐπεξηγήσεις)
Σύμφωνα μὲ τὸν ἀρχαιολόγο Ἄδωνι Κύρου ἀκριβῶς ἔναντί της
ἐκκλησίας τοῦ Ἁγίου Νικολάου,ἐντοπίστηκε οἰκισμὸς στὸ βραχώδη λόφο ποῦ δεσπόζει
πρὸς τὸ κέντρο τῆς ἀκτῆς.Διεσώθησαν ὑπολλείματα τειχῶν,καθὼς καὶ ἐνδείξεις γιὰ
τὴν ὕπαρξη ἱεροῦ.Βορειοτέρα δὲ τοῦ λόφου,ἐντοπίστηκαν ἐρείπια συγκροτήματος
ὑδροδοτήσεως.(πλησίον της στέρνας τοῦ Νυκλίωτη).
Αὐλάκι Νικλιώτη:Μεταξὺ κάβου Τσιγκρὶ καὶ Ἁγίου Γεωργίου
Μπίστι.
Πηγάδι Νικλιώτη:Μεταξὺ συνοικισμοῦ Ζώγιερι καὶ Ἁγίου
Γεωργίου Μπίστι.
Όρος Γερακίνα
Μαρμάρι
Νοτιοανατολικὴ πλευρὰ τῆς Γερακίνας
Βραχονησίδα Καλογεράκι
Όρμος Ἀγκάλη Ἐπισκοπῆς
Παλαιὸ γιδομονοπάτι ὁδηγεῖ εἷς τὸν οἰκισμὸν τῆς Ἐπισκοπῆς
Όρμος Λιφαντὶ-Λεφαντὶ
Βραχώδης ἀκτὲς μετὰ τοῦ ὁρμίσκου Λιφαντί, πλησίον της
περιοχῆς Μπαρμπαρί.Ὑψηλὰ οἰκία τῆς
Ἐπισκοπῆς
Ακρωτήριον Κανόνι
Διάφοροι ναυτικοὶ χάρτες ἀναφέρουν τὸ ἀκρωτήριον ὡς
«Ἀκρωτήριον Ἁγίου Ἰωάννου»
Ὁ Γεώργιος Σαχίνης διασώζει τὸ τοπωνύμιο «Ντάπια Νησίζας»
διὰ τὴν εὐρύτερη περιοχὴ ,τὴν ὁποία χαρακτηρίζει ὡς ἐπίπεδη,λίγο πιὸ κάτω της ἐκκλησίας τοῦ
Ἁγίου Ἰωάννου Θεολόγου εἷς τὴν ὁποία ὑπῆρχε κανόνι τὸ ὁποῖο κατεκρημνήθει μετὰ
τὸ πέρας τῆς Ἑλληνικῆς Ἐπαναστάσεως.Ἓξ οὗ,προκύπτει ὡς φαίνεται ἡ ὀνομασία
«Ἀκρωτήριον Κανόνι».
Όρμος Σόκο
Όρμος Νησίζα
Όρμος Νησίζα-Ἄμμος Χονδρὴ
Ἐκκλησία Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου
Κατὰ τὴν πυρκαϋιὰ τῆς 14ης-16ης Ἰουλίου 1985 θανατώθηκαν τρεῖς νέοι (εἷς ἐκ τῶν ὁποίων Ὑδραῖος),οἱ ὁποῖοι προσπάθησαν νὰ σώσουν τὸν ναὸ ἀπὸ τὴν πύρινη λαίλαπα.
Πανοραμικὴ ἄποψις τῶν ἀκτογραμμῶν τῆς Ὕδρα ἀπὸ τὴν περιοχὴ
«Ἀκρωτήριο Κανόνι ἕως τὴν περιοχὴ τῶν ἐπαύλεων Βάτη & Λεούση εἷς τὸ Κλιμάκι.
Κλιμάκι
Γεώργιος Δ Κριεζὴς
(ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΝΗΣΟΥ ΥΔΡΑΣ ΠΡΟ ΤΗΣ(ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ)ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΕΩΣ ΤΟΥ
1821,ΕΝ ΠΑΤΡΑΙΣ 1860) σὲλ 2
«Τὸ πάλαι ἡ Νῆσος αὐτὴ ἐκαλύπτετο ὑπὸ πυκνοτάτων δασῶν καὶ
καρπίμων δένδρων,ἤτοι ἀγρίων καὶ ἡμέρων ἐλαίων,κερατείων,ἀμυγδαλῶν,καὶ
συκῶν,καὶ κατὰ παλαιὰν παράδοσιν τὰ ἥμερα ἐλαιόδενδρα ἤσαν ὑπὲρ τὰς
εἰκοσιτέσσαρας χιλιάδας,καὶ ὡς ἐκ τούτου παρεῖχε θέαν τέρπνην,ἂλλ’ἤδη κατέστη
γυμνὴ διὰ τὴν ἑξῆς αἰτίαν.
Ὄφις ὑπερμεγέθης ἐμφωλεύων εἷς τὸ πυκνώτερον δάσον κατὰ τὴν
θέσιν καλουμένην Κλιμάκι,ἐξήρχετο ἐκ διαλλειμμάτων καὶ κατέτρωγε τὰ πρόβατα εἷς
τὰ πέριξ βόσκοντα,ἕως οὗ ποιμὴν τὶς κατὰ τύχην εἶδεν ἔντρομος αὐτὸν κοιμώμενον
μεταξὺ τῶν θάμνων,καὶ δρομαῖος μὲ ὠχρὸν πρόσωπον ἐπιστρέψας,ἀνήγγειλε τὸ
περιστατικὸν τοῦτον τερατώδη ὄφιν,ἀφοῦ προηγουμένως εἶδον αὐτὸν μακρόθεν
ἰδίοις, ὀφθαλμοῖς,ἔβαλαν πῦρ πανταχόθεν,καὶ κατέκαυσαν μετὰ τοῦ δάσους τὸν ὄφιν
ἐκεῖνον,καὶ οὕτως ἀπηλλάγησαν.»
Ὅρος Ἁγίου Μάμμαντος
Ἡ νότια πλευρὰ τοῦ Ὅρους τοῦ Ἁγίου Μαμμάντος
Ἐπαῦλις Βάτη & Λεούση (Κοττομάτη)
(Αὐλάκι Κλιμάκι)
(Αὐλάκι Κλιμάκι)
Μικρὴ παραλία εἷς τὸ Αὐλάκι Κλιμακίου
Μάραθος: Μαραΐθι:
(Meraj-thi: ἀρβανιστὶ)
Η ονομασία διεσώζει ἔγγραφον του Ιστορικού Αρχείου Ύδρας Τόμος ΣΤ΄
(Ἀντίγραφο ἓν κώδικι 18 μεταξὺ ἐγγράφων 31/01 ἕως 08 Φεβρουαρίου 1821)
«Εἷς τὸ Μαράϊθι
εἷς τὸν Ἅγιο Κωνσταντῖνο εἷς τὸ Κλιμάκι...»
Ἐκκλησία Ἁγίου Κωνσταντίνου & Ἁγίας Ἑλένης
Γνωστὸ στὴν περιοχὴ εἶναι ἐπίσης «Τὸ Πηγάδι τοῦ Καρρᾶ»
Ὅρος Ἔρος-Ἔρε,Ἔρως
Ἡ μυθιστορία τοῦ τόπου μας ὅμως,διασώζει τὴν ἑξῆς
παράδοση:
Γεώργιος Δ Κριεζὴς
(ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΝΗΣΟΥ ΥΔΡΑΣ ΠΡΟ ΤΗΣ(ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ)ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΕΩΣ ΤΟΥ
1821,ΕΝ ΠΑΤΡΑΙΣ 1860) σὲλ 6
Ὑπεράνω του ὅρους τούτου (Προφήτου Ἡλιοῦ) ὑψοῦται τὸ ὅρος τὸ
καλούμενον τοῦ Ἔρωτος,διὰ τὸν,ὡς λέγεται,κρημνισθέντα ἐκεῖ βοσκὸν ἕνεκα σφοδροῦ
ἔρωτος πρὸς νεανίδα μὴ αἰσθανομένην πρὸς αὐτὸν ἀντέρωτα)
Ὃ Τίτος Γιοχάλας (ἀποδίδοντας ἀρβανίτικη προέλευση) ἀναφέρει περὶ τῆς ὀνομασίας τοῦ Ὅρους Ἔρος.
Erës (Ἀέρας,Ἄνεμος) : Μalli Erës : (Μὲ τὴν ἀπαλοιφὴ τῆς λέξεως Μalli,Βουνὸ τῶν Ἀνέμων) παρέμεινε ἡ γενικὴ Erës
Ὁ Ἀντώνιος Μανίκης ἐπισημαίνει πῶς προέρχεται ἀπὸ τὴν λέξη Ὅρος,ἐξελληνίζοντας τὴν ὀνομασία
Τσούμπα Ἀνενώστου
Μικρὸς λόφος εἷς τους πρόποδες (Νοτίως) του Ὅρους Ἔρους
Ἐπὶ τῆς κορυφῆς της,εὑρίσκεται ἡ μικρὴ ἐκκλησία τῶν Ταξιαρχῶν.
Νῆσος Φωκὰ
37°18′40.60″N 23°27′32.50″E / 37.3112778,
23.4590278
Τόπος ἀναπαραγωγῆς τῆς Μεσογειακῆς φώκιας, Μονάχους μονάχους , (Monachus monachus)
Σπηλαιώδης ἀκτὲς ἔναντί της νήσου τῆς Φώκας.Διασώζεται διὰ τὴν περιοχὴ τὸ τοπωνύμιο
Σπηλία τῆς Φώκας (Shpeva e fokësë)
Ἄλλο τοπωνύμιο τῆς ἀκτογραμμῆς τῆς περιοχῆς Κλιμάκι εἶναι τὸ «Κριεμάδι»
Ὁ Τίτος Γιοχάλας ἑρμηνεύει τὴν λέξη (πιθανολογόντας ὅτι ἡ ὀνομασία προέρχεται ἀπὸ τὸν ἰδιοκτήτη τῆς περιοχῆς) ὡς ἑξῆς:
Kriemadhi: krie + i-madhi: Μεγάλο κεφάλι
Ἡ συγκεκριμένη περιοχὴ εἶναι τόπος συγκεντρώσεως τῆς Μεσογειακῆς φώκιας.
Ὁ Τίτος Γιοχάλας ἑρμηνεύει τὴν λέξη (πιθανολογόντας ὅτι ἡ ὀνομασία προέρχεται ἀπὸ τὸν ἰδιοκτήτη τῆς περιοχῆς) ὡς ἑξῆς:
Kriemadhi: krie + i-madhi: Μεγάλο κεφάλι
Ἡ συγκεκριμένη περιοχὴ εἶναι τόπος συγκεντρώσεως τῆς Μεσογειακῆς φώκιας.
Πανοραμικὴ ὄψις τῶν νότιων ἀκτῶν τῆς νήσου Ὕδρας ἕως τὴν
Χούντα Ρήγα.
(Ἐμφανῆ τὰ σημάδια τῆς καταστροφικῆς λαίλαπας τοῦ 2007 ἡ
ὁποία ἀποτελείωσε τὴν ἄλλοτε καταπράσινη πευκόφυτη περιοχὴ τοῦ Κλιμακίου
Θέση Παναγίτσες
Ἐκκλησίας Γεννέσεως Ἰησοῦ Χριστοῦ & Εἰσοδίων τῆς
Θεοτόκου,εἷς τὴν θέση Παναγίτσες
Ἐπαῦλις Καλλίτσα
Πλησίον της Χούντα τοῦ Ρήγα,δίπλα εἷς τὴν ἐκκλησία τῆς Ἁγίας Ἀναστασίας τῆς Ρωμαίας
Ἡ περιοχὴ ἄνω της Ἁγίας Ἀναστασίας τῆς Ρωμαίας ἀναφέρεται
ἐπίσης ὡς «Κάβος Μαῦρος» (ἴσως ἀπὸ τὸν διαφαινόμενο ὄγκο τῆς Χούντας τοῦ Ρήγα)
Παράλληλα ὡς «Ἀμπλέτα Αὐλάκια» καλεῖται ἡ περιοχὴ μεταξύ της οἰκίας Καλλίτσα ἕως τὴν Χούντα Ρήγα.
(Ἐπίσης
διασώζεται καὶ ἡ ὀνομασία «Ὀτσάρι»)
Όρμος Ἅγιος Νικόλαος
Ὁρμίσκος νοτίως της Χούντα τοῦ Ρήγα,ὑπήνεμος πρὸς τοὺς
ἀνέμους Γραῖγο & Τραμουντάνα.(Ὁ Σαχίνης ἀναφέρει πὼς ὁ ὁρμίσκος
διασταυρώνεται μὲ τὸ Σταυρονήσι)
Μαγκοὺ Λέζα
(Κλίσμα Ἀντωνάκη)
(Κλίσμα Ἀντωνάκη)
Ἴσως (ἐπεξήγηση δική μου):
Magji: (μάγια) + ledh-i: (τοῖχος) + za (ἐπίθημα):
Magji: (μάγια) + ledh + za (ἐπίθημα): Μάγκου Λέζα (Μαγεμένη
πεζούλα)
Θέα πρὸς τὴν Χούντα τοῦ Ρήγα
Ἀγροικίες περιοχῆς Μαγκοῦ Λέζα.Ἀναφέρεται καὶ τὸ τοπωνύμιο
Κλίσμα Ἀντωνάκη
Χούντα Ρήγα
Ἀκρωτήριον Ρήγας
Ὅρος Πύργος & Ὅρος Κοντάρια
Πηγές:
Γεώργιος Δ Κριεζὴς
(ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΝΗΣΟΥ ΥΔΡΑΣ ΠΡΟ ΤΗΣ(ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ)ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΕΩΣ ΤΟΥ 1821,ΕΝ ΠΑΤΡΑΙΣ 1860)
Ἀντώνιος Μιαούλης
(Ὑπόμνημα Περὶ τῆς Νήσου ΎΔΡΑΣ ΑΦ΄ΗΣ ΕΠΟΧΗΣ ΚΑΤΩΚΗΘΗ ΜΕΧΡΙ ΤΟΥ ΕΤΟΥΣ 1821)
Ἱστορικὸν Ἀρχεῖον Ὕδρας
Τὸ Μέλλον τῆς Ὕδρας,Ἀντώνιος ΜανίκηςἩ Φωνὴ τῆς Ὕδρας,Χρήστου Χριστοδούλου
Περιοδικὸν Ὑδραϊκοὺ Συνδέσμου Πειραιῶς
Γεώργιος Σαχίνης
Ὑδραϊκὴ Ψυχή,Λαογραφία-Γνωριμία-Ἱστορία &Τοπωνύμια,Βιβλίον Β΄,Ὕδρα 1980Ὑδραϊκὴ Ψυχὴ Βιβλ. Δ΄ 1981
Ἐκκλησάκια,Ἐκκλησίες,Ἐρημοκλήσια,Πειραιεὺς 1982
Ὕδρας Λεξιλόγιον τὸ δεύτερον,Ἔκδοση Εὐάγης ὁ Ὑδρεάτης,ΥΔΡΑ1999
Ὕδρας Ἀλφαβητάριον,Ἔκδοση Εὐάγης ὁ Ὑδρεάτης,Ὕδρα 2001