hydraki


(hydraki:Διαδυκτιακὸς Δίαυλος Προβολῆς Μαγνητοσκοπίων-Εἰκονοληψιῶν τῶν Ἐθίμων-Ἠθῶν-Δρώμενων τῆς νήσου Ὕδρας (Υου tube)
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Ὕδρα 1902-1912.Τὸ ζήτημα τῆς Σπογγαλιείας & ἡ ἀπαγόρευσις τῆς δία σκαφάνδρων ἁλιείας (Β΄μέρος:1908-1912). Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Ὕδρα 1902-1912.Τὸ ζήτημα τῆς Σπογγαλιείας & ἡ ἀπαγόρευσις τῆς δία σκαφάνδρων ἁλιείας (Β΄μέρος:1908-1912). Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Δευτέρα 2 Φεβρουαρίου 2015

Ὕδρα 1902-1912.Τὸ ζήτημα τῆς Σπογγαλιείας & ἡ ἀπαγόρευσις τῆς δία σκαφάνδρων ἁλιείας (Β΄μέρος:1908-1912)

Τὸ ζήτημα τῆς Σπογγαλιείας & ἡ ἀπαγόρευσις τῆς δία σκαφάνδρων ἁλιείας
(Β΄μέρος:1908-1912)



Τὸ μαρτυρικὸν ἔτος 1908-Αἳ μαῦραι σελίδες τῆς σπογγαλιείας ἐν Ὕδρᾳ. -Οἱ ἄθλιες συνθῆκες διαβιώσεως καὶ ὑγιεινῆς,ἐπιπρόσθετοι παράγοντες εἰς τὴν αὔξησιν τῶν θανατηφόρων κρουσμάτων τῶν δυτῶν

Τὸ 1908,ἡ ἐπιστροφὴ τῶν σπογγαλιευτικῶν πλοιαρίων τῆς νήσου Ὕδρας,ἀπὸ τὸν ἐτήσιο πλοῦ τοὺς εἰς τὰ παράλια της Ἀφρικῆς,ἀποκάλυψε τὴν τραγικὴ πραγματικότητα ποὺ βίωναν οἱ περισσότερες οἰκογένειες τῶν Ὑδραίων σπογγαλιέων,καθὼς χαρακτηρίστηκε ἀπὸ ραγδαία αὔξηση τόσο εἰς τὸν ἀριθμὸ τῶν θανατηφόρων κρουσμάτων τῆς «νόσου τῶν δυτῶν» ὅσο καὶ εἰς τὸν ἀριθμὸ τῶν κρουσμάτων μερικῆς ἢ ὅλικης παραλυσίας,λόγω τῆς ἐσφαλμένης χρήσεως τῶν σκάφανδρων,τῆς ἐλλιποῦς συντηρήσεως τῶν ἀεραγωγῶν τους ἀλλὰ καὶ τῆς ἀνύπαρκτης τηρήσεως τῶν κανόνων τῆς ἀσφαλοῦς καταδύσεως.

Ἡ κατάστασις αὐτή,προκάλεσε ἀσφαλῶς τεράστιο ἀντίκτυπο εἰς τὴν τοπικὴ κοινωνία τῆς νήσου Ὕδρας,ξεπέρασε τὰ ὅριά της καὶ ξεσήκωσε σωρεία ἀρνητικῶν δημοσιευμάτων εἰς τὶς ἐφημερίδες «Σκριπτ» καὶ «Ἐμπρός» οἱ ὁποῖες κατέγραψαν μὲ μελανὰ χρώματα τὴν θλιβερὰ καὶ ζοφερὴ κατάσταση ποὺ ἐπεκράτησε εἰς τὴν Ὕδραν τὸ συγκεκριμένο ἔτος.


«Πηγή: Σκρίπτ,Φύλλον Ἐφημερίδος 4ης Νοεμβρίου  1908, Ἄρθρον «Τὰ δραματικὰ γεγονότα τῆς ἡμέρας.Αἳ τραγωδίαι τῆς σπογγαλιείας.Ἐκ τῶν ἀφηγήσεων μίας ἐπισήμου ἐκθέσεως»

«..Νέαι καὶ πάλιν ἐκατόμβαι ἀνθρωπίνων θυμάτων τῶν ἐξ Ὕδρας σκαφανδρικῶν ἁλιευτικῶν πλοίων ἀποκαλύπτονται,στηθεῖσαι εἰς τὰ παράλια της Τύνιδος καὶ τῆς Βαρβαρίας.Ἐκατόμβαι εἰς νεκροὺς θαπτόμενους καὶ πρὶν ἢ ξεψυχήσουν,εἰς παραλυτικούς,εἰς σαπίζοντας,εἰς οἰμώζοντας.

Εἶνε ἡ ἐτήσια θυσία τοῦ Ἑλληνικοῦ πολιτισμοῦ καὶ Χριστιανισμοῦ,ἡ προκαλοῦσα τὴν φρίκην καὶ αὐτῶν τῶν Βεγγαζίων καὶ τῶν ἄλλων Ἀράβων κατοίκων τῶν ἀκτῶν ἐκείνων.
Τρανὴ καὶ μεγάλη καὶ ἐφέτος ἡ θυσία αὐτή,χάρις εἰς τὴν πρόθυμον συναίνεσιν τῆς Ἑλληνικῆς Πολιτείας,ἤτις ηὐδόκησε νὰ ἀφήση ἐλευθέρους τους κακούργους κυβερνήτας τῶν πλοιαρίων εἰς πάσαν τοιαύτην θυσίαν..»

Σύμφωνα μὲ τοὺς ἀρθρογράφους τῶν ἐφημερίδων,οἱ ἐνέργειες τῶν ἐφοπλιστῶν-ἐκκινητῶν τῶν σπογγαλιευτικῶν πλοιαρίων πρὸς τὴν Ἑλληνικὴ Κυβέρνησιν καὶ ἡ ὁριστικὴ ἀπόφασις  τῆς τελευταίας νὰ μὴν ἀποστείλη τὸ ὁπλιταγωγὸ «Κρήτη» εἰς τὰ ἀφρικανικὰ παράλια,διὰ τὴν ἐποπτεία τῆς «διὰ σκαφάνδρων» ἁλιείας,ὅπως συνέβαινε τὰ προηγούμενα ἔτη,ἔδωσε τὴν δυνατότητα εἰς τοὺς πλοιάρχους τῶν πλοιαρίων νὰ δράσουν ἀνεξέλεγκτα κατὰ τῶν δυτῶν καὶ ἀπετέλεσε τὴν κύρια αἰτία αὐξήσεως τῶν κρουσμάτων τῆς «νόσου τῶν δυτῶν».

Ἐμμέσως πλὴν σαφῶς,οἱ ἀρθρογράφοι τῶν ἐφημεριδῶν κατήγγειλαν πὼς ἡ ἀπροθυμία τῆς Ἑλληνικῆς Πολιτείας νὰ ἐπιβάλλει αὐστηρὲς ποινὲς καθείρξεως εἰς τοὺς πλοιάρχους τῶν σπογγαλιευτικῶν πλοιαρίων διὰ τὰ ἐγκλήματα ποὺ διέπρατταν κατὰ τῶν δυτῶν,ἐνθάρρυνε τὴν βίαιη καὶ ἀπάνθρωπη συμπεριφορά τους.

Οἱ πρωτόγνωρες σὲ βαρβαρότητα εἰκόνες τῶν παράλυτων ὑποβασταζόμενων δυτῶν καὶ ὁ μεγάλος ἀριθμὸς τῶν θανόντων,ποὺ βύθισαν εἰς πένθος πολλὲς οἰκογένειες,προκάλεσαν τὴν ἔντονη ἀντίδραση τοῦ Ἀστυνόμου Ὕδρας,ὁ ὁποῖος συνέταξε καὶ ἀπέστειλε μακροσκελῆ ἔκθεση εἰς τὸν Εἰσαγγελέα Πρωτοδικῶν τοῦ Ναυπλίου κ.Κουρή,ἐκθέτωντάς του τὴν τραγικὴ κατάσταση τῶν ἐπαναπατρισθέντων δυτῶν.Ὁ Εἰσαγγελεύς,διέταξε τὴν ἄμεση σύλληψη τῶν πλοιάρχων ποὺ ἐπιδόθηκαν εἰς τὶς ἀπάνθρωπες αὐτὲς παράνομες ἐγκληματικὲς ἐνέργειες καὶ μετεβῆ αὐτοπροσώπως,παρουσία ἀνακριτού,εἰς τὴν νῆσον Ὕδραν διὰ νὰ διερευνήσει τὶς πραγματικὲς αἰτίες ὑπὸ τὶς ὁποῖες αὐτὲς προκλήθηκαν.

«Πηγή: Ἐμπρὸς,Φύλλον Ἐφημερίδος 30ης Ὀκτωβρίου 1908, Ἄρθρον «Τελευταία ὥρα. Ἀποτρόπαια αἴσχη ἐναντίον δυτῶν.Ἄνθρωποι πυρακτούμενοι μὲ σίδηρον.Ἡ Ὕδρα ἀνάστατος.Ὁ Εἰσαγγελεὺς ἐπὶ τόπου»

«…Καὶ αὐτοὶ οἱ βαθύτερον γνωρίζοντες τὰ τερατουργήματα ὧν οἱ ἀτυχεῖς δύται ἐγένοντο μέχρι τοῦδε θύματα θὰ ἐκπλαγώσι μὲ τὰ χθὲς ἀγγελθέντα ἐξ Ὕδρας ἐνταύθα.Ὡς γνωστόν τη ἐπιμονὴ τῆς Α.Μ τῆς Βασιλίσσης ἀπὸ τίνων ἐτῶν ἐστέλλετο εἰς τᾶς ἀκτᾶς τῆς Ἀφρικῆς τὸ ὁπλιταγωγὸ «Κρήτη» τὸ ἐπιτελεῖον τοὑ οποίου εἶχεν ἀποστολὴν νὰ ἐποπτεύη τὸς ὄρους τῆς καταδύσεως τῶν δυτῶν καὶ νὰ παρέχη πάσαν αὐτοὶς περίθαλψιν.Ἐφέτος ὅμως ἡ Ἄνασσα ἀπῆλθεν ἐνωρὶς καὶ οἱ ἐνδιαφερόμενοι κατώρθωσαν νὰ μὴ σταλῆ τὸ ὁπλιταγωγὸν οὕτω δὲ ἢ διὰ σκαφάνδρων σπογγαλιεία ἔμεινεν ὅλως ἀνεξέλεγκτος,ἔλειψαν δὲ καὶ πᾶσαι αἳ ἐκ τῶν παραλίων ἐκείνων εἰδήσεις σιγώντων τῶν ἐνδιαφερομένων.
Ἡ ἐπιστροφὴ τῶν σκαφάνδρων
Ποὶον τὸ ἀποτέλεσμα τῆς ἐλευθερίας,ἢν ἀπήλαυσαν ἐφέτος αἳ ὀλέθριαι μηχαναὶ μαρτυρεῖ ὁ θρῆνος καὶ ὁ ὀδυρμὸς ὅστις ἀγγέλεται ἓξ Ὕδρας.Ἀπὸ τίνων ἡμερῶν ἤρξαντο ἐπαναπλέοντα τὰ σκάφανδρα.Αὐτόχρημα ἀνθρωπίνους ἐκατόμβας ἀπεκάλυψεν ἡ ἐπάνοδος αὐτή.Οἱ πλεῖστοι τῶν ἀτυχῶν δυτῶν δὲν ἐπέστρεψαν.Ἔμειναν εἰς τοὺς βυθοὺς τῆς θάλασσης ἢ ἐτάφησαν εἰς τᾶς ἀμμώδεις ἐκτάσεις τῶν παραλιῶν.Οἱ ἀεραγωγοὶ σωλῆνες τῶν μηχανῶν (μαρκούτσια) ἐν ἀθλιεστάτῃ καταστάσει συνετελοῦν καθ’ἑκάστην εἰς θανάτους τῶν δυτῶν.
Οἱ ζῶντες-Αἳ βάσανοι
Ἀτυχέστεροι ὅμως τῶν θανόντων ὑπῆρξαν οἱ ἐπιζήσαντες δύταις.Οἱ πλεῖστοι εἴσι παράλυτοι,ἄλλοι φέρουσι ἐγκαύματα εἰς τᾶς χείρας καὶ τοὺς πόδας διὰ πεπυρακτωμένου σιδήρου ἕτεροι ἔχουσι τᾶς σάρκας μελανὰς ἐκ τῶν κτυπημάτων τῶν σιδηρῶν ἁλύσεων ἄτινα καταφέρον κατ’αὐτῶν οἱ πλοίαρχοι ἴνα τοὺς ἀναγκάσωσιν εἰς κατάδυσις ἐξ ἢς ἀφεύκτως θ’ἀπέθνησκον.Βεβαιοῦται ὅτι πολλοὶ ἄλλοι ἐκ τῶν βασάνων ἠναγκάσθησαν ν’αὐτοκτονήσωσιν.
Ἡ Ὕδρα ἀντηχεῖ ἐκ γοῶν καὶ ὀδυρμῶν.
Ἕκαστος κατάπλους σπογγαλιευτικοῦ πληροὶ τὴν Ὕδρα γοῶν καὶ ὀδυρμῶν.Οἱ κοπετοὶ τῶν ἀτυχῶν χηρῶν καὶ ὀρφανῶν ἀκούονται διαρκῶς.Οἱ ἐπιζῶντες δύται ἐν οἰκτρᾷ καταστάσει ἐπὶ ὑποζυγίων φέρονται εἰς τᾶς οἰκίας τῶν,ἴνα ἴσως μὴν ἐξέλθωσι ποτὲ πλέον τούτων.Ἡ ὑδραϊκὴ κοινωνία εἶναι ἀνάστατος.Αὐτοὶ οἱ κεφαλαιοῦχοι ἐφοπλισταὶ ἐξηγέρθησαν κατὰ τῶν ἀπάνθρωπων πλοιάρχων.Ὁ δὲ Ἀστυνόμος ἀμέσως διὰ μακρᾶς ἐκθέσεως ἀνέφερε τὰ τερατουργήματα ταῦτα τῷ Εἰσαγγελεῖ Ναυπλίου.
Ὁ Εἰσαγγελεὺς εἰς Ὕδραν
Μόλις λαβῶν γνῶσιν τῶν κακουργημάτων τούτων ὁ Εἰσαγγελεὺς τῶν ἐν Ναυπλίῳ πρωτοδικῶν κ. Α.Κουρὴς διέταξεν ἀμέσως τὴν σύλληψιν τινῶν τῶν πλοιάρχων’ ἀνήγγειλεν δι’ὅτι μεταβαίνει μετ’ ἀνακριτοὺ εἰς Ὕδραν ὅπου φθάνει σήμερον.Καὶ οἱ ἐν Πειραιεῖ Ὑδραῖοι βαρέως φέροντες τὰ αἴσχη ταῦτα ἐξηγέρθησαν ἐκ τῶν φρικωδῶν ἐγκλημάτων,ἐκ δὲ τῶν Βουλευτῶν Ὕδρας,ἔσπευσεν ἐπὶ τόπου ὁ Ἰωάννης Κουντουριώτης.Ἡ ὑδραϊκὴ κοινωνία ἀπαιτεῖ ἄμεσον καὶ δραστήριαν ἐνέργειαν τῶν ἀρχῶν…»


Ἐκτὸς τῶν δυὸ προαναφερθείσων αἰτιῶν,τῆς μὴ ἀποστολῆς τοῦ ὁπλιταγωγοῦ «Κρήτης» καὶ τῆς βίαιης συμπεριφορᾶς τῶν πλοιάρχων,εἰς τὴν καταπόνηση τῆς ὑγείας τῶν δυτῶν καὶ κατὰ συνέπεια εἰς τὴν αὔξησιν τῶν κρουσμάτων τῆς νόσου συνέβαλλαν οἱ ἄθλιες συνθῆκες ἐργασίας,διαβιώσεως καὶ ὑγιεινῆς ποὺ ἐπικρατοῦσαν εἰς τὰ σπογγαλιευτικὰ πλοιάρια.

Οἱ δύτες,ὑπὸ τὸν φόβο τῶν προπηλακισμῶν καὶ τῶν ξυλοδαρμῶν ποὺ ὑφίσταντο,ἐργάζοντο ἀκατάπαστα κάθε ἡμέρα,ὑπὸ ἀντίξοες καιρικὲς συνθῆκες καὶ ἐτρέφοντο κυρίως μὲ ὀλίγα ὄσπρια καὶ ἁλίπαστο κρέας χειρίστου ποιότητας.Διὰ τὸν ἐλάχιστον ἐλεύθερο χρόνο ποὺ τοὺς ἀπέμενε,οἱ δύτες ἐξαναγκάζοντο νὰ διαβιοῦν καὶ νὰ ξεκουράζονται εἰς τοὺς στενοὺς χώρους τῶν ἀμπαριῶν τῶν πλοιαρίων τους,ἀνάμεσα εἰς τοὺς πληγέντες συναδέλφους τους.


«Πηγή: Σκρίπτ,Φύλλον Ἐφημερίδος 4ης Νοεμβρίου  1908, Ἄρθρον «Τὰ δραματικὰ γεγονότα τῆς ἡμέρας.Αἳ τραγωδίαι τῆς σπογγαλιείας.Ἐκ τῶν ἀφηγήσεων μίας ἐπισήμου ἐκθέσεως»

«…Πῶς ζοῦν καὶ διαιτῶνται
Ἡ διαβίωσις τῶν σπογγαλιέων εἶνε θαυμάσια ἀπὸ τῆς ἀπόψεως τῆς ἀντοχῆς εἰς κόπους,κακουχίας,στερήσεις καὶ ἀθλιότητα εἶνε μία τῶν ἐπωδυνέστερον ποικιλιῶν τῆς ἐκμεταλλεύσεως τῆς θαλάσσης βιοπάλη γενναία,ἀντάξια ὄντως καλλιτέρας τύχης.
Ἀπὸ τῆς αὐγῆς μέχρι τῆς νυκτός,ἤτοι ἐπὶ δέκα καὶ τέσσαρας συνεχεῖς κατὰ τᾶς μακρᾶς του θέρους ἡμέρας,ἐπὶ συνήθως ταραχώδους θαλάσσης καὶ ὑπὸ τᾶς καυστικᾶς ἀκτίνας τοῦ Ἀφρικανικοῦ ἡλίου,ἐργάζονται ἀδιακόπως ἕκαστος ἐν ὢ ἐτάχθη
Τρώγουσιν ἅπαξ μόνον τὴν ἑσπέραν μετὰ τὸ τέλος τῆς ἐργασίας,ἡ δὲ συνήθης αὐτῶν τροφὴ εἶνε ὄσπρια  καὶ ἁλίπαστον κρέας.

Κατακλίνονται δὲ τὸ πλεῖστον,τὰ μὲν πληρώματα φύρδην μίγδην,ἐν τῷ στενῷ κύτει τοῦ τρεχαντηρῖου,οἱ δὲ δύται ἐν τῇ βρατσέρᾳ ἀπαζούση ἀνυποφόρως ἐκ τοῦ ἐν ἀποσυνθέσει σπόγγου’ὁσάκις δὲ τύχη νὰ νοσηλεύηται ἐν αὐτῇ καὶ δύτης τὶς πάσχων γάγγραιναν,ἡ ἐξ αὐτῆς δυσωδία εἶνε ἀπερίγραπτος.
Ὅπως λάβη τῆς μικρᾶν ἰδεὰν τῆς δυσωδίας ταύτης ἐντὸς μικρῶν σκαφῶν δέον ν’ἀναλογισθῆ ὅτι τὸ ἡμέτερον ὁπλιταγωγὸν καὶ ἡ πέριξ ἀτμόσφαιρα ἐπληρώθησαν τοιαύτης ἐκ τῆς μεταφορᾶς δυτῶν πασχόντων γάγγραιναν,ἡ δὲ ἀποτρόπαια αὐτὴ ὀσμὴ διήρκει ἐν τῷ πλοίῳ ἐπὶ πολλᾶς ἡμέρας παρὰ τᾶς καυτηριάσεις καὶ ἀπολυμάνσεις,εἰς ἂς ὑπεβάλλετο ὁ ἀσθενὴς κατὰ τὰ γαγγραινώδη μέλη….»


Οἱ συνθῆκες αὐτὲς εἶχαν ὡς ἀποτέλεσμα τὴν ἐκδήλωση ἐπιδημίας «σκορβούτου»,ὑπὸ τῆς ὁποίας προσεβλήθησαν συνολικὰ δεκαπέντε δύτες τῶν σπογγαλιευτικῶν πλοίων τῆς Ὕδρας, ἐκ τῶν ὁποίων οἱ δυὸ ἀπεβίωσαν ἐνῶ οἱ ὑπόλοιποι εὐρίσκοντο εἰς τὸ στάδιον τῆς ἀνάρρωσης. Σύμφωνα μὲ τὸν ἰατρὸ τῆς Ὕδρας Εὐάγγελο Ραφαλιά,ἡ ἀσθένεια προκαλοῦσε ἐξάντληση καὶ συσπάσεις εἰς τὰ κάτω ἄκρα τοῦ σώματος.

Νέα ἐπιβάρυνση εἰς τὴν ἤδη καταπονηθεῖσα ὑγεία τῶν δυτῶν καὶ τῶν ὑπόλοιπων μελῶν τῶν  σπογγαλιευτικῶν πλοιαρίων,προκάλεσε ἡ ὑδροδότηση τῶν πληρωμάτων,λόγω λειψυδρίας, ἀπὸ πηγάδι τῆς περιοχῆς Μπόμπαν τοῦ ὁποίου ὁ ὑδροφόρος ὁρίζοντας ἦτο μολυσμένος.Ἡ πόση τοῦ συγκεκριμένου ὕδατος,προκαλοῦσε τὴν παράλυση τῶν ἄκρων τῶν ποδιῶν καὶ τὸ μελάνιασμα τῶν μυῶν τοῦ σώματος καὶ ὁδηγοῦσε τελικὰ τὸν προσβληθέντα εἰς τὸν θάνατον. Συγκεκριμένα,ἀπεβίωσαν δέκα ἕως δεκαπέντε δυτὲς ἀπὸ δώδεκα σπογγαλιευτικὰ πλοιαρία ποὺ ἁλίευαν σπόγγους εἰς τὴν γεωγραφικὴ περιοχὴ πλησίον τῆς Μπόμπαν.

Διὰ τὴν νῆσον Ὕδραν ὁ φόρος αἵματος διὰ τὸ ἔτος 1908,ἦτο ἰδιαίτερα βαρύς.Ἐνῶ κατὰ τὸ ἔτος 1907,ἐξαιτίας τῆς «νόσου τῶν δυτῶν» ἀπεβίωσαν δεκαπέντε Ὑδραῖοι δύτες ἐπὶ συνόλου τριακοσίων πενήντα θανόντων δυτῶν πανελληνίως,κατὰ τὸ ἔτος 1908,ὁ ἀριθμὸς αὐτὸς διπλασιάστηκε ἀφοῦ κατεγράφησαν οἱ θάνατοι εἴκοσι ὀκτὼ Ὑδραίων δυτῶν ἐπὶ συνόλου τριακοσίων θανόντων δυτῶν.Ἂν εἰς αὐτούς,προσθέσουμε τοὺς δυὸ ποὺ ἀπεβίωσαν λόγω τῆς ἐπιδημίας τοῦ «σκορβούτου» καὶ τοὺς δεκαπέντε ποὺ ἀπεβίωσαν λόγω τοῦ μολυσμένου ὕδατος,τότε ὁ συνολικὸς ἀριθμὸς τῶν δυτῶν ποὺ ἀπεβίωσαν προσεγγίζει τοὺς σαράντα πέντε περίπου.Φυσικῶς,ὁ ἀριθμὸς αὐτὸς ἠδύνατο νὰ αὐξηθεῖ ἐὰν συνυπολογισθεῖ ἡ πιθανότητα ἀποκρύψεως τῶν θανάτων ἀρκετῶν δυτῶν,ἕνεκα τῆς ἀνυπαρξίας ἐπιτηρήσεως τῶν πλοιαρίων τοῦ σπογγαλιευτικοῦ στόλου,ἀπὸ πλοῖα τοῦ Βασιλικοῦ Πολεμικοῦ Ναυτικοῦ.


«Πηγή: Ἐμπρὸς,Φύλλον Ἐφημερίδος 4ης Νοεμβρίου  1908, Ἄρθρον «Τὸ σπογγαλιευτικὸν αἶσχος.Ἕνα ἡμερονύκτιον εἷς τὴν Ὕδραν.Ὁ ὅρμος τοῦ θανάτου.Ἡ ἀφρικανικὴ τραγωδία»

«…Θὰ ἠδύνατο τὶς νὰ προχωρῆ ἐπ’ἄπειρον ἐὰν παρέτασσεν ὄλας τᾶς ἀφηγήσεις τῶν δυτῶν,καὶ πρὸ πάντων ἐὰν κατόρθωνε νὰ τοὺς συναντήση ὅλους.Ἀλλὰ ἂς ἀφίσωμεν τὴν ἀνάκρισιν νὰ φέρη εἰς πέρας αὐτὸ τὸ ἔργον,ἐὰν δὲν σκοντάψη καθ’ὁδὸν καὶ ἂς προχωρήσωμεν εἰς ἄλλην ὄψιν τῶν δεινοπαθημάτων τῶν μετασχόντων τῆς ἐφετεινῆς σπογγαλιευτικῆς ἐκστρατείας:
Τὸ ἔτος αὐτὸ ἐσημειώθη καὶ μὲ τὴν ἐπιδημίαν τοῦ σκορβούτου.Κατὰ τᾶς ἀνακοινώσεις τοῦ ἐν Ὕδρᾳ ἰατροῦ κ.Ραφαλιά,ἀπὸ τὴν νόσον αὐτὴν ἔπαθαν 15 μόνον τὸ ὅλον,ἐν οἲς καὶ ναῦται ,οἱ ἐπιλεγόμενοι συντρόφοι.Τὸ σκορβοῦτον φέρει μεγάλην ἐξάντλησιν καὶ συσπάσεις τῶν κάτω ἄκρων,προέρχεται δὲ ἐκ τῆς ἐλλείψεως φυσικῶν οὐσιῶν πρὸς τροφὴν καὶ τῆς χρήσεως ἁλιπάστων,ὡς καὶ ἐξ ἀκαθαρσίας ἐν γένει.Ἐξ’αὐτῶν δυὸ ἀπέθαναν κατὰ τὸν πλοῦν,οἱ δὲ λοιποὶ θὰ θεραπευθοῦν,ὡς εὐρισκόμενοι ἤδη εἰς τὸ β΄στάδιον τῆς νόσου.Κατὰ τᾶς ἀνακοινώσεις τοῦ ἰδίου ἰατροῦ,οἱ παθόντες ἀπὸ κτύπημα ἐφέτος δὲν εἶνε περισσότεροι τῶν 15 ἐπίσης,ἔπαθον δὲ ἐλαφρῶς κατὰ τὸ πλεῖστον ἀπὸ τρομώδη τῶν κάτω ἄκρων παράλυσιν.Καὶ τοῦτο προῆλθε διότι ὁ σπόγγος ἐλαττοῦται ὀσημέραι καὶ ἐξαναγκάζονται οἱ δύται νὰ εἰσδύουν βαθύτερα εἰς τὸ ὕδωρ.Τὸ σκορβοῦτον,κατὰ τᾶς ἀφηγήσεις τῶν ἐν Ὕδρᾳ,πρώτην φορᾶν ἐφέτος παρουσιάσθη μεταξὺ τῶν δυτῶν καὶ τῶν ναυτῶν.
Ἡ νόσος παρουσιάζει ὡς ἐξωτερικὰ φαινόμενα χείλη ἐντελῶς ἔξαιμα καὶ οὖλα ἐξοιδημένα.Ὁ κ.Ραφαλιᾶς τοὺς θανόντας ἐφέτος κατὰ τὸ διάστημα τῆς σπογγαλιεύσεως δύτας ἀριθμεῖ εἰς 28 μόνον περίπου,ἐπὶ 300.Πέρυσι κατὰ τὸν αὐτόν,ἤσαν 15,ἐπὶ 350.Πέρυσιν,ἠκολουθεῖ καὶ ἡ «Κρήτη» ἐφέτος ὄχι.Παραθέτομεν ὄλας τᾶς ἐκ διαφόρων πηγῶν πληροφορίας-πρὸς πιστὴν καὶ πλήρη ἀναπαράστασιν τῶν συμβάντων,διότι ἡ διαφορὰ καὶ ἡ ἀντίφασις πολλάκις, παρακολουθεῖ βῆμα πρὸς βῆμα τὸν θέλοντα νὰ ἐξακριβώση τὴν ἀλήθειαν.Πλήρης σχετικῶς ἐξακρίβωσις τῆς ἀληθείας θὰ ἦτο δυνατὴ ἕνα τὶς παρηκολουθεῖ ἄνευ διακοπῆς,τὴν βαθμιαίαν εἰς Ὕδραν ἐπιστροφὴν τῶν καϊκιῶν.Τὴν τοιαύτην ἐξακρίβωσιν ἴσως τὴν ἔκαμεν ἡ ἐξουσία.Ἀλλὰ κατὰ πόσον εἶνε ἐντελῶς δυνατὸν καὶ τοῦτο;Αὐτὸ θὰ τὸ ἴδωμεν μετ’ὀλίγον.Ἐκτὸς τοῦ σκορβούτου,κατὰ τὸ ἔτος τοῦτο καὶ ἄλλη πληγῆ ἐνέσκηψεν ἀπροσδόκητως εἰς τὰ πληρώματα τῶν σπογαλιευτικῶν πλοιαρίων.
Θανάσιμο ὕδωρ
Εἰς τὴν θέσιν Τραμποῦκο,παρὰ τὴν Μπόμπαν,ὅπου ἠλίευον μερικὰ ἐξ αὐτῶν,4-5 ἐπειδὴ οἱ στέρνες ἐξ ὢν προμηθεύοντο ἄλλοτε τακτικὰ βρόχινον ὕδωρ δὲν εἶχαν ἐφέτος τοιοῦτον, ὑδρεύθησαν ἀπὸ ἕνα πηγάδι,διὰ πρώτην φορᾶν.Τὸ νερὸ τοῦ πηγαδιοῦ αὐτοῦ εἶχεν ἀπόχρωσιν γάλακτος χαλασμένου εἰς δὲν τὴν γεῦσιν ἦτο ἀπαίσιον.Μόλις ἔκαμαν χρῆσιν, προσεβλήθησαν ἀμέσως ναῦται καὶ δύται,ἐκτὸς ἐλαχίστων ἀπὸ παραλυσίαν ποδῶν,τὸ κρέας τῶν ὁποίων καὶ ἐμελάνιαζε συγχρόνως.Κατ’ἀνακοίνωσιν δύτου ἐκ τῆς ὁμάδος αὐτῆς τῶν καϊκιῶν,ἀπέθαναν καὶ δυὸ ἀπὸ τὸ νερὸ αὐτὸ
Τὸ μουγκρητὸ τῆς νυκτὸς
Κατὰ τοὺς ἐπανακάμψαντας δύτας τῆς ὁμάδας αὐτῆς,μόνο ἐκ τῶν ἁλιευόντων εἰς την Μπόμπαν 12 περίπου καϊκιῶν ἀπέθανον 10-15 δύται.Ὑπολογίσατε κατ’ἀναλογίαν καὶ τοὺς θανάτους ἐκ τῶν ἄλλων 55-60 καϊκιῶν,ἐὰν εἶνε ἀδύνατον ν’ἀντιληφθοῦν οἱ τοῦ πληρώματος ἑνὸς καϊκιοῦ μίας ὁμάδας τοὺς εἰς τὰ ἄλλα συμβαίνοντας θανάτους δυτῶν καθ’ὂν χρόνον γίνονται οὗτοι.…»


Ἐντὸς τῆς τραγικῆς αὐτῆς πραγματικότητος,δὲν ἔλειψαν καὶ δυσάρεστες κατάστασεις ὅπως οἱ ἀπώλειες σπογγαλιευτικῶν πλοιαρίων λόγω ναυαγιῶν.Τραγική,ἦτο ἡ ἀπώλεια αὔτανδρού του σπογγαλιευτικοῦ πλοίου τοῦ Ἰωάννη Καραμήτσου.:


«Πηγή: Σκρίπτ, Φύλλον Ἐφημερίδος 29ης Ἀπριλίου 1908, Ἄρθρον «Ἀπώλεια ἱστιοφόρου»

«..Πρὸ εἴκοσι πέντε ἡμερῶν, ἀπέπλευσεν ἐξ Ὕδρας,διὰ τὸ θερινὸν σπογγαλιευτικὸν ταξείδιον ἀνὰ τὰ παράλια της Ἀφρικῆς τὸ ἱστιοφόρον τοῦ πλοιάρχου Καραμήτσου μὲ πλήρωμα 39 ἀτόμων.Μολονότι δὲ πλεῖστα ἁλιευτικὰ πλοῖα ἔφθασαν εἰς τὸ αὐτὸ μέρος δὲν κατώρθωσαν νὰ συναντήσουν τὸ ἀνωτέρω οὔτε ὑπάρχει καμμία εἴδησις περὶ αὐτοῦ.Εἰκάζεται ὅθεν ὅτι πρόκειται περὶ ναυαγίου καὶ ἀπωλείας ὁλόκληρού του πληρώματος..»




Ἡ ἐφημερίδα «Ἐμπρὸς»,θορυβημένη από τὰ πολλαπλά ἐργατικὰ ἀτυχήματα καὶ δυστυχήματα ποὺ συνέβησαν εν έτει 1908,κατὰ τὴν συλλογὴ τῶν σπόγγων διὰ τῆς μεθόδου τῆς χρήσεως τῶν σκαφάνδρων,δημοσίευσε ἐπιστολὴ ἀνώνυμου ἀναγνώστου,την 4ην Νοεμβρίου 1908, (ὑπέγραφε ὡς Ἀστός),δια της οποίας διατυπώθη η καταγγελία πὼς οἱ πολιτικὲς δυνάμεις τοῦ Ἑλληνικοῦ κράτους ἀπεφεῦγαν νὰ ἀσχοληθοῦν μὲ τὸ θέμα της απαγορεύσεως της μεθόδου της δια σκαφάνδρων αλιείας,καθὼς θεωροῦσε ὅτι ἡ Σπογγαλιεία ἦταν ἡ ζωογὸς οἰκονομικὴ δύναμις διὰ τὰς νήσους  τῆς Ὕδρας,τῶν Σπετσῶν καὶ τῆς Αἰγίνης παραβλέπωντας το γεγονος ὅτι ἀπὸ τὶς ἀρχὲς τοῦ νέου αἰῶνος,ὁ καθηγητὴς Κάρολος Φλέγελ εἶχε συστήσει ἐπιτροπή διὰ τὴν ὁριστικὴ κατάργησιν τῆς συγκεκριμένης μεθόδου.(ἀναφορὰ περὶ φιλάνθρωπων ξένων)

Ὁ καταγγέλων,ἐξέφρασε τὴν πεποίθησιν πὼς ἡ ἀπαγορεῦσις της «διὰ σκαφάνδρων» ἁλιείας σπόγγου ποὺ ἐπέβαλαν εἰς τὶς ἀρχὲς τοῦ 20ου αἰώνα ἡ Κρητικὴ Πολιτεία καὶ ἡ Ὀθωμανικὴ Αὐτοκρατορία,ἐντὸς τῶν αἰγιαλίτιδων ζωνῶν τοὺς (ἕως τα 5 ναυτικὰ μίλια),ἐξώθησαν τὸν σπογγαλιευτικὸν στόλον τῆς Ὕδρας (καὶ τῶν ἄλλων νήσων),νὰ ἀποπλέει πρὸς ἁλιείαν ἀνοικτὰ τῶν ἀκτῶν της Αἰγύπτου.Αὖτο εἶχε ὡς συνέπεια,τὴν αὔξησιν τῶν δυστυχημάτων κατὰ τὴν ἐξάσκησιν τοῦ ἐπαγγέλματος,διότι λόγω τῆς ἐλλείψεως σπόγγου,οἱ δύτες ἑξαναγκάζοντο νὰ κατεδύοντο εἰς τὰ ἀπαγορευτικὰ-διὰ τὸν ἀνθρώπινον ὀργανισμὸν- βάθη τῶν 32-35 ὀργυιῶν.

Παράλληλα,ὁ ἀνώνυμος ἐπιστολογράφος ἀναφέρει πως οἱ Ἐφοπλιστὲς τῆς σπογγαλιείας ἔχοντας ἰσχυρὲς διασυνδέσεις ἐντός της Ἑλληνικῆς Κυβερνήσεως,ἐπέτυχαν τὴν ἀποστολὴ ὁπλιταγωγοῦ τοῦ Βασιλικοῦ Ναυτικοῦ,ὄχι φυσικὰ διὰ τὴν προστασίαν τῆς ζωῆς τῶν δυτῶν, αλλά διὰ τὴν ἀποθήκευσιν καί τὴν φύλαξιν τοῦ ἀλιευόμενου σπόγγου ἀπὸ ἐνδεχόμενες ἐπιδρομὲς Βεγγάζιων πειρατῶν.Τὸ κόστος ἀποστολῆς ἀνήρχετο εἰς τὶς 150.000,00 δραχμὲς ἐτησίως καὶ ἐπιβάρυνε τελικῶς τὸν κρατικὸ προϋπολογισμὸ καὶ ὄχι τοὺς Ἐφοπλιστές,γεγονὸς ὀξύμωρον,διότι οἱ ἐφοπλιστὲς διὰ νὰ χρηματοδοτήσουν τὴν κίνησιν τοῦ σπογγαλιευτικοῦ στόλου ἐπέβαλαν εἰς τοὺς πλοιάρχους δάνεια μὲ ληστρικὸ ἐπιτόκιο ὕψους ἕως καὶ 30%.Οἱ Ἐφοπλιστές,ἐξαιτίας τῆς ἀποστολῆς τοῦ ὁπλιταγωγοῦ,ἁπαλλάσονταν ἀπὸ τὴν καταβολὴ ἀποθηκεύτρων  διὰ τὴν φύλαξιν τῶν σπόγγων ἀξίας 50 λιρῶν κατ’ἔτος.  

Ὅμως,οἱ ἀξιωματικοί του Βασιλικοῦ Ναυτικοῦ,κατὰ τὴν ἐκτέλεσιν τῶν καθηκόντων τοὺς διεπίστωσαν τὶς ἀπάνθρωπες συνθῆκες ὑπὸ τὶς ὁποῖες ἐργάζοντο οἱ δύτες,καὶ μὲ τὶς διαρκεῖς ἀναφορὲς καὶ καταγγελίες τοὺς ζητοῦσαν τὴν ἄμεση ἐπέμβαση τῆς Κυβερνήσεως.Τὸ πλῆρες κείμενο τῆς ἐπιστολῆς ἀναφέρει τὰ ἑξῆς:

Πηγή:Ἐφημερίδα Ἐμπρός.
Φύλλον 4ης Νοεμβρίου 1908.Ἄρθρον «Τὸ ζήτημα τῆς Σπογγαλιείας»

«Κύριε Διευθυντά,
Τὸ ζήτημα τῶν ἀτυχῶν οὔτων ὅπερ πραγματεύεσθε καλὸ νὰ ἐξετασθῆ ἀπὸ τὴν ἀρχὴν διότι ἐνίοτε «τὰ κατ’ἐπίφασιν ἑξαπατῶσιν».Πρὸ τινῶν ἐτῶν (10) φιλάνθρωποι ξένοι,ὄχι βεβαίως Ἕλληνες συγκινηθέντες ἐκ τῶν ἀτυχημάτων τῶν λευκῶν τούτων ἀνδραπόδων,ἀτινα καλοῦνται δύται,συνέστησαν ἐπιτροπᾶς,αἰτινες μεταβαίνουσαι εἰς τοὺς τόπους ἐν οἶς ἐνηργεῖτο ἢ διὰ σκαφάνδρων ἁλιεία,δὶ ἐντόνων παραστάσεων, τὴν φιλανθρωπίαν ἐπικαλούμενοι,προσεπάθουν νὰ ἐπιτυχῶσι παρὰ τῶν κυβερνώντων τοὺς τόπους τούτους τὴν κατάργησιν τοῦ ἀπανθρώπου μέσου σπογγαλιείας διὰ σκαφάνδρων.
Τοιαύτη τὶς ἐνέργεια ἐγένετο καὶ παρὰ τὴ ἡμετέρα κυβερνήσει,τὴν ὀργὴν τῶν ἐνδιαφερομένων προκαλέσασα καὶ τὰ μειδιάματα οἴκτου τῶν μεγάλων μας ἀνδρῶν ἐπὶ τῷ ἀκούσματι τῆς λέξεως «φιλανθρωπία».Παραλείπω,ἴνα μὴ μακρηγορήσω,τὰ ἀντιταχθέντα εἰς τὴν φιλανθρωπίαν ἐπιχειρήματα,ὅτι εἰς τὸν ἀγώνα τοῦ βίου βεβαίως ὑπάρχουν καὶ θύματα,ὅτι χάριν 5 ἢ 10 (τί λόγος) ἀτόμων δὲν ἔπρεπε νὰ στερηθῶσι χειροπιαστοῦ πλούτου ἡ Ὕδρα,αἳ Σπέτσαι,ἡ Αἴγινα καὶ τὸ Κρανίδι κτλ.
Ἀλλ’ἐὰν ἡ φιλανθρωπία ἐμυκτηρίσθη ἐν Ἑλλάδι,οὒδ’ ἴσχυσαν οἱ ἕτεροι τοῦ συμφέροντος αὐτῶν τούτων τῶν σπογγαλιέων προβληθέντες λόγοι,τῆς ἐξαφανίσεως τουτέστι τοῦ γόνου τῶν σπόγγων ἐκ τῶν παρακτίων θαλασσῶν,αἳ ἐνέργειαι τῶν φιλανθρώπων ἐκείνων,ἐπέτυχον παρ’ἄλλοις ἧττον ἠμῶν ἐξύπνοις.
Οὕτω πρώτη ἡ Κρητικὴ Πολιτεία κατήργησε τὴν διὰ σκαφάνδρων ἁλιείαν ἐν ταῖς θαλάσσαις αὐτῆς,ταύτην ἠκολούθησεν ἡ Τουρκία,εἴτα ἡ Αἴγυπτος,κτλ,οὕτω δ’ἀφέθη τοῖς ἐξύπνοις ἠμῶν ἐλεύθερον τὸ στάδιον ἐν τὴ Ἀνατολὴ καὶ ἐν ἀνοικτῶ πελάγει τῆς τοσούτον πλουτοφόρου ταύτης ἁλιείας.
Προκειμένου περὶ ἁλιείας,ἡ αἰγιαλίτις γραμμὴ ἐφ’ἢν ἐπεκτείνεται ἡ κυριαρχία παρακτίου Κράτους δὲν ἐξίκνειται πέραν τῶν 5 ναυτικῶν μιλλίων.
Ἅμα ὡς ἐγνώσθη ἡ ἀνὰ τὰς τουρκικᾶς ἀκτᾶς ἀπαγορεῦσις εἰς ἐντόπιους καὶ ξένους,τῆς διὰ σκαφάνδρων ἁλιείας,ἐξεστράτευσαν οἱ πανίσχυροι ἐφοπλισταί,σημαίνοντες πολιτευταὶ οἱ καὶ κατὰ τὸ πλεῖστον χρηματοδόται ἐπὶ τόκω οὐχὶ ἐλάσσονι τῶν 30 % καὶ παντοῖοι ἄλλοι ἀνθρωποφάγοι καὶ ἐπέτυχον τὴν ἀποστολὴν τοῦ ὁπλιταγωγοῦ, οὐχὶ ὡς νομίζει τὸ «Ἐμπρὸς» πρὸς προστασίαν καὶ περισυλλογὴν τῶν θυμάτων, ἀλλὰ πρὸς φύλαξιν τῶν ἀποθηκῶν τῶν σπόγγων ἀπὸ τῶν ἐπιδρομῶν τῶν βεγγαζίων πειρατῶν καὶ ὅπως τὸ ὁπλιταγωγὸν τοῦτο χρησιμεύση ὡς ἀφετηρία τῶν ἐν ἀνοικτῶ πελάγει ἠναγκάομεν νὰ ἀλιεύωσι σπογγαλιευτικῶν πλοιαρίων,διότι πᾶν πλοῖον φέρον σκάφανδρα καὶ προσεγγίζον εἰς ἀκτὴν τινὰ ὀθωμανικήν,κατάσχεται μετὰ τῶν μηχανημάτων καὶ σπόγγων.Συνεπῶς τὸ ὁπλιταγωγὸν δὶ’ὁ ἐδαπανῶντο περὶ τὰς δρ.150 χιλιάδας κατ’ἔτος,ἐχρησίμευε καὶ ὡς ἀποθήκη ὕδατος διὰ τοὺς σπογγαλιεῖς, ἔστιν ὄτε καὶ ὡς τροφοδότης κτλ.Ἔτριβον δ’οἱ εὐτυχεῖς πλοίαρχοι, ἐφοπλισταὶ καὶ πολιτευταὶ τὰς χείρας ἐκ χαρᾶς,διότι ἀπηλλάσσοντο μένοντες καὶ ἁλιεύοντες ἐν ἀνοικτῶ πελάγει καὶ τῶν δικαιωμάτων,ἀτιναν ἐπλήρωνον μέχρι τῆς ἐποχῆς ἐκείνης καὶ ἄτινα ἀνήρχοντο εἰς τὸ οὐχὶ εὐκαταφρόνητον τῶν 50 λιρῶν κατὰ περίοδον ἁλιευτικὴν καὶ ἀνὰ πᾶν ἔτος.
Ἀλλ’ἀγαπᾶ ὁ Θεὸς τὸν κλέπτην,ἀγαπᾶ καὶ τὸν νοικοκύρην.Οἱ τίμιοι ἀξιωματικοί μας οἱ ἀποσταλέντες ἐκεῖ κατήγγειλαν ἐπιστρέψαντες προφορικῶς καὶ ἐγγράφως τὴν ἀνθρωποθυσίαν.Εἶνε φρικταὶ αἳ περιγραφαὶ τῶν βασάνων τῶν ἐκ τῆς γαγγραίνης σηπομένων καὶ σκωληκοβρώτων (κυριολεκτικῶς) ἀνθρωπίνων ὄντων,ἀτινα κατέκειντο ἐν τῷ νοσοκομείω τοῦ ὁπλιταγωγοῦ.
Οἱ πολιτικοὶ ἐξανέστησαν,ἐνήργησαν παρὰ τοῖς ἀξιωματικοῖς,ἐνήργησαν παρὰ τοῖς ὑπουργοῖς καὶ ἡ ἀνθρωποθυσία ἐξηκολούθησε μὲ τὸ ἀζημίωτον τῶν,ἀλλ’ἐξηκολούθησε καὶ ἡ ἀποστολὴ τοῦ ὁπλιταγωγοῦ,ὅπερ ἐχρησίμευε πλέον εὐτυχῶς καὶ ὡς φόβητρον,οὐχὶ μόνον τῶν Βεγγαζίων πειρατῶν,ἀλλὰ καὶ τῶν δολοφόνων καὶ ἀτίμων ἀνθρωποφάγων τῶν τὸ εἶδος τοῦτο τῆς ἁλιείας καὶ τοῦ πλουτισμοῦ μετερχομένων.
Ἐννοεῖτε ὅτι οἱ πλοίαρχοι ἀφεθέντες ἐλεύθεροι ὠργίασαν.Ἀλλὰ θὰ ληφθῆ τί μέτρον ὁριστικὸν κατὰ τῆς διὰ σκαφάνδρων ἁλιείας.Εἰμί,ὁ γράφων,βέβαιος ὅτι οὐχί,διότι οἱ ἐνδιαφερόμενοι χρηματικῶς καὶ οὐχὶ πλατωνικῶς πολιτικοὶ εἶνε ἐκ τῶν ἰσχυρῶν.
Τὰ θύματα θὰ εἶνε κατ’ἔτος πλειότερα,διότι τὰ πλοιάρια ἠναγκασμένα νὰ ἀγρεύωσι πέραν τῶν 5 μιλλίων ἀπὸ τῶν ἀκτῶν,εἶνε μοιραίως,ὑποχρεωμένα,τῶν σπόγγων κατ’ ἔτος σπανίζοντων,ν’ἀναζητῶσι τούτους εἰς βάθη 32-35 ὀργυιῶν,ἐνῶ μόνον εἰς βάθος 22-25 εἶνε δυνατὸν ἀκινδύνως πὼς νὰ ἁλιεύη ὁ διὰ σκαφάνδρων περιβεβλημένος δύτης...
Ἀστός..»


Καταγγελίες περὶ κυκλώματος δουλεμπορίας.Σωματεμπορία

Μετὰ τὴν δημοσίευση τῆς καταγγελτικῆς ἐπιστολῆς τῆς 4ης Νοεμβρίου 1908, ἐπακολούθησε νέα δημοσίευσις εἰς τὴν ἐφημερίδα «Ἐμπρὸς» (εἰς τὰ φύλλα τῆς 5ης-6ης-7ης Νοεμβρίου 1908) περὶ τοῦ ζητήματος τῆς Σπογγαλιείας.

Ὁ ἀρθρογράφος,(ὑπογράφει μὲ τὸ ψευδώνυμο «Χ.Π»),ἂν καὶ ἐξαπολύει βαρύτατες κατηγορίες ἐπὶ δικαίων καὶ ἀδίκων,κατηγορώντας ἅπαντές τους ἐνασχολούμενους Ὑδραίους εἰς τὸν κλάδον τῆς Σπογγαλιείας,διασώζει διὰ τῆς γραφῆς του σημαντικότατες πληροφορίες διὰ τὶς συνθῆκες ποὺ ἐπικρατοῦσαν εἰς τὴν Ὕδραν τῶν ἀρχῶν τοῦ 20ου αἰῶνος.

Σύμφωνα μὲ τὶς καταγγελίες τῆς ἐφημερίδας «Ἐμπρός»,εἰς τὴν Ὕδραν ἐδραστηριοποιῆτο ἕνα ἰσχυρότατο κύκλωμα σωματεμπόρων,τὸ ὁποῖο εἶχε ὡς κύριο στόχο τὴν εὕρεση ὑποψήφιων πληρωματῶν (δυτών) διὰ τὴν ἐπάνδρωσιν τῶν πλοιαρίων τοῦ σπογγαλιευτικοῦ στόλου της. Ἡ ἐξερεύνησις τῶν ἀτόμων αὐτῶν,κατέληγε ἐν τέλει, σύμφωνα μὲ τὸν ἀρθρογράφο,εἷς τὴν ἀποκλειστικὴ ἐκμετάλλευσή τους.

Ἡ ἕδρα τοῦ ἰσχυροῦ αὐτοῦ κυκλώματος σωματεμπορίας,εὐρίσκετο ἐντὸς τῶν κυριοτέρων ταβερνείων τῆς συνοικίας τῆς Κιάφας,ἡ ὁποία τὴν δεδομένη  χρονικὴ περίοδο ἦτο τὸ κέντρο τῆς πόλεως τῆς Ὕδρας.Ὁ ἀρθρογράφος τῆς ἐφημερίδας,χωρὶς ἀναστολές,κατονομάζει ὡς «σωματέμπορους» τοὺς καταστηματάρχες Κατσαρό,Τσέρλα,Ἀργείτη,Κουκουδάκη,Πρωταῖο, Μαυραγάνη καὶ Μονά,οἱ ὁποῖοι ἦταν οἱ ἰδιοκτῆτες τῶν ταβερνείων αὐτῶν.

Οἱ διασυνδέσεις τοῦ κυκλώματος,σύμφωνα μὲ τὰ καταγγελόμενα,ἦταν ἰσχυρότατες καὶ ἐξαπλώνονταν,ὑπὸ τὴν σιωπηρὴ ἀνοχὴ τῶν τοπικῶν ἀρχῶν,ἕως τὸν λιμένα τοῦ Πειραιῶς.Οἱ ἐν λόγω Ὑδραῖοι καταστηματάρχες,φέρονται ὅτι συνεργάζοντο μὲ μόνιμους ἀντιπροσώπους τοὺς εἰς τὸν Πειραιά,οἱ ὁποῖοι ἀναλάμβαναν τὴν ὑποχρέωση τῆς ἐξέρευσης τῶν ὑποψήφιων ναυτῶν.Δία κάθε νεοσύλλεκτο,οἱ Ὑδραῖοι κατέβαλλαν εἰς τοὺς ἀντιπροσώπους τους,τὸ χρηματικὸ ποσὸ τῶν 15-25 δραχμῶν.Πολλάκις,οἱ ἴδιοι οἱ ταβερνιάρηδες ἐπέδραμμαν εἰς τὸν Πειραιᾶν διὰ τὴν ἐπιλογὴ τῶν καταλληλοτέρων ἀνδρῶν.Φυσικά,ἡ ποιότητα τῶν ἀνδρῶν ἦτο χείριστη,διότι οἱ περισσότεροι ἐξ’αὐτῶν ἦταν λωποδύτες,τυχοδιῶκτες,ἄεργοι ἢ ἐγκληματίες, καταγόμενοι ἐκ διαφόρων περιοχῶν τῆς Ἑλλάδος καθὼς καὶ διαφόρων ἐθνικοτήτων (κυρίως ἐξ Ἀνατολῆς),οἱ ὁποῖοι ἐσύχναζαν κυρίως εἰς τὰ διάφορα χασισοποτεῖα τῆς πόλεως τοῦ Πειραιῶς.

Πηγή:Ἐφημερίδα Ἐμπρός.
Φύλλον Τετάρτης 5ης Νοεμβρίου 1908.Ἄρθρον «Τὸ Σπογγαλιευτικὸν αἶσχος-Ἕνα ἡμερονύκτιον εἷς τὴν Ὕδραν-Ὁ ὅρμος τοῦ Θανάτου-Ἡ Ἀφρικάνικη τραγωδία.(Χ.Π)»

«....Τὰ φοβερὰ καὶ ἀπαίσια ἀνθρωπεμπόρια τῆς Ὕδρας,τὰ προμηθεύοντα διαρκῶς ἀνθρώπινον κρέας διὰ τὴν θάλασσαν καὶ τὰ βούνευρα τῶν καπετάνιων τὰ πληροῦντα καθ’ἕκαστον ἔτος οἰκτρῶν θυμάτων τὴν ἑλληνικὴν γῆν,εἶνε 8 περίπου.Μοῦ ἀνέφεραν μερικὰ ὀνόματα καὶ τὰ παρατάσσω ὅπως μου τὰ εἶπαν,μὴν προφθάσας νὰ ἰδῶ ἐκ τοῦ σύνεγγύς τους ἐντίμους αὐτοὺς μεσίτας,τοὺς ἀποζώντας ἐκ τοῦ ὀλέθρου καὶ τῆς ἐξοντώσεως τῶν ὁμοίων τῶν,πλὴν ἑνός,ὅπου εἶχα ἀνακαλύψει ὁμάδα ὑπολειφθέντων ἐκ τὴ νήσω δυτῶν.
-Οἱ ἀνθρωποέμποροι καὶ τὰ ταβερνεῖα τῶν
Οἱ ἀνθρωποέμποροι αὐτοὶ ἰδιοκτῆται συγχρόνως τῶν ὀνομαστῶν ἐν τὴ νήσω ταβερνείων ὀπόθεν μεταβιβάζονται εἰς τὰ καΐκια,τὰς νεκροφόρους κατὰ τὴν τόσω χαρακτηριστικὴν ἔκφρασιν τῶν νησιωτῶν,οἱ ὑποψήφιοι διὰ τὸν θάνατον καὶ τὴν φθορὰν δύται εἶνε οἱ ἑξῆς:Οἱ κ.κ Κατσαρός,Τσέρλας,Ἀργείτης,Πρωταῖος, Κουκουδάκης, Μαυραγάνης,Μονάς.
Καὶ ἂν τυχὸν ὑπάρχη κανένα λάθος εἰς τὰ ὀνόματα,δὲν ἔχει νὰ κάνη διότι τὰ Ἀνθρωποεμπορεία ὑπάρχουν ἐν τὴ νήσω καὶ λειτουργοῦν πανηγυρικῶς ἀπὸ ἐτῶν,ὑπ’αὐτὰ τὰ ὄμματα τῆς ἐξουσίας,ἤτις διατελεῖ ἐν πλήρει γνώσει τοῦ φοβεροῦ προορισμοῦ τῶν καὶ τῶν ἀτιμοτάτων μέσων τὰ ὁποία μετέρχονται ὅπως ἐμπλέξουν τὰ θύματα τῶν εἰς τὴν σαγήνην καὶ τὸ δίκτυον τῆς σπογγαλιευτικῆς ἐργασίας.
Οἱ ἀνθρωποέμποροι εἶνε ἐγκαθιδρυμένοι εἰς τὰς τρώγλας τῶν,τὰς ὁποίας εὐφήμως καλοῦν καταστήματα τῶν καὶ αἴτινες παρέχουν φοβερὰν μεσαιωνικὴν ἄποψιν εἰς τοὺς ζοφεροὺς καὶ ἑλικοειδὴς δρομίσκους τῆς πόλεως Ὕδρας.Ὅλον τὸ ἐμπόριον τῶν συνίσταται εἰς κρασὶ καὶ ποτὰ καὶ εἶνε ἁπλοῦν πρόσχημα τῆς ἄλλης κυρίας ἐργασίας τῶν.Ὅταν θὰ πλησιάση ἡ ἐποχὴ τῆς σπογγαλιευτικῆς ἐργασίας,τότε ἐκφαίνεται ὅλη ἡ τέχνη καὶ ἡ καταχθονιότης τῶν προμηθευτῶν αὐτῶν τῶν δυτῶν.
Εἰς τὸν Πειραιὰ ἔχουν μονίμους ἀντιπροσώπους,εὐρισκομένους εἷς ἄμεσον συνάφειαν μὲ ὅλα τὰ ἀποβράσματα καὶ τὰ ναυάγια ζωῆς,τὰ ὁποία ἐγκλείει προνομιακῶς ἡ γείτων πόλις εἰς τοὺς κόλπους της,οἵτινες ἔχουν τὴν ἀποστολὴν νὰ κάμνουν τὴν εἰσαγωγὴν εἰς κάθε πάσχοντα διὰ τὰ ἀγαθὰ τῆς σπογγαλιευτικῆς ἐργασίας.
Δία κάθε δὲ ἄτομον τὸ ὁποῖον θὰ παγιδεύσουν κατ’ἀρχὴν οἱ ἀντιπρόσωποι λαμβάνουν ἀπὸ τοὺς σωματέμπορους 15-25 δραχμές.Ἀλλὰ διὰ τὴν ὁριστικὴν ἐπιτυχίαν πρέπει νὰ ἐκστρατεύσουν ἐν τέλει καὶ οἱ ἴδιοι μέχρι Πειραιῶς.Δρόμο λοιπὸν διὰ τὸν Πειραιὰ καὶ οἱ ἴδιοι ὀλίγας ἡμέρας πρὸ τοῦ ὠρισμένου διὰ τὴν ὁριστικὴν ἐν Ὕδρα παρουσίασιν τῆς φάλαγγος τῶν δυτῶν καὶ λυσσαλέα ἔρευνα μετὰ τῶν πρακτόρων εἰς ὅλα τὰ ὕποπτα κέντρα τοῦ Πειραιῶς,εἷς ὅλους τους πτωχικοὺς οἰκίσκους,εἰς τὰ χασισοποτεῖα,εἰς τὰ μικροκαφενεδάκια τῶν ἀπόκεντρων συνοικιῶν,εἰς τὶς ταβέρνες καὶ εἰς κάθε ἄλλο τοιούτου εἴδους μέρος,ὄπους συμφύρονται καὶ συναπαντῶνται ὅλα τὰ περιττώματα τῆς ζωῆς καὶ οἱ ἀπόκληροί της μοίρας.
-Ἡ πανσπερμία καὶ τὸ ποιὸν τῶν δυτῶν
Ὅταν συναντήσουν τοιαῦτα ἄτομα ἀρχίζει ἡ προπαγάνδα τῆς σπογγαλιευτικῆς ἐργασίας.Αἳ εὐκολίαι τῆς ἐργασίας καὶ αἳ ἀπολαυαὶ τοῦ δύτου παριστάνονται μὲ τὰ γλυκύτερα χρώματα καὶ τὸ θύμα,τὸ ὁποῖον εἶνε ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον λιμῶττον ἀπὸ πείναν,ἐμπίπτει εἰς τὴν παγίδα.Καὶ τί δὲν δύναται κανεὶς νὰ συναντήση εἰς τὰ ἀνωτέρω κέντρα τοῦ Πειραιῶς.Ὅλων τῶν φυλῶν καὶ τῶν πόλεων τῆς Ἀνατολῆς καὶ τῆς Ἑλλάδος ἀνθρώπους,ὅλων τῶν ἐπαγγελμάτων καὶ ὅλων τῶν ἡλικιῶν. Τυχοδιώκτας,ἐγκληματίας, λωποδύτας,ἀνθρώπους ὑστερημένους ἐργασίας καὶ ματαίως,ζητοῦντας ἔντιμον καὶ ἀνθρώπινην τοιαύτην,μαθητᾶς ἐκτροχιασθέντας, φαύλους ὅλων τῶν εἰδῶν, Ρουμελιώτας,νησιώτας,Ἀνατολίτας κλπ.
Τὴν μεγαλειτέραν δηλαδὴ ἀτιμίαν,τὴν μεγαλειτέραν ἀπελπισίαν καὶ τὴν μεγαλειτέραν ἁπλότητα καὶ μακαριότητα....»

Μέθοδοι Προσηλυτισμοῦ Πληρωμάτων

Ἀρχικῶς,οἱ φερόμενοι ὡς σωματέμποροι καὶ οἱ συνεργάτες ἀντιπρόσωποί τους εἰς τὸν λιμένα του Πειραιᾶ,εἰς τὴν προσπάθειάν τους νὰ προσηλυτίσουν ὑποψηφίους ναῦτες διὰ τὸν σπογγαλιευτικὸν στόλον τῆς Ὕδρας,προέτρεπαν τοὺς ὑποψηφίους νὰ προσέλθουν εἰς τὴν Ὕδραν μὲ τὸ πρόσχημα τῆς συμμετοχῆς τοὺς εἰς τὴν ἁλιευτικὴν  ἐκστρατείαν,προτάσσοντας ὡς δέλεαρ τὴν εἴσπραξη τῆς προκαταβολῆς ποῦ κατέβαλλαν πρὸ τῆς ἀναχωρήσεως τοῦ σπογγαλιευτικοῦ στόλου,οἱ Ὑδραῖοι πλοίαρχοι καὶ σπογγαλιέμποροι ἐκκινητὲς.Ἐν συνέχεια, ἰσχυρίζοντο πως θὰ τοὺς εὕρισκαν τρόπους νὰ τοὺς βοηθήσουν νὰ δραπετεύσουν ἐκ τῆς νήσου πρὸ του ἀπόπλου τῶν πλοιαρίων,στοχεύοντας εἰς τὸν τυχοδιωκτισμὸ ποὺ χαρακτήριζε τοὺς περισσότερους ναῦτες ποὺ ἐσύχναζαν ἄνεργοι εἰς τὸν λιμένα τοῦ Πειραιῶς.

Εἰς τὶς περιπτώσεις ἐκεῖνες κατὰ τὶς ὁποῖες ὁρισμένοι ἐκ τῶν ὑποψηφίων ἐξέφραζαν φοβίες καὶ δισταγμοὺς διὰ νὰ ναυτολογηθοῦν,λόγω τῶν φημῶν περὶ τῆς ἐπικινδυνότητας τοῦ ἐπαγγέλματος τοῦ δύτη,οἱ σωματέμποροι ἀπέρριπταν ὡς  παραπλανητικὲς καὶ ψευδεῖς τὶς φῆμες αὐτὲς προβάλλοντας τὰ προτερήματα τοῦ ἐπαγγέλματος.Οἱ σωματέμποροι διὰ νὰ ἐντυπωσιάσουν τοὺς ὑποψήφιους νάυτες,τοὺς προσφωνοῦσαν μὲ τὸν μεγαλοπρεπῆ-διὰ τὸν κλάδο τῆς Σπογγαλιείας- τίτλο τοῦ «Μηχανικοῦ».

Παράλληλα,κύκλοι τῆς Ὁμογένειας,συνέδραμμαν εἰς τὴν προσπάθεια προσηλυτισμοῦ τῶν νέων πληρωμάτων,προβάλλοντας ἀποδοχὲς εἷς εἶδος ἕως τὸ ὕψος τῶν 200 δραχμῶν.Αὐτὸ εἶχε ὡς συνέπεια νὰ προσηλυτίζονται ἀκόμη καὶ ἀνήλικοι κάτω τῶν 17 ἐτῶν.

Σημείωσις:Τὰ ὑποψήφια πληρώματα ἔπρεπε νὰ συγκεντρωθοῦν εἰς τὴν Ὕδραν ἕως τὸ Ἃ΄ δεκαπενθήμερό του μηνὸς Φεβρουαρίου κάθε ἔτους.Ὁ Σπογγαλιευτικὸς στόλος τῆς Ὕδρας, ἀπέπλεε συνήθως διὰ τὰ παράλια της Βόρειας Ἀφρικῆς διὰ τὴν ἁλίευση τῶν σπόγγων περὶ  τὰ μέσα ἢ τὰ τέλη τοῦ ἑπομένου μηνὸς Μαρτίου.Ἐξ’οὔ,προέκυψε καὶ ἡ γνωστὴ εἰς τὴν Ὕδραν ρῆσις:

«Σταυροῦ λύσε,Σταυροῦ δέσε»

διότι ὁ ἀπόπλους τοῦ στόλου,συνέπιπτε μὲ τὴν Ἑορτὴ τῆς Σταυροπροσκυνήσεως,πρὸ της Λαμπρῆς,καὶ ὁ κατάπλους τοῦ εἰς τὴν Ὕδραν συνέπιπτε μὲ τὴν Ἑορτὴ τῆς Ὑψώσεως τοῦ Τιμίου Σταυροῦ.
Πηγή:Ἐφημερίδα Ἐμπρός.
Φύλλον Τετάρτης 5ης Νοεμβρίου 1908.Ἄρθρον «Τὸ Σπογγαλιευτικὸν αἶσχος-Ἕνα ἡμερονύκτιον εἷς τὴν Ὕδραν-Ὁ ὅρμος τοῦ Θανάτου-Ἡ Ἀφρικάνικη τραγωδία.(Χ.Π)»

«....Οἱ σωματέμποροι ἐνεργοῦν ἀναλόγως δὶ’ἕκαστον ἐκ τῶν ἀτόμων αὐτῶν.Εἰς ἄλλους ὑπόσχονται ὅτι θὰ διευκολύνουν τὴν ἐξ Ὕδρας δραπέτευσιν ὅταν θὰ ἔλθη ἡ ὥρα τῆς ἀναχωρήσεως τῶν σπογγαλιευτικῶν πλοιαρίων καὶ οὕτω ἐμπίπτουν εἰς τὴν παγίδα οἱ πονηροί,λογαριάζοντες ὅτι θὰ πάρουν τὴν παχειὰν προκαταβολὴν καὶ τὸ σκάσουν.Εἰς ἄλλους ἐξυμνοὺν τὰ ἄκοπα κέρδη τῆς σπογγαλιείας καὶ οὕτω παρασύρονται οἱ ἐξ ἀνάγκης ἄεργοι καὶ οὕτω καθεξῆς.Παρουσιάζεται διὰ τῆς ἐκθέσεως καὶ τῶν παραπλανητικῶν ὑποσχέσεων τῶν σωματεμπόρων μία πρόχειρος ἀκι ἀπρόοπτος διέξοδος δὶ’ὅλα αὐτὰ τὰ δυστυχῆ ἢ ὕποπτα ὄντα καὶ τὴν ἀκολουθοῦν προθύμως.
Ὅσοι ἐξ αὐτῶν γνωρίζουν τυχὸν κάτι τί περὶ τῶν δεινῶν της σπογγαλιείας παραπλανῶνται ἀπὸ τὰς ἐπιτηδειοτάτας εἰσηγήσεις τῶν σωματεμπόρων,ὅτι τὰ θρυλούμενα περὶ τῶν κινδύνων καὶ τῶν περιπετειῶν τῶν δυτῶν εἶνε ὑπερξωγκωμένα ἢ σκόπιμα ψεύδη διὰ τοῦτον καὶ δὶ’ἐκεῖνον τὸν λόγον καὶ ὅτι ἐπὶ τέλους ὑπάρχει τρόπος νὰ μὴν ὑποφέρη καὶ νὰ μὴ πάθη κανεὶς τίποτε,αὐτὸς καὶ αὐτὸς κλπ.Ὅσοι δὲ οὐδὲν γνωρίζουν-καὶ εἶνε ὑποθέτομεν οἱ περισσότεροι Ρωμηοὶ-ἄλλο ποὺ δὲν θέλουν παρὰ νὰ βροῦν δουλειὰ καὶ μάλιστα ἐπικερδῆ, τυχοδιωκτικήν,ἄνετον κλπ,ὅπως τὴν παριστάνουν οἱ προμηθευταί.Ἀλλὰ ὅλους τους ρίπτει κατ’ἀρχὴν εἰς τὴν παγίδαν ἡ ἀνάγκη καὶ τὸ μετέωρόν της ὑπάρξεως τῶν.Ἐννοεῖται,ὅτι μόλις τσιμπήσουν μερικοὺς ἐκ τῶν ἀνωτέρω οἱ σωματέμποροι,δὲν τοὺς ἀφίνουν ἀπὸ πλησίον τῶν,φροντίζουν νὰ κρατοῦν εἰς κάποιαν ἀπόστασιν τοὺς πονηροτέρους ἀπὸ τοὺς ἁπλουστέρους καὶ σπεύδουν νὰ θεραπεύσουν προθύμως ἐκ τοῦ προχείρου τὰς ἀναγκας τῶν,αἳ ὁποῖαι εἶνε ὄλαι αἳ γνωσταὶ ἀνθρώπιναι ἀναγκαι,ἀπὸ τὴν πρώτην ἕως τὴν τελευταίαν, προκειμένου περὶ τοιούτων ἀτόμων.Πρὸς καλλιτέραν δὲ κατανόησιν τοῦ ποιοῦ καὶ τῆς πανσπερμίας τῶν 9/10 τῶν δυτῶν,ἀναφέρομεν ὅτι συνεισφέρει διὰ τὴν στρατολογίαν αὐτῶν καὶ αὐτὸς ὁ Ὁμονοιακὸς κύκλος.
-Ἀμοιβὴ εἷς εἶδος καὶ μόνον 200 δραχμᾶς
Καταρτίζεται λοιπὸν οὕτω τὸ μεῖζον πλήρωμα τῶν δυτῶν,ἑκάστου ἔτους καὶ δρόμο διὰ τὴν Ὕδραν ἡ ἀγέλη τῶν ὑποψηφίων του θανάτου.Οἱ μηχανικοὶ-αὐτὸν τὸν τίτλον τὸν ἀποδίδουν ἐπὶ τὸ ἀπατηλότερον καὶ μεγαλοπρεπέστερον οἱ σωματέμποροι-ἐπείγονται διὰ τὴν Ὕδραν γαυριῶντες διὰ τὸν τίτλον καὶ τὸ οὐρανόπεμπτον προσοδοφόρον ἐπάγγελμα.Εἰς τὸν λόχον τῶν ὑπάρχουν καὶ παιδιὰ 17 ἐτῶν ἀκόμη.Πρέπει νὰ εὐρίσκωνται ἐκεῖ ἀπὸ 1ης ἢ ἀπὸ 15ης Φεβρουαρίου,διότι ἡ ἐκκίνησις τῶν πλοίων γίνεται συνήθως περὶ τὰ μέσα ἢ περὶ τὸ τέλος Μαρτίου,οἱ δὲ δύται πρέπει νὰ εἶνε συγκεντρωμένοι εἰς Ὕδραν ἕνα ἢ ἐνάμισυ μήνα πριν..»

Ἄφιξις νεοπροσλαμβανομένων δυτῶν εἰς Ὕδραν

Κατὰ τὴν ἄφιξιν τῶν νεοπροσλαμβανομένων δυτῶν εἰς τὴν Ὕδραν,σύμφωνα πάντοτε μὲ τὰ καταγγελόμενα τῆς ἐφημερίδας «Ἐμπρός»,ἄρχεται ἡ πραγματικὴ ἐκμετάλλευσις τῶν ἀνδρῶν αὐτῶν.Ὁ ἀρθρογράφος τῆς ἐφημερίδας,ἐνῶ ἀρχικῶς εἶχε παρουσιάσει τοὺς ὑποψήφιους δύτες,ὡς κοινωνικὰ ἀποβράσματα ποὺ ἐσύχναζαν εἰς τὰ καταγώγια καὶ τὰ χασισοποτεῖα τοῦ Πειραιῶς,εἰς τὴν προσπάθειά του νὰ δραμματοποιήσει τὶς βαρύτατες καταγγελίες τοῦ κατὰ τῶν σπογγαλιεμπόρων τῆς Ὕδρας,παρουσιάζει πλέον τοὺς ἀφιχθέντες εἰς τὴν Ὕδραν δύτες ὡς ρακένδυτους, πεινασμένους καὶ ἀπροστάτευτους, ἕρμαια εἰς τὶς ὀρέξεις τῶν Ὑδραίων ἐμπόρων.

Τὸ κύκλωμα ἐκμεταλλεύσεως τῶν νέων δυτῶν,ἐβασίζετο εἰς τὴν ἀγαστὴ συνεργασία μεταξύ του «σωματέμπορου»,δηλαδὴ τοῦ Ὑδραίου ταβερνιάρη τῆς Κιάφας,εἰς τὰ ταβερνεῖα τῶν ὁποίων κατέληγαν οἱ νέοι δύτες,τοῦ «μόνιμου ἀντιπροσώπου»,δηλαδὴ τοῦ συνδετικοῦ κρίκου μεταξὺ Ὕδρας-Πειραιῶς,ὁ ὁποῖος εἶχε τὴν ἁρμοδιότητα νὰ προσεγγίσει τοὺς νέους ὑποψήφιους δύτες εἰς τὸν Πειραιά,καθὼς καὶ τοῦ «ἐμπόρου προμηθευτῆ»,δηλαδὴ τοῦ Ὑδραίου καταστηματάρχη,ὁ ὁποῖος ἐκμεταλλευοτᾶν τοὺς νέους δύτες πωλώντας τοὺς διάφορες προμήθειες ὑπὸ τὸ καθεστὼς τῆς μαύρης ἀγορᾶς.Τὸ τρίπτυχό του κυκλώματος σωματεμπορίας λειτουργοῦσε εἰς τὴν Ὕδραν ὡς ἑξῆς:

 Ἅμα τὴ ἀφίξει τους,οἱ νέοι δύτες καθοδηγοῦντο ἀπὸ τοὺς «σωματέμπορους» ἀπ’εὐθείας εἰς τὰ ταβερνεῖα τῆς συνοικίας τῆς Κιάφας.Ὁ κάθε «σωματέμπορος» εἶχε συνάψει συμφωνία-συνεργασία μὲ τὸν δικόν του προμηθευτῆ ἐμπορευμάτων,εἰς τὸν ὁποῖον καὶ ἀπέστελνε πρὸς ἐνδυματισμὸν τοὺς ὑποψήφιους  νέους δύτες.Ὅμως,ἡ ἀγορὰ τῶν ἐνδυμάτων τῶν νέων δυτῶν, ἐπραγματοποιῆτο ἀποκλειστικῶς διὰ μέσω τοῦ «σωματεμπόρου»,διότι οἱ νέοι δύτες δὲν ἐλάμβαναν χρήματα εἰς τὸ χέρι.

Σύμφωνα μὲ τὰ γραφόμενα,ἡ ἀμοιβὴ τῶν νεοναυτιλλομένων δυτῶν εἶχε ὁρισθεῖ εἰς τὸ ὕψος τῶν 600,00 δραχμῶν.Ἀπ’τὸ ἐν λόγω χρηματικὸ ποσό,οἱ δύτες ἐλάμβαναν 15-25 δραχμὲς κατὰ τὴν στιγμὴν τῆς ἐπιβιβάσεώς τους εἰς τὰ σπογγαλιευτικὰ πλοιάρια.Τὸ προηγούμενο χρονικὸ διάστημα παραμονῆς τοὺς εἰς τὴν Ὕδραν,περίπου ἑνὸς μηνός, ἐλάμβαναν ἡμερησίως εἷς τὸ χέρι μόνο δύο δραχμές,ἤτοι 60 δραχμὲς τὸν μήνα,τις ὁποῖες καὶ ἐξόδευαν ἀλόγιστα εἰς τὰ ταβερνεῖα τῆς συνοικίας τῆς Κιάφας, γλεντοκοπώντας ἀκατάπαστα ἕως τὴν τελικὴν ἀναχώρησιν τοῦ σπογγαλιευτικοῦ στόλου.Ἐνίοτε,ὁρισμένοι ἐξ’αὐτῶν ἀπαιτοῦσαν καὶ ἐλάμβαναν περισσότερα χρήματα εἰς τὸ χέρι,τὰ ὁποία καὶ ἐξόδευαν εἰς ἡγεμονικὰ καὶ πολυέξοδα κεράσματα ὑπὲρ τῶν ἄλλων θαμώνων τῶν ταβερνείων.

Φυσικά,ἡ ἀγορὰ τῶν ἐνδυμάτων καὶ τῶν λοιπῶν ἀπαραίτητων προμηθειῶν χρεωνόταν ἀπ’τὸν «σωματέμπορο» καὶ τὸν συνεργαζόμενο προμηθευτὴ τοῦ εἷς τιμὲς διπλάσιές του κανονικοῦ. Συνεπῶς ἕως τὴν ἀναχώρησιν τοῦ στόλου,οἱ νέοι δύτες,λόγω τὶς ὡς ἄνω καταστάσεως, κατέληγαν νὰ λαμβάνουν ὡς πραγματικὴ ἀμοιβὴ 200,00 δραχμὲς (καὶ αὐτὲς εἰς εἶδος).Οἱ ὑπόλοιπες 400,00 δραχμὲς ἦταν τὸ κέρδος τῆς ἐκμεταλλεύσεως τὸ ὁποῖο ἀναλογοῦσε εἰς τοὺς «σωματέμπορους».

Πηγή:Ἐφημερίδα Ἐμπρός.
Φύλλον Τετάρτης 5ης Νοεμβρίου 1908.Ἄρθρον «Τὸ Σπογγαλιευτικὸν αἶσχος-Ἕνα ἡμερονύκτιον εἷς τὴν Ὕδραν-Ὁ ὅρμος τοῦ Θανάτου-Ἡ Ἀφρικάνικη τραγωδία.(Χ.Π)»

«....Ἀπεβιβάζονται εἰς τὴν πόλιν γυμνοὶ καὶ τετραχηλισμένοι,ἐσφραγισμένοι εἰς τὰ πρόσωπα ἀπὸ τὴν κακοπάθειαν καὶ τὴν πείναν,διότι εἴπομεν ποίας κατάντιας καὶ προελεύσεως ἄνθρωποι εἶνε.
Οἱ ἐντόπιοι ὅταν βλέπουν τὸν ἐθελοντικὸν αὐτὸν στρατὸν εἰσορμώντα καθ’ἑκάστον ἔτος εἰς τὴν πόλιν τῶν εἰς τὰ ἴδια χάλια καὶ  μὲ τὴν ἰδίαν μωρὰν ἐλπίδα γέλουν καὶ οἰκτειροῦν μέσα τῶν.
Οἱ φιλανθρωπότεροι προβαίνουν καὶ μέχρι τοῦ νὰ τοὺς μυήσουν εἰς ποιὸν μακελλειὸ ρίπτονται ἐθελουσίως,ἀλλὰ τὸ πράγμα ἔχει πάρει δρόμο πλέον καὶ οἱ ἀποκαλύψεις τῶν ἐντόπιων εἶνε μονομερεῖς καὶ ἄτολμοι διότι ἡ Σπογγαλιευτικὴ Ἀνάγκη περιβιώνει εἰς τὸν σιδηροῦν κύκλον της,ὅλην τὴν νῆσον,οἱ δὲ μαστρωποὶ τῆς ζωῆς καὶ τῶν ὠμάτων τῶν ὄντων αὐτῶν ἔχουν τὴν γλώσσαν πολὺ δεινοτέραν. Ἄλλως τὲ ἀρχίζει νὰ γλυκογελᾶ ἤδη ἐνώπιον τῶν ἡ μορφὴ τοῦ χρήματος καὶ τῆς ἄλλης μηνιαίας πλήρους καλοπεράσεως.Ἅμα λοιπὸν ἀποβιβασθοῦν ὁδηγοῦνται ἀπὸ τοὺς προστάτας τῶν εἰς τὰ κλασσικὰ ταβερνεῖα.Ἐκεῖ θὰ τρῶν,θὰ πίνουν καὶ θὰ κοιμωνται ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον,κατὰ τὸ διάστημα τοῦ μηνὸς τοῦ μέλιτος.Προηγήθη ἤδη ἡ συμφωνία διὰ τὴν ἀμοιβήν.Καὶ ἡ ἀμοιβὴ εἶνε συνήθως 600 δραχμᾶς διὰ τοὺς ἄλλους ὑπάρχει ἄλλος,πολὺ διάφορος λογαριασμός.Ἀλλὰ οἱ ἀντζαμῆδες πρέπει πρῶτα πρῶτα νὰ ντυθοῦν.Ὁ σωματέμπορος εἶνε ἕτοιμος νὰ προμηθεύση τὸ πᾶν.

Ἕκαστος ἀπὸ τοὺς σωματέμπορους ἔχει τὸν ἰδιαίτερον ἐντόπιον ἔμπορόν του,ἀπὸ τὸν ὁποῖον λαμβάνει ἐπὶ πιστώσει,ἐμπόρευμα.Καὶ μὲ ἔκπτωσιν δὲ βεβαίως προκειμένου περὶ μεγάλου ποσοῦ.Λεπτὰ οἱ ἀντζαμῆδες δὲν λαμβάνουν εἰς τὸ χέρι εὔκολα καὶ διὰ τοῦτο εἰνε ἠναγκασμένοι νὰ προμηθεύωνται τὰ χρειαζούμενα διὰ μέσου του σωματέμπορου.Πρώτη λοιπὸν σαγονιά.Μία ἐνδυμασία ἐξωτερικὴ ἀξίας μόλις 40 δραχμῶν χρεώνεται τὸ διπλάσιον.Τὰ ἐσωτερικὰ ροῦχα ἐπίσης.Ὁμοίως ἡ τροφὴ-διότι οἱ ἀντζαμῆδες τρέφονται χλωμὰ-βράδυ ἐπὶ ἕνα μήνα εἰς τὰ ταβερνεῖα τῶν σωματεμπόρων.Ἐκεῖ δὲ καὶ πίνουν καὶ γλεντοῦν κατὰ τὸν μήνα αὐτόν. Ἐννοεῖται ὅτι χρεώνονται κατὰ τὸ δύο στὸ λάδι,τρεῖς στὸ ξείδι καὶ πέντε στὸ λαδόξειδο.Λαμβάνουν καὶ ἕνα δίφραγκο τὴν ἡμέρα διὰ καφενεῖον κλπ τὸ ὅλον 60 δραχμὲς μετρητὰ εἰς τὸ χέρι κατὰ τὸν μήνα τῆς ἐν Ὕδρα ἀναμονῆς τῶν.Καὶ 15-25 δραχμὲς τὴ στιγμὴ ποὺ πρόκειται νὰ μανδρωθοῦν εἰς τὰ καΐκια πρὸς ἐκκίνησιν.
Συμφωνοῦνται 600 δραχμὲς κατὰ μέσον ὄρον δὶ’ἕκαστον ταξείδιον.Ἀλλὰ ἀπὸ αὐτᾶς,ὡς φαίνεται ἐκ τῷ ἀνωτέρω μόλις 200 περίπου πραγματικῶς πληρώνονται καὶ αὐτὰ εἰς εἶδος
-Ἡ παραλυσία καὶ ἡ οἰκτρότης τῶν δυτῶν
Ἀλλὰ καὶ ἂν μερικοὶ πέρνουν ἀπὸ πρὶν περισσότερα μετρητὰ εἰς τὸ χέρι τοὺς δίνουν καὶ καταλαβαίνουν.Τὰ γλεντοκοποῦν ἀνηλεῶς.Ὅταν μία χρονιὰ συνέπεσε νὰ ὁρισθῆ ἡ ἀναχώρησις τῶν πλοίων τὴν Καθαρὰ Τετάρτην,ἕνας ἰδιοκτήτης μεγάλου ἐν Ὕδρα καφενείου ἐπώλει εἰς δύτας,διασκεδάζοντας τὴν Τρίτην ἐν τῷ καφενείω του,85 δραχμᾶς τὸ ταψὶ τοῦ μπακλαβὰ ὁ ἀθεόφοβος!
Οἱ δὲ δύται κερνοῦσαν ἀδιακρίτως ὅλους τους εἰς τὸ καφενεῖον εἰσερχομένους ἠγεμονικώτατον ἐννοεῖται κέρασμα.Αἳ δὲ πρὸς τοὺς δύτας ὑποσχέσεις ἐκ μέρους τῶν σωματεμπόρων κατὰ τὸ πρὸ τῆς ἐκκινήσεως διάστημα πᾶν κι ἔρχονται.Ὑπόσχονται νὰ τοὺς εὕρουν καὶ καλὲς νύφες πρὸς τελικὴν ἐγκατάστασιν ἐν Ὕδρα.Ἄλλαι ὑποσχέσεις εἶνε αἳ ὑποσχέσεις μεριδίου ἀπὸ τὰ κέρδη τῶν σπόγγων,αἴτινες ὅμως οὐδέποτε ἐκπληροῦνται....»

Εἰς ἀρκετὲς περιπτώσεις,ἡ ἐπέμβασις τοῦ Ἀστυνόμου Ὕδρας λειτουργοῦσε λυτρωτικὰ διὰ ὁρισμένους δύτες,οἱ ὁποῖοι ὑπὸ τὶς νουθεσίες του,ἐπείθοντο τελικῶς νὰ μὴν ἐκπλεύσουν ὡς ναῦτες τοῦ σπογγαλιευτικοῦ στόλου τῆς Ὕδρας,παρὰ τὶς ἀντιδράσεις τῶν σωματεμπόρων οἱ ὁποῖοι ἀπαιτοῦσαν τὴν καταβολὴ τῶν χρημάτων ποὺ εἶχαν ξοδεύψει διὰ τοὺς ἀποχωρήσαντες δύτες.

Σημείωσις:Ὁ ἀρθρογράφος τῆς ἐφημερίδας,ἐνῶ ἀρχικῶς εἶχε καταγγείλει πὼς ἡ δράση τοῦ κυκλώματος σωματεμπορίας διενεργεῖτο ὑπὸ τὰ ὄμματα τῶν Τοπικῶν Ἀρχῶν τῆς νήσου,ἐν συνέχεια ἐξῆρε τὸν ρόλο τοῦ Ἀστυνόμου Ὕδρας εἰς τὴν διάσωσιν τῶν ἀνήμπορων νέων δυτῶν.

Πηγή:Ἐφημερίδα Ἐμπρός.
Φύλλον Τετάρτης 5ης Νοεμβρίου 1908.Ἄρθρον «Τὸ Σπογγαλιευτικὸν αἶσχος-Ἕνα ἡμερονύκτιον εἷς τὴν Ὕδραν-Ὁ ὅρμος τοῦ Θανάτου-Ἡ Ἀφρικάνικη τραγωδία.(Χ.Π)»

«...Πλησιάζει ἐπὶ τέλους ἡ περίφημος ἡμέρα τῆς ἀναχωρήσεως.Ἀπέναντι τῶν  ἡμιμεθυσμένων ἐκ τῆς μηνιαίας καλοπεράσεως καὶ τῶν παραπλανητικῶν ἐλπίδων τῶν δυτῶν δὲν ἰσχύει πλέον οὐδεμία παρακέλευσις,ἐὰν ὑπάρξη τοιαύτη,ὅπως τοὺς ἀποτρέψη τῆς γραμμῆς τοῦ ὀλέθρου.Δὲν εἶνε ἄλλως τὲ καὶ εὔκολον νὰ ξεφύγουν πλέον.Ἐφέτος ἐν τούτοις ὁ ἀστυνόμος κ.Γραμματᾶς κατόρθωσε νὰ μεταπείση ἀρκετοὺς καὶ νὰ τοὺς φυγαδεύση μετὰ πολλᾶς ἐννοεῖται νουθεσίας καὶ ἀναπτύξεις.Εἰς κάθε ἀναχώρησιν ἀτμοπλοίου ἐπὶ τοῦ ὁποίου ἐπεβίβαζε πρὸς φυγὴν τοὺς μετανοήσαντας ἐξ αὐτῶν παρουσιάζοντο οἱ μεσίται διαμαρτυρόμενοι καὶ ὑπενθυμίζοντες τὰ ἔξοδα ποὺ εἶχαν κάμει ἕως τότε δὶ’ἕκαστον τῶν φυγαδευομένων.
«-Ἐγγυηθῆτε ὅτι θὰ ἐπανέλθουν ζωντανοὶ καὶ ὑγιεῖς καὶ τότε νὰ τοὺς ἀφήσω εἰς τὰ χέρια σᾶς» ἦτον ἡ ἀπάντησις τοῦ ἀστυνόμου.Καὶ οἱ μεσίται ὑπεχώρουν κανονικῶς μὴ ἔχοντες τί φῆναι....»

Τὰ πλοῖα τοῦ σπογγαλιευτικοῦ στόλου,πρὸ τῆς ἀναχωρήσεώς τους,«ἐβγαῖναν εἰς τὰ πανιὰ» διὰ προετοιμασίαν,δύο ἕως τρεῖς ἡμέρες ἔξωθέν του λιμένος τῆς Ὕδρας.

Πηγή:Ἐφημερίδα Ἐμπρός.
Φύλλον Τετάρτης 5ης Νοεμβρίου 1908.Ἄρθρον «Τὸ Σπογγαλιευτικὸν αἶσχος-Ἕνα ἡμερονύκτιον εἷς τὴν Ὕδραν-Ὁ ὅρμος τοῦ Θανάτου-Ἡ Ἀφρικάνικη τραγωδία.(Χ.Π)»

«....Τὴν παραμονὴν τῆς ἐκ τοῦ λιμένος ἐκκινήσεως,ἀφοῦ παραλάβουν ἀπὸ τοὺς προμηθευτᾶς τοὺς δύτας καὶ τοὺς τοποθετήσουν εἷς τὰ πλοῖα,πληρώνουν οἱ πλοίαρχοι εἰς αὐτοὺς τὰς 600 ἀπάνω-κάτω δὶ’ἕκαστον τῶν δυτῶν δραχμᾶς οἱ πλοίαρχοι.Ἐξ αὐτῶν ὡς προείπομεν,οἱ προμηθευταὶ ἔχουν κέρδος τὰς 400 περίπου.Ἀφοῦ δὲ γεμίσουν τὰ πλοῖα,παραλαμβάνοντες καὶ τὸ ἄλλο προσωπικόν,ξανοίγονται ὀλίγον ἔξωθέν της νήσου καὶ μένουν εἰς τὰ πανιὰ ἐπὶ δύο-τρεῖς ἡμέρας μέχρι τῆς στιγμῆς τῆς ἀναχωρήσεως διὰ τὰ παράλια της Ἀφρικῆς...»

Σημείωσις:Ἡ εὐλάβεια τῶν Ὑδραίων σφουγγαράδων ἦταν μεγαλή.Μετὰ τὸν Ἁγιασμὸ τῶν καΐκιων τους μὲ τὴν ἱερὰ εἰκόνα τῆς Παναγίας τῆς Φανερωμένης (Μοναστήρι Ὕδρας) δὲν ἀναχωροῦσαν γιὰ τὰ παράλια της Ἀφρικῆς ἐὰν πρῶτα δὲν εὐλογοῦσαν τὰ καΐκια τους καὶ μὲ τὴν εἰκόνα τῆς Παναγία τῆς Μυρτιδιώτισσας.Ἰδοὺ τί διασώζουν μὲ τὴν γραφὴ τοὺς ὁ Νικόλαος Χαλιορὴς καὶ ὁ Ἰωάννης Καραμῆτσος:


ΥΔΡΕΪΚΑ ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΑ ΗΤΟΙ (ΗΘΗ-ΕΘΙΜΑ-ΔΕΙΣΙΔΑΙΜΟΝΙΕΣ-ΠΡΟΛΗΨΕΙΣ)Νικόλαος Χαλιορὴς Πειραιεὺς 1931)

«..Ὅταν φεύγουνε κὶ ὅταν γυρίζουνε τὰ καΐκια ‘ἀπ’τὸ μεγάλο τους ταξίδι περνᾶνε σύρριζα,ὄξω-ὄξω στὴν Παναγιὰ τοῦ παπᾶ-Κούκιου, στὰ Καμίνια’ τώχουνε σὲ καλὸ πάντα..»


(Ὕδρα Νῆσος Ἐντέλης Δρυόπων Ὕδρα 1998 Γιάννης Ἃ Καραμῆτσος):

«Ταυτόγχρονα δὲ οἱ καμπάνες τῆς Ἐκκλησίας τῆς Μυρτιδιωτίσσης τοῦ Παπακοκκίνου διελάλουν τὸ χαρμόσυνον ἄγγελμα τῆς αἴσιας ἐπιστροφῆς τῶν σφουγγαράδικων καΐκιων πρὸς πάσαν κατεύθυνσιν καὶ γωνίαν.Καὶ τότε ἀνεστατώνετο ὅλος ὁ γυναικόκοσμος καὶ ἐξώρμα ἀκράτητος πρὸς τὰ Καμίνια καὶ τὸ Αὐλάκι,διὰ νὰ ἐπιτύχη ὀλιγόλεπτον συνδιάλεξιν,ἐκ τοῦ μακράν,μὲ τὸν ἐπιστρέφοντα ἀπὸ τὴν Μπαρμπαριᾶν σύζυγον,πατέρα ἢ ἀδελφὸν»(Σταμάτης Χρυσαφίτης)


Ἐν κατακλείδι,ὁ ἀρθρογράφος εἰς τὸν ἐπίλογο τοῦ ἄρθρου τῆς 5ης Νοεμβρίου 1908, καταλήγει εἰς τὸ κοινῶς ἀποδεκτὸ συμπέρασμα πὼς ἡ διαγωγὴ ποὺ ἐπεδείκνυαν οἱ νέοι δύτες κατὰ τὴν διαμονὴν τοὺς εἰς τὴν Ὕδραν,ἡ ἔλλειψη ἐμπειρίας,καὶ ἡ ἤδη βεβαρυμένη ὑπὸ τὶς κακουχίες καὶ τὴν τρίφυλλη ζώη τους εἰς τὸν Πειραιᾶν σωματική τους κατάσταση,ἦταν οἱ κυριότερες αἰτίες ἐκδηλώσεως τῶν ναυτικῶν δυστυχημάτων κατὰ τὴν διάρκεια ἁλίευσης τῶν σπόγγων μὲ τὴν μέθοδο τῶν σκαφάνδρων.

Δὲν εξἔλειπαν ὅμως καὶ τὰ δυστυχήματα τῶν δυτῶν τὰ ὁποῖα ἦταν ἀποτέλεσμα ὀργανωμένης δολιοφθορᾶς.Συνήθως,κύριοι ὑπαίτιοι τῶν δυστυχημάτων αὐτῶν ἦταν εἴτε ὁ «κολαουζιέρης», δηλαδὴ ὁ εὐρισκόμενος εἰς τὴν κουβέρτα τοῦ σπογγαλιευτικοῦ πλοιαρίου ναύτης,ὁ ὁποῖος ἐπικοινωνοῦσε μὲ τὸν καταδυόμενον εἰς τὴν θάλασσαν δύτη,εἴτε εἰς ἐκ τῶν δύο ναυτῶν ποὺ διαχειρίζοντο τὸν σωλήνα «μαρκούτσι» τῆς χειροκίνητης ἀντλίας μέσω τῆς ὁποίας ἀπεστέλλετο ὁ ἀέρας εἰς τὴν περικεφαλαία του δύτη,εἴτε τέλος,ὁ ναύτης ἐκεῖνος ὁ ὁποῖος ἤλεγχε τὸν χρόνο τῆς καταδύσεως τοῦ κάθε δύτη.

Ὑπῆρχαν ἑπομένως,μυστικὲς συνεννοήσεις μεταξὺ τῶν ἀνδρῶν τῆς κουβέρτας καὶ τῶν πλοιάρχων τῶν σπογγαλιευτικῶν,ὥστε εἴτε νὰ ἐπιμηκύνεται ἐσκεμμένα ὁ χρόνος παραμονῆς ὁρισμένων δυτῶν εἰς τὸν βυθόν,κυρίως τῶν νέων,εἴτε νὰ πραγματοποιοῦνται λανθασμένοι χειρισμοὶ εἰς τὴν χρήση τῆς ἀντλίας ἀέρος,εἴτε νὰ ἀγνοοῦνται ἢ νὰ παρερμηνεύονται τὰ σήματα ποὺ ἐλάμβανε ἀπὸ τὸν εὐρισκόμενον εἰς τὸν βυθὸν δύτη,ὁ κολαουζίερης.Φυσικὰ τὸ μερίδιο τοῦ ἀποθανόντος ἐμοιράζετο μεταξὺ τῶν συνεργῶν αὐτῶν.


Πηγή:Ἐφημερίδα Ἐμπρός.
Φύλλον Τετάρτης 5ης Νοεμβρίου 1908.Ἄρθρον «Τὸ Σπογγαλιευτικὸν αἶσχος-Ἕνα ἡμερονύκτιον εἷς τὴν Ὕδραν-Ὁ ὅρμος τοῦ Θανάτου-Ἡ Ἀφρικάνικη τραγωδία.(Χ.Π)»

«....Προέρχονται καὶ ἐξ αἰτίας τῶν δυτῶν τὰ δυστυχήματα τῶν;Βεβαίως ἀλλὰ ἡ ἐνοχὴ τῶν εἶναι ἀντικειμενικὴ μόνον.Πῶς δύνανται νὰ ἀνθέξουν εἰς τὸ βάθος τοῦ ὕδατος καὶ εἰς τὰς ἄλλας σχετικᾶς κακουχίας ἄνθρωποι σαπροῦ ὀργανισμοῦ,ὁποῖοι εἶνε οἱ πλεῖστοι τῶν ἀντζαμήδων δυτῶν;
Ἄλλως τὲ ἡ διακρίνουσα τοὺς περισσοτέρους ἐξ’αὐτῶν διαφθορὰ τοῖς παρακολουθεῖ καὶ ἐντὸς τῶν πλοίων καὶ μετὰ περισσοτέρας ἐντάσεως μάλιστα.Γράφων ἀπ’αὐτῆς τῆς ἀπόψεως παρακολουθῶ τὴν ἀνάπτυξιν τοῦ ἀνθρωπινωτάτου ἐφοπλιστοῦ κ. Κυριαζόπουλου υἱοῦ,περὶ τῆς ἀληθείας τῆς ὁποίας ἔχω λόγον νὰ ἀμφιβάλλω,διότι καὶ ἀπὸ ἄλλους ἤκουσα τὰ ἴδια.
-Ἀκολασίας καὶ ἀθλιότητας τὸ ἀνάγνωσμα
Ἡ ἀντοχὴ τοῦ ὀργανισμοῦ εἰς τὴν καταδυτικὴν ἐργασίαν εἶνε ὡς πρὸς τὰ δυστυχήματα παράγων τῆς αὐτῆς σημασίας,οἴας καὶ τὸ βάθος τοῦ ὕδατος μέχρι τοῦ ὁποίου εἰσδύουν.Δία τοῦτο,οἱ ὑγιοῦς ὀργανισμοῦ δύται σπανιώτερον παθαίνουν.Ὁμοίως καὶ οἱ πεπειραμένοι.Ἀλλὰ καὶ ἡ ἐγκράτεια τὰ μέγιστα συντείνει εἰς ἀποτροπὴν τοῦ κινδύνου. Μοῦ ἀνέφεραν ἐν Ὕδρα σχετικὸν παράδειγμα:
Μεταξὺ δύο πλοίων ὑπὸ τὰς αὐτᾶς συνθήκας ἐργαζομένων,οἱ τοῦ πληρώματος τοῦ ἑνὸς παρετηρήθη ὅτι οὐδὲν εἶχον πάθει κατὰ τὴν ἐργασίαν,ἐνῶ εἰς τὸ πλήρωμα τοῦ ἄλλου,καίτοι ἀποτελούμενον ἐξ ὑγιῶν δυτῶν,παρετηρήθησαν ἀλλεπάλληλα κρούσματα σχετικῶν παθημάτων.Μετὰ τὰς ἁρμοδίους ἔρευνας παρετηρήθη ὅτι αἴτιος τοῦ κακοῦ ἦτον εἰς 20ετης Καλύμνιος...Ἀπεμονώθη,ἀλλ’εἰς μάτην.Ποῦ νὰ συγκρατηθῆ ἡ λυσσώσα διαφθορά.Ἀλλὰ καὶ περασμένης ἡλικίας ἄνθρωποι παίζουν ἐντὸς τῶν πλοίων ρόλον οἶον ὁ εἰκοσαετὴς Καλύμνιος.Ἀναφέρονται καὶ τοιαῦτα κρούσματα....»


Ἡ χρήση ἁλίευσης σπόγγου μὲ τὴν μέθοδο τοῦ σκαφάνδρου,πραγματοποιήθηκε διὰ πρώτη φορὰ τὸ ἔτος 1866.Ἡ χρῆσις τοῦ πιστώνεται εἰς τὸν Συμιακὸν Φώτη Μαστορίδη.Ἡ στοιχείωδης ἄγνοια τῆς διαδικασίας τῆς ἀποσυμπιέσεως καὶ ἡ χρήση τοῦ σκαφάνδρου εἶχε ὡς ἀποτέλεσμα νὰ καταγραφοῦν κατὰ τὴν πεντηκονταετία 1866-1915,10.000 θάνατοι καὶ 20.000 παραλύσεις ὡς ἀποτέλεσμα τῆς νόσου τῶν δυτῶν.(Πηγή:Βικιπαίδεια,Λημμα:Σκάφανδρο


Οἱ δύτες τοῦ σπογγαλιευτικοῦ στόλου τῆς Ὕδρας


Σημαντικὲς πληροφορίες περὶ τῆς δὑναμικότητας τοῦ σπογγαλιευτικοῦ στόλου τῆς Ὕδρας παρεῖσχε ἡ ἐφημερίδα «Ἐμπρὸς» εἰς τὸ φύλλον τῆς 6ης Νοεμβρίου 1908.Συγκεκριμένα,ὁ σπογγαλιευτικὸς στόλος τῆς Ὕδρας διέθετε τετρακόσιους πενήντα δύτες,ἐκ τῶν ὁποίων οἱ ἑκατό,ἐδραστηριοποιοῦντο παράλληλα καὶ ἐκτὸς Ὕδρας,ὡς δύτες σπογγαλιευτικῶν πλοίων ἄλλων νήσων.Διακόσιοι περίπου δύτες,εἶχαν ἐγκατασταθεῖ εἰς τὴν Ὕδραν ὡς σύζυγοι γυναικών.Ὅμως,μετὰ τὴν πάροδο ὀλίγων ἐτῶν,οἱ περισσότεροι ἐξ’αὐτῶν τὶς ἐγκατέλειπαν, ἀδιαφορώντας δία τὴν τύχη τῶν οἰκογενειῶν τους,διὰ νὰ μεταβοῦν πρὸς ἐργασίαν εἰς ἄλλα σπογγαλιευτικὰ κέντρα.

Οἱ Ὑδραῖοι δύτες ἦταν περίπου πενήντα ἄνδρες.Θεωροῦντο ὡς οἱ καλύτεροί δύτες του σπογγαλιευτικοῦ στόλου,καὶ ἡ ἀμοιβὴ τοὺς ἀνηρχετο εἰς τὶς 3.000,00 ἕως 6.000,00 δραχμές δία μίαν περίοδον.Ἐπειδὴ δέ,οἱ περισσότεροι ἐδραστηριοποιοῦντο εἰς τὸν κλάδο ἐπὶ 15 ἕως 20 συναπτὰ ἔτη,εἶχαν ἀποκτήσει σεβαστὴ περιουσία λόγω τῆς ἀσκήσεως τοῦ συγκεκριμένου ἐπαγγέλματος.Ἀρκετοὶ ἐξ αὐτῶν ὅμως,μόλις ἐλάμβαναν ὡς προκαταβολὴν τὸ ἥμισύ της ἀμοιβῆς τους,ἐγκατέλειπαν τοὺς πλοιάρχους τοὺς ἐν τῷ μέσω τῆς σπογγαλιευτικῆς περιόδου, καὶ ἐπέστρεφον εἰς τὴν Ὕδραν.

Τέλος,οἱ νεαροὶ δύτες τοῦ σπογγαλιευτικοῦ στόλου ἐλάμβαναν ἀμοιβὲς τῆς τάξεως των 1.000,00 ἕως 1.500,00 δραχμῶν.Υπῆρξαν όμως καὶ περιπτώσεις νεαρών δυτών, πενταετοῦς κυρίως εμπείρας,που ἄξιζαν νὰ λάβουν ἀμοιβὲς τῆς τάξεως τῶν 3.000,00 δραχμῶν.Οἱ ἀμοιβὲς αὐτές,ὑπὸ τὸ καθεστὼς τῆς τρομοκρατήσεως ποὺ ὑφίστατο οἱ νεαροὶ δύτες ἀπ’τὴν πλευρὰ τῶν πλοιάρχων τῶν πλοιαρίων,οὐδέποτε ἀποδίδοντο.


 Πηγή:Ἐφημερίδα Ἐμπρός.
Φύλλον Πέμπτης 6ης Νοεμβρίου 1908.Ἄρθρον «Τὸ Σπογγαλιευτικὸν αἶσχος-Ἕνα ἡμερονύκτιον εἷς τὴν Ὕδραν-Ὁ ὅρμος τοῦ Θανάτου-Ἡ Ἀφρικάνικη τραγωδία.(Χ.Π)»

«...Οἱ διαπεμπόμενοι ἐξ Ὕδρας δύται εἶνε κατὰ μέσον ὄρον κατ’ἔτος 450 περίπου.Ἐξ’αὐτῶν 100 ἐργάζονται καὶ μὲ ἄλλα σπογγαλιευτικὰ πλοῖα.Ἐντόπιοι εἶνε μόνον 50 περίπου,οἱ δὲ λοιποὶ ξένοι,πανσπερμία.200 ξένοι δύται,ἐκ τῶν περισυλλεγομένων ὡς προεξεθέσαμεν,εἶνε ἐγκατεστημένοι ἐν Ὕδρα,λάβοντες συζύγους ἐκ τῆς νήσου καὶ ἐγκαθίστανται πάντοτε καὶ νέοι.Ἀλλὰ ὄχι ὀλίγοι ἐξ αὐτῶν,μετὰ δύο ἢ τριῶν ἐτῶν συζυγίαν,ἀπέρχονται ἐξ Ὕδρας ἀνεπιστρεπτει,ὅσοι δὲν πάθουν ἐννοεῖται, ἐγκαταλείποντες τὰς οἰκογενείας τῶν εἰς τὸ ἔλεος τοῦ Κυρίου καὶ μεταβαίνοντες νὰ ἐργασθοῦν εἰς ἄλλα κέντρα σπογγαλιείας.
-Οἱ προνομιοῦχοι δύται.
Οἱ καλοὶ δύται,οἵτινες εἶνε ἐλάχιστοι καὶ ἐντόπιοι λαμβάνουν ὡς ἀμοιβὴν ἀπὸ 3-6 χιλιάδας δραχμῶν ἕκαστος διὰ μίαν περίοδον.Τὴν λαμβάνουν εἰς χρῆμα ὁλόκληρον.Αὐτοὶ εἶνε ὑγιεῖς καὶ μεγάλως πεπειραμένοι,διατῶνται δὲ καλῶς καὶ δὲν διατρέχουν κανένα κίνδυνον ἐκ τῶν πλοιάρχων καὶ ὡς χρησιμώτατοι καὶ ὡς ἐντόπιοι. Μερικοὶ ἓξ αὐτῶν λέγεται ὅτι ἔχουν καὶ περιουσίαν,διότι ἐξασκοῦν τὸ ἐπάγγελμα ἐπὶ 10,15 καὶ 20 ἀκόμα ἔτη.
Ἀλλὰ ἐπειδὴ δὲν τηροῦν τὸ ὠρισμένον μέτρον εἰς τὰς καταδύσεις,ὑπόκεινται καὶ αὐτοὶ εἰς τοὺς φυσικοὺς κινδύνους τοῦ ἐπαγγέλματος.
Ἐκτὸς τῶν δυτῶν ἀσχολοῦνται κατ’ἔτος εἰς τὴν σπογγαλιευτικὴν ἐπιχείρησιν καὶ 600 περίπου ναῦται κολαουζέριδες κλπ,ἐντόπιοι οἱ πλεῖστοι,ἄνθρωποι τῶν πλοιάρχων.
Ἡ λεπτομέρεια αὐτὴ ἂς χρησιμεύση καὶ ὡς ἀπάντησις εἰς χρονογράφον πρωΐνου φύλλου,ἀπορήσαντα διατὶ οἱ δύται στέκονται καὶ τοὺς δέρουν χωρὶς ν’ἀνθίστανται κτλ. Εἶνε ζήτημα ἂν εἰσερχόμενοι εἰς τὰ πλοιάρια,ἔχουν ἄλλο ἀπὸ σουγιὰ ἀπάνω τῶν.Ὡς πρὸς φυσικὴν δὲ ἀντοχὴν τοὺς εἴδομεν προηγουμένως.Ἐνῶ οἱ πλοίαρχοι καὶ οἱ ἀφωσιωμένοι εἰς αὐτοὺς ναῦται καὶ διὰ τῆς θέας μόνον δύνανται νὰ ἐπιβληθοῦν εἰς κάθε ἕναν...
Ὑπάρχουν νεαροὶ δύται οἵτινες ὑποδείξαντες ἱκανότητα καὶ ἀποκτήσαντες πείραν εἰς διάστημα 3 ἢ 5 ἐτῶν,δυνάμενοι δὲ ἔνεκα τούτου νὰ λάβουν καὶ 3.000,00 δραχμὲς διὰ μίαν περίοδον,περιορίζονται μόνον εἰς 1.000,00 ἢ 1.500,00.Καὶ τοῦτο,διότι ἂν λαμβάνοντες περισσότερα φανοῦν ἀτυχεῖς εἰς τὴν ἀνερεύσιν σπόγγων, κινδυνεύουν νὰ ὑποπέσουν εἰς τὴν μῆνιν τῶν πλοιάρχων καὶ νὰ πάθουν ὅτι καὶ οἱ ἄπειροι καὶ ἀνάξιοι ἀντζαμῆδες.
Οἱ δύται τῶν 3-6.000,00 ἐνίοτε φεύγουν εἰς τὸ μέσον της περιόδου,μὲ παρμένην τὴν προκαταβολὴν ἐννοεῖται,καὶ ἀφίνουν τοὺς πλοιάρχους εἰς τὰ κρύα τοῦ λουτροῦ.Αὐτὸ τὸ ἀναφέρω ἐπειδή μου τὸ διηγήθηκαν μεταξὺ τῶν ἄλλων.Οἱ δύται αὐτοί,ὡς ἔχοντες τὰ μέσα,κάμνουν καὶ ἰδίαν μεγαλοπρεπῆ προμήθειαν ἐκλεκτῶν τροφίμων,μεταλλικῶν ὑδάτων καὶ ἄλλων σχετικῶν....»


Οἱ καπεταναῖοι τοῦ σπογγαλιευτικοῦ στόλου τῆς Ὕδρας

Οἱ καπεταναῖοι τοῦ σπογγαλιευτικοῦ στόλου τῆς Ὕδρας,εἰς τὶς ἀρχὲς τοῦ 20ου αἰῶνος ἦταν πενήντα πέντε ἕως ἑξήντα ἄτομα περίπου.Ὅλοι τοὺς,ἦταν γηγενεῖς Ὑδραῖοι.Σύμφωνα μὲ τὸν ἀρθρογράφο τῆς ἐφημερίδας «Ἐμπρός»,παρὰ τὶς καταγγελίες τῶν προηγούμενων ἐτῶν, διέθεταν ἄριστη φήμη καὶ διακατέχοντο ἀπὸ φιλεύσπλαχνα αἰσθήματα διὰ τοὺς νεαροὺς δύτες τοῦ πληρώματός τους.Μόνο δέκα ἐξ’αὐτῶν φέρονταν ἀπάνθρωπα εἰς τὰ πληρώματα τῶν σπογγαλιευτικῶν πλοιαρίων τους.

Σημείωσις:Ὁ ἀρθρογράφος τῆς ἐφημερίδας«Ἐμπρὸς»,ἐξῆρε τὸ ἦθος τοῦ Ὑδραίου πλοίαρχου καπετὰν-Νίκα (δὲν ἀναφέρεται ἂν ἐπρόκειτο διὰ τὸν Ἀντώνιον ἢ τὸν Ἀνάργυρον Νίκα) καθὼς καὶ τοῦ περίφημου Ὑδραίου καπετὰν Δημοσθένη Μπαμπούσκου,εἰς ἐκ τῶν τεσσάρων ἀδελφῶν Μπαμπούσκου ποῦ διέθεταν σπογγαλιευτικὰ πλοῖα.Βέβαια,διὰ τὸν συγκεκριμένον πλοίαρχον ὑπῆρξαν σημαντικότατες καταγγελίες εἰς τὴν ἔκθεσιν τοῦ ἀντιπλοιάρχου τοῦ ὁπλιταγωγοῦ «Κρήτη» Πέτρου Ζώτου,διὰ ἀπάνθρωπη καὶ βάρβαρη συμπεριφορά ἔναντι τῶν δυτῶν.

Πηγή:Ἐφημερίδα Ἐμπρός.
Φύλλον Πέμπτης 6ης Νοεμβρίου 1908.Ἄρθρον «Τὸ Σπογγαλιευτικὸν αἶσχος-Ἕνα ἡμερονύκτιον εἷς τὴν Ὕδραν-Ὁ ὅρμος τοῦ Θανάτου-Ἡ Ἀφρικάνικη τραγωδία.(Χ.Π)»

«.....-Οἱ μεγαλοπρεπεῖς καπετάνιοι
Ἂς ἀκούσωμεν καὶ μίαν μερίδα τῶν κατηγορουμένων.Τοὺς καπετάνιους,τοὺς ἰδιοκτήτας τῶν σπογγαλιευτικῶν πλοίων ὅπου τελοῦνται οἱ καταγγελλόμεναι τραγωδίαι.Εἶνε 55-60 τὸ ὅλον.Ὑδραῖοι.Δὲν ηὐτύχησα νὰ ἰδῶ ἐξ αὐτῶν παρὰ δύο μόνον.
Ὁ ἕνας ἐξ αὐτῶν ὁ καπετὰν Νίκας εἶναι τέλειος τύπος πλοιάρχου τῶν παλαιῶν ἡμερῶν,τῶν ἐπικῶν καὶ ζοφερῶν.Δὲν εἶνε μόνον εἰς τὸ ἀνάστημα γίγας,ἀλλὰ καὶ εἰς τὴν καρδίαν,ἀετὸς δὲ εἰς τὴν ὄψιν.Διότι ὁ καπετὰν Νίκας ἔχει φήμην ἀγαθώτατου ἀνθρώπου, πονοῦντος διὰ τοὺς δύτας καὶ μεταχειριζομένου αὐτοὺς ὡς παιδιά του.Ἴσως διὰ τοῦτο καὶ πᾶν...καλὰ ἢ δουλεῖες του.Μοῦ εἶπαν περὶ αὐτοῦ ὅτι εἶνε τόσον ἀτυχὴς εἰς τὴν ἐργασίαν ὅσον ἀκριβῶς καὶ καλόψυχος!.Αἳ συμπτώσεις αὐταὶ δὲν παρέρχονται ματαίως πρὸ τῆς λαϊκῆς παρατηρήσεως.Ἡ ἠθικὴ κρίσις τοῦ λαοῦ ἐπὶ τῶν πρὸ αὐτοῦ κοινωνικῶν ἐκδηλώσεων καὶ γεγονότων δὲν δημιουργεῖται ὀλίγων ἐξ αὐτῶν.Ὁ λαὸς βλέπει τὸ ὠμὸν καὶ φωνάζον φαινόμενον καὶ ἀποκνεῖ νὰ προβῆ εἰς περαιτέρω μεταφυσικᾶς ἐρεῦνας πρὸς ἐξήγησιν τῶν διαφόρων καὶ πολλῶν ἀναπόδων,τὰ ὁποία παρουσιάζουν πρὸ αὐτοῦ τὰ πράγματα.
Περὶ τοῦ περίφημου καπετὰν Δημοσθένη Μπαμπούσκου ὅλοι μου εἶπαν ὅτι πρώτην φορὰν ἐφέτος τοῦ συνέβησαν τοιούτα «ἀτυχήματα»,ὁποῖα τὰ ἀποδοθέντα εἰς ἐγκληματικὴ ἐνέργειάν του καὶ κ.....(δυσανάγνωστον) αὐτὸν ἐν Ναύπλιω διὰ τὰ περαιτέρω.Ὅλοι ἕνεκα τούτου τὸν ἐλυποῦντο ὡς θύμα μοιραίας συμπτώσεως.
Δία τὴν ἱστορίαν σημειοῦμεν ὅτι ὑπάρχουν τέσσαρες ἀδελφοὶ Μπαμποῦσκο ἰδιοκτῆται σπογγαλιευτικῶν.Ἔχουν λοιπὸν καὶ οἱ πλοίαρχοι τὴν δικαιολογίαν τῶν,καὶ δυνατὴν μάλιστα.Ἐν τῷ 55-60 καπετάνιων τὸ πολὺ 10 εἶνε κατὰ τὴν κοινὴν ἐν Ὕδρα ὁμολογίαν οἱ σκληρόψυχοι,οἱ αἱμοβόροι,οἱ θηριώδεις.Οἱ ἄλλοι κάμνουν ὅτι δυνατὸν ἀνθρωπίνως διὰ νὰ περιορίζουν καὶ προλαμβάνουν τὰς ἐκ τῆς φύσεως τοῦ ἐπαγγέλματος ὀλεθρίας συνεπείας.Λέγουν λοιπὸν οἱ πλοίαρχοι.....»


Ἕνεκα τῆς σοβαρότητας τοῦ ζητήματος τῶν ἀλλεπάλληλων ἀτυχημάτων και δυστυχημάτων, ὁ ἀρθρογράφος τῆς ἐφημερίδας «Ἐμπρὸς» ἐπεσκέφθη τὴν νῆσον Ὕδραν διὰ νὰ συνομιλήσει μὲ τοὺς πλοιάρχους τῶν σπογγαλιευτικῶν πλοιαρίων.

Οἱ πλοίαρχοι διὰ νὰ ἀντικρούσουν τὶς βαρύτατες κατηγορίες τῆς ἐφημερίδας «Ἐμπρός», ἰσχυρίστηκαν πῶς λόγω τῆς ἰδιαιτερότητας καὶ τῆς σκληρότητας τοῦ ἐπαγγέλματος τοῦ δύτη, ἐπεδίωκαν νὰ ἔχουν εἰς τὴν δούλεψή τους ἄνδρες  ἱκανούς, ἄξιους καὶ προπαντῶς σταθεροὺς ἐπαγγελματίες εἰς τὴν ἐργασίαν τους.Δία αὐτόν τὸν λόγον,προέβαιναν εἰς τὴν προκαταβολὴ μέρους τῶν ἀπολαβῶν τῶν δυτῶν,διὰ νὰ ἐξασφαλίσουν τὴν συνεργασία τους.Οἱ ἀπολαβὲς αὐτές,ἀνάλογα τὴν ἐμπειρία του ἑκάστοτε δύτη ἔφθαναν ἕως τὸ ὕψος τῶν 6.000,00 δραχμῶν.

Οἱ Ὑδραῖοι πλοίαρχοι,ἰσχυρίζοντο πὼς λόγω τῶν δυσμενῶν οἰκονομικῶν συνθηκῶν που επικρατούσαν εἰς τὸν κλάδο τῆς «Σπογγαλιείας» εἰς τὶς ἀρχὲς τοῦ  αἰῶνος,ἑξαναγκάζοντο ἐξαιτίας τῆς μεγάλης οἰκονομικῆς κρίσης νὰ προσλαμβάνουν ὡς δύτες,ἄνδρες ἀμφιβόλου προελεύσεως καὶ διαγωγῆς,ἀπὸ τὰ καταγώγια τοῦ Πειραιῶς.Οἱ ἄνδρες αὐτοί,ἀσφαλῶς καὶ δὲν διέθεταν ἐπαγγελματικὴ ἐμπειρία.Μάλιστα, ἡ πλειοψηφία τῶν ἀνδρῶν αὐτῶν,ἐπεδείκνυε λόγω ὀκνηρίας καὶ φυγοπονίας κάκιστη διαγωγὴ καὶ πλημμελῆ ἄσκηση καθηκόντων.

Μόλις ἀντιλαμβάνοντο τὴν παρουσία τοῦ ὁπλιταγωγοῦ «Κρήτη» τοῦ Βασιλικοῦ Ναυτικοῦ, προφασιζόντο διάφορες ἀσθένειες καὶ κακουχίες,ἐπιδιώκωντας μανιωδῶς τὴν ἐπιβίβασή τους εἰς αὐτό,ἀποφεύγοντας μὲ τὸν τρόπον αὐτὸν τὴν ἐργασία τοὺς εἰς τὰ σπογγαλιευτικὰ πλοῖα.Ἡ στάση τῶν ἀνδρῶν αὐτῶν,εἶχε ὡς ἀποτέλεσμα νὰ ἐπιβαρύνονται ἐργασιακὰ οἱ καλοὶ καὶ ἔμπειροι δύτες τοῦ σπογγαλιευτικοῦ στόλου μὲ περισσότερες ὧρες καταδύσεως λόγω τῆς φυγῆς τῶν ἀνδρῶν αὐτῶν. 

Πηγή:Ἐφημερίδα Ἐμπρός.
Φύλλον Πέμπτης 6ης Νοεμβρίου 1908.Ἄρθρον «Τὸ Σπογγαλιευτικὸν αἶσχος-Ἕνα ἡμερονύκτιον εἷς τὴν Ὕδραν-Ὁ ὅρμος τοῦ Θανάτου-Ἡ Ἀφρικάνικη τραγωδία.(Χ.Π)»

«.... -Τί λέγουν οἱ καπετάνιοι
-Μᾶς κατηγοροῦν ὡς δολοφόνους καὶ ὡς δήμιους ἀθώων πλασμάτων.Κύριε ἐλέησον! Ἄμ,ἂν κάναμε ὅσα λὲν γιά μας,θὰ ἦταν τὸ ἴδιο ὡς ἐὰν ἐβγάναμε τὰ μάτια μας.Ποῖο εἶνε τὸ συμφέρο τὸ δικό μας;Νὰ ἔχουμε γεροὺς ἀνθρώπους στὴ δουλειά μας.Ἂν ὑποφέρη, ἂν κακοτρώγη καὶ δέρνεται ὁ δύτης,πὼς εἶνε δυνατὸν νὰ εἶνε γερὸς καὶ νὰ μᾶς χρησιμεύη; Λὲν ὅτι φροντίζουμε νὰ στέλνουμε μία ὥρα ἀρχήτερα ἐκείνους ποὺ θὰ ἀποδειχθοῦν ἀνίκανοι,ἢ θὰ πάθουν,διὰ νὰ ἀπαλλαχθοῦμε ἀπ’αὐτοὺς καὶ νὰ γλυτώσουμε τὰ ἔξοδα τῆς τροφῆς καὶ τῆς νοσηλεύσεως.Ἀλλὰ ἀν’εἶν’ἔτσι μὲ ποιοὺς θὰ κάνουμε μεῖς τὴ δουλειά μας;Γι’αὐτὸ λοιπὸν προπληρώνουμε γιὰ τοὺς δύτες 1.000,00 καὶ 2.000,00 καὶ 6.000,00 ἀκόμη δραχμὲς γιὰ νὰ μένουμε ὕστερα χωρὶς ἐργάτας;Νὰ ἤξερε δὲ ὁ κόσμος μὲ τί ἀνθρώπους ἔχουμε νὰ κάνουμε! Ἂς ὄψωνται αἳ περιστάσεις ὅπου μας ἀναγκάζουν νὰ περιμαζεύουμε τέτοιους γιὰ τὴν δουλειά μας.Ἄλλοτες καὶ νὰ μᾶς πλήρωναν δὲν τοὺς πέρναμε τετοιανούς.Ἀλλὰ τότε ὑπῆρχε παράς,ἐνῶ τώρα ἐμεῖς ξέρουμε πὼς γυρίζουμε.Τὰ ἐλέη τοῦ Θεοῦ τραβοῦμε καὶ μεῖς γιὰ νὰ βγάλουμε τὸ ψωμί μας καὶ οἱ περισσότεροι καταστρεφόμεθα μὲ αὐτὴν τὴν ἐπιχείρησιν.Ἀλλὰ τί νὰ κάμουμε.Λοιπὸν πρέπει νὰ μάθετε πρῶτα τί εἴδους ἄνθρωποι εἶνε αὐτοὶ ποὺ παραπονοῦνται ἐναντίον μας.
Ἐνταύθα μου ἀνέφεραν τὰ προεκτεθέντα ἤδη διὰ τὸ ἠθικὸν ποιὸν καὶ τὴν προέλευσιν τῶν πλείστων ἐκ τῶν δύτων καὶ ἐξηκολούθησαν διὰ τὴν διαγωγὴν τῶν κατὰ τὴν ἁλιείαν τῶν σπόγγων;
-Αὐτοὶ οἱ ἄνθρωποι,ἐνῶ προπληρώνονται κατὰ τὰς δυνάμεις μας,ἐνῶ τρῶν καλὰ καὶ πίνουν καλὰ εἰς τὰ πλοῖα μας,ἐνῶ ἔχουμε ὅλα τὰ χρειαζούμενα μαζί μας διὰ νὰ τοὺς περιποιούμεθα ὅταν παθαίνουν,ἐννοοῦν νὰ τεμπελιάζουν καὶ νὰ μᾶς ἀπατοῦν.  Τοὺς ρίχνεις νὰ πιάσουν σφουγγάρι καὶ ἀντὶς γιὰ αὐτὸ κοιτᾶν μόνον πὼς νὰ βγοῦν ἀμέσως ἀπὸ τὴ θάλασσα μόλις μποῦν.Δὲν ἐννοοῦν νὰ κοπιάσουν διόλου διὰ τὸν σκοπὸν διὰ τὸν ὁποῖον τοὺς πέρνουμε.Ἂν πρόκειται δὲ νὰ κινδυνεύσουν καὶ λίγο ἂς τά....Νομίζουν ὅτι βγαίνουν ἔτσι τὸ ψωμί,χωρὶς κόπο καὶ κίνδυνο.Ἂν παθαίνουν, παθαίνουν πρὸ πάντων διότι ἔχουν ὅλες τὶς ἀρρώστιες τοῦ κόσμου ἀπάνω τῶν. Ἠκολούθησεν ἔκθεσις μερικῶν δυσωνυμωτάτων ἀσθενειῶν,ἀπὸ τὰς ὁποίας πράγματι πάσχουν τινὲς ἐκ τῶν τηδε κακεῖσε συλλεγομένων δυτῶν καὶ μερικοὶ μάλιστα κατὰ τρόπον προκαλοῦντα τὴν ἠθικὴν ἀποτροπίασιν καὶ φρίκην.

«-Μήπως ἐμεῖς τοὺς πήραμε διὰ τῆς βίας,ἢ τοὺς διαλέξαμε τέτοιους ποῦ εἶνε;Δὲν ὑπάρχουν δὲ μεγαλείτερα κοπρόσκυλα ἀπὸ αὐτούς.Τεμπελιὰ καὶ ἅγιος ὁ Θεός.Ὅταν ἔρχονται τὰ πολεμικὰ μαζί μας ἀφορμὴ ἤθελαν γιὰ νὰ τὸ σκάσουν ἐκεῖ,νὰ κάμουν τὸν ἄρρωστο μὲ τὸ παραμικρό,γιὰ νὰ τοὺς πέρνουν μέσα σ’αὐτὰ καὶ νὰ τρῶν καὶ νὰ τεμπελιάζουν μέσα,χωρὶς καμμία δουλειά,ὅτι τάχα νοσηλεύονται.Πῶς δὲν μιλᾶν καὶ οἱ καλοὶ δύτες.Αὐτοὶ ποὺ ἔχουν φιλότιμο καὶ ξέρουν τὴν δουλειά τους καὶ δὲν θέλουν νὰ ζημιώσουν τοὺς πλοιάρχους καὶ νὰ τοὺς πάρουν στὸ λαιμό τους.Ὅ,τι μποροῦν κάνουν οἱ ἄνθρωποι καὶ μεῖς πάλιν ὅ,τι μποροῦμε κάνουμε γι’αὐτούς.Ἐδῶ εἲν’ἀλληλοβοήθεια καὶ ἅμα τὸν βοηθήσουν οἱ δύτες τὸν πλοίαρχο καὶ βγὴ ἱκανοποιημένος ἀπὸ τὴν ἐπιχείρησι,δὲν θὰ εἶνε καὶ αὐτοί,ζημιωμένοι.Νά,ἐδῶ στὴν Ὕδρα θὰ βρῆτε καὶ καλοὺς δύτας καὶ ρωτῆστε τους.
Ἠκολούθησα τὴν συμβουλὴν τῶν πλοιάρχων καὶ ἐζήτησα καὶ «καλοὺς» δύτας.Τρεῖς ποὺ συνήντησά μου εἶπαν ὅτι εἶνε ἐνθουσιασμένοι ἀπὸ τὴ δουλειὰ τῶν καὶ ἀπὸ τοὺς καπετανέους.Οὔτε κακὸ λόγο δὲν ἄκουσαν ἀπ’αὐτοὺς οἱ ἄνθρωποι.Ὁ ἕνας εἶνε ἀπὸ τὴν Πόλι,ἔχει 20 χρόνια δύτης καὶ εἶνε παντρεμένος στὴν Ὕδρα μὲ παιδιά.Μοῦ εἶπαν,μοῦ εἶπε καὶ ὁ ἴδιος,ὅτι ἔχει κάμει καὶ οἰκονομίες ἀπὸ τὴν ἐργασία του.Θὰ ἐξακολουθήση,λέει τὴν τέχνη...Ὁ ἄλλος ἔχει 10 χρόνια.Ἤσαν,ἡ ἐφαίνοντο, γεροί,λύκοι,καλὰ καὶ εὐπρεπῶς ντυμένοι.Ἐγνώρισα καὶ ἕνα Μανιατάκι,τὸ ὁποῖον βγῆκε «καλὸς» δύτης.Ἔχει πατέρα χωροφύλακα,ὁ ὁποῖος πηγαίνει κάθε φορᾶ,πέρνει τὴν προκαταβολὴ τοῦ παιδιοῦ του καὶ ὁ μικρὸς ἐξακολουθεῖ νὰ εἶνε ἐνθουσιασμένος...»

Ὅσο ἀφορᾶ τὴν κυριότερη αἰτιὰ προκλήσεως τῶν θανάσιμων δυστυχημάτων τῶν δυτῶν, δηλαδὴ τὴν ἐλλειπῆ συντήρηση καὶ τὴν ἐσφαλμένη χρῆση τῶν ἀεροσωλήνων (μαρκουτσιών) τῆς χειροκίνητης ἀντλίας ἀέρος,οἱ πλοίαρχοι τοῦ σπογγαλιευτικοῦ στόλου τῆς Ὕδρας ἀντέτειναν πὼς οἱ ἀεροσωλῆνες τῆς ἀντλίας ἐλέγχοντο καὶ ἀντικαθίσταντο ὅπου ἐθεωρεῖτο ἀπαραίτητο,κάθε ἔτος πρὸ τῆς ἀναχωρήσεως τοῦ στόλου.Παράλληλοι ἔλεγχοι διεξάγοντο καὶ πρὸ τῆς καταδύσεως τοῦ δύτου κατὰ τὴν διάρκεια τῆς ἁλιείας.


Πηγή:Ἐφημερίδα Ἐμπρός.
Φύλλον Πέμπτης 6ης Νοεμβρίου 1908.Ἄρθρον «Τὸ Σπογγαλιευτικὸν αἶσχος-Ἕνα ἡμερονύκτιον εἷς τὴν Ὕδραν-Ὁ ὅρμος τοῦ Θανάτου-Ἡ Ἀφρικάνικη τραγωδία.(Χ.Π)»

«....Οἱ πλοίαρχοί μου παρεπονέθησαν καὶ γιὰ ἕνα «φανερὸ ψέμμα» ποὺ ἐγράφη μαζὴ μὲ τὰ ἄλλα γι’αὐτοὺς εἰς τὶς ἐφημερίδες.Ὅτι πολλοὶ δύταις ἔπαθαν καὶ ἐκ τῶν ἀεροσωλήνων- Κανένας ἀπολύτως,λέγουν,δὲν ἐπαθεν ἐκ τῶν ἀεροσωλήνων καὶ ἐκ τῶν μηχανῶν.Αὐτὸ εἶνε ψευδέστατον.Οἱ ἀεροσωλῆνες ἀντικαθίστανται κατ’ἔτος, καὶ εἰς τὸ μέσον του ταξειδίου ἀκόμη.Καὶ προτοῦ νὰ καταδύση δύτης τοὺς δοκιμάζουν.
Ἂν δὲν ἔχουν κανὲν ἐλάττωμα,φαίνεται ἀμέσως εἰς τὴν δοκιμασίαν-Τὴν ἐπανόρθωσιν αὐτὴν τῶν πλοιάρχων περὶ τῶν ἀεροσωλήνων τὴν ἐπεβεβαίωσαν καὶ οἱ κ. ἐφοπλισταὶ καὶ ὅλοι ὅσους ἠρώτησα.
Δὲν ἀνακατεύομαι εἰς τὰ ἄλλα ἐπιχειρήματα τῶν πλοιάρχων,ἀλλ’ὅσον ἀφορᾶ ὅτι οἱ «κακοὶ καὶ ἀνάξιοι» δύται ἐπεριθάλποντο εἰς τὰ πολεμικὰ-κατὰ τὴν μακαρία τὴ λήξει ἐποχήν,ὄτε ἠκολούθουν καὶ αὐτὰ-χωρὶς νὰ πάσχουν  πράγματι καὶ ἐζημιούντου οὕτω καὶ οἱ πλοίαρχοι,στερούμενοι τῶν ἀνθρώπων διὰ τοὺς ὁποίους ἐπροπλήρωσαν,μοῦ φαίνεται κάπως ἀπίστευτον...»

Ἐφοπλιστὲς Ὕδρας

Τὴν κίνηση τοῦ σπογγαλιευτικοῦ στόλου τῆς Ὕδρας χρηματοδοτοῦσαν τρεῖς ἕως τέσσερις Ὑδραῖοι ἐφοπλιστές.Ἡ ἐφημερίδα «Ἐμπρὸς» μνημονεύει τὰ ὀνόματα δύο ἐξ’αὐτῶν:τοῦ ἐφοπλιστοῦ Βερβενιώτου καὶ τοῦ Υἱοῦ Κυριαζόπουλου.Οἱ συγκεκριμένοι ἐφοπλιστές,ἦταν αὐτοὶ ποὺ διέθεταν τὰ κεφάλαια διὰ τὴν εκκίνηση τῶν σπογγαλιευτικῶν πλοιαρίων,διότι οἱ περισσότεροι Ὑδραῖοι πλοίαρχοι,λόγω τῆς οἰκονομικῆς κρίσης ποὺ ἐπικρατοῦσε εἰς τὴν ἀγορὰ τῆς «Σπογγαλιείας» τὴν πρώτη δεκαετία τοῦ νέου αἰῶνος,δὲν εἶχαν οὔτε καν τὴν δυνατότητα νὰ καλύψουν τὰ ἔξοδα τοῦ πλοῦ τοῦ πλοιαρίου τους.

Σημείωσις:Ὅπως καταγγέλθηκε εἰς τὴν ἐπιστολὴ τοῦ ἀνώνυμου ἀναγνώστου της 4ης Νοεμβρίου 1908, τὸ ὕψος τοῦ ἐπιτόκιου δανεισμοῦ ποῦ ἐπέβαλλαν οἱ ἐφοπλιστὲς εἰς τοὺς πλοιάρχους ἔφθανε εἰς τὸ ὑπέρογκο ποσοστὸ τοῦ 30%.Βέβαια,εἰς τὴν ἐπιστολὴ τοῦ ἀνωνύμου,δὲν καταγγέλοντο ὀνομαστικῶς ποιοὶ ἐφοπλιστὲς ἐδάνειζαν κεφάλαια μὲ τὸ συγκεκριμένο ληστρικὸ ἐπιτόκιο.

«....Ἐφοπλιστής.Ὁ πρῶτος καὶ ὁ ἄφανης παράγων ὅλης αὐτῆς τῆς δαιδαλώδους καὶ αἱματηρᾶς κινήσεως ἤτις καλεῖται Σπογγαλιεία.Εἶνε 3 ἢ 4 εἰς τὴν Ὕδραν.Οἱ διαθέτοντες τὰ κεφάλαια τῶν διὰ τὸν καταρτισμὸν τῶν πλοιαρίων χάριν τῆς ἐκστρατεία καὶ δὶ’ὅλα τὰ ἔξοδα τῆς φασαρίας αὐτῆς.Διότι οἱ ἰδιοκτῆται τῶν πλοίων δὲν ἔχουν πλέον λεπτὰ ἐδικὰ τῶν διὰ νὰ κάνουν ἀπ’εὐθείας τὴν ἐπιχείρησιν καὶ ὅσοι τυχὸν ἔχουν τίποτε,τὸ φυλάττουν,δὲν τὸ διακινδυνεύουν,διότι οἱ καιροὶ εἶνε ἀνάποδοι.Μερικοὶ μάλιστα πλοίαρχοι δὲν ἔχουν καλὰ-καλὰ καὶ τὸ πλοῖο ἰδικὸν τῶν,διότι τοῦ λείπουν τὰ κυριώτερα διὰ τὸν σκοπὸ καὶ ὁ ἐφοπλιστὴς καταβάλλει καὶ δὶ’αὐτὰ τὰ ἔξοδα.Ἂς ὁμιλήσουν λοιπὸν καὶ οἱ ἐφοπλισται διὰ νὰ ἔχωμεν τὸ ὅλον της ὑποθέσεως καὶ νὰ τελειώνομεν.Ἐγνώρισα δύο ἓξ αὐτῶν,τοὺς κυριοτέρους.Τὸν κ.Κυριαζόπουλον υἱόν,καὶ τὸν κ. Δερβενιώτην.Ἐξόχως ἀνεπτυγμένοι ἄνθρωποι.Ὁ κ.Κυριαζόπουλος,ρεμβώδης,γαλήνιος,ἐπιμόχθως φέρων τὴν ἐφοπλιστικὴν κληρονομίαν τοῦ ἀπόμαχου πατρός του,ἀπολύτου εἰλικρινείας καὶ σαφέστατος εἰς τὴν ἀνάπτυξιν τοῦ ζητήματος.Εἶνε καὶ πνευματιστὴς διακεκριμένος.
Ὁ κ Δερβενιώτης,(ἐννοεῖται Βερβενιώτης)ὀξύτατος,πραγματιστικώτερος,φοβερὸς καὶ δυσμάχητος εἰς τὴν συνηγορίαν καὶ εἰς τὴν ἐπίθεσιν,παρέχων θέαμα πυροτεχνήματος ἐν ἐκπυρσοκροτήσει ὅταν ὁμιλῆ καὶ ἀναλύη.Ἀπὸ τοὺς δύο αὐτοὺς εἰσήχθην εἰς τὸ ἄδυτον τοῦ σπογγαλιευτικοῦ ζητήματος ὅσον ἀφορᾶ τὴν Ὕδραν καὶ τὴν ἰδιαιτέραν ὅλως δὶ’αὐτὴν σημασίαν του.Κατὰ τὴν συνδιάλεξιν συμπαρίστατο καὶ ὁ χριστιανικώτατος φαρμακοποιὸς κ.Ραφαλιᾶς ἀδελφός του ἰατροῦ,συμπάσχων μετὰ τῶν πασχόντων καὶ βαρέως φέρων τὴν δυσφήμισιν τῆς πατρίδος τοῦ ἕνεκα τοῦ σπογγαλιευτικοῦ ζητήματος, λαϊκωτάτης ψυχῆς καὶ ἐλευθεροστομώτατος εἰς τὴν ἔκφρασιν τῶν γνωμῶν του...»



Βιομηχανία Σπογγαλιείας.Κινητήριος Δύναμις οἰκονομίας νήσου Ὕδρας.Σεβασμὸς & ἐκτίμησις τῆς κοινωνίας τῆς νήσου Ὕδρας πρὸς τοὺς πλοιάρχους τοῦ κλάδου.


Ἐνῶ εἰς τὸν ἔντυπο τύπο τῆς ἐποχῆς (ἐφημερίδες «Νεολόγος Πατρών»,«Σκρίπτ»,«Ἐμπρός») ὑπῆρξαν δημοσιευμένες δυσμενεῖς ἀναφορὲς καὶ καταγγελίες κατὰ τῶν Ὑδραίων πλοιάρχων τῶν σπογγαλιευτικῶν πλοιαρίων,ἐντούτοις εἰς τοὺς κόλπους τῆς Ὑδραϊκῆς κοινωνίας, ἔκδηλος ἦτο ὁ σεβασμὸς καὶ ἡ ἐκτίμησις τῶν κατοίκων τῆς νήσου πρὸς αὐτούς.Μετὰ τὸ πέρας τῆς Ἑλληνικῆς Ἐπαναστάσεως,καὶ ἐνῶ ἡ οἰκονομία τῆς νήσου περιῆλθε εἰς μακρὰ περίοδο ὕφεσης,ἐξαιτίας τοῦ παροπλισμοῦ καὶ τῆς καταστροφῆς ποὺ ὑπέστη ὁ ἐμπορικὸς στόλος της,ὁ ὁποῖος λόγω τῶν συνθηκῶν εἶχε μετατραπεῖ εἰς πολεμικὸς διὰ τὶς ἀνάγκες τοῦ ἀγῶνος,ἡ ἄνθησις τῆς βιομηχανίας τῆς σπογγαλιείας πρὸς τὰ μέσα τῆς δεκαετίας τοῦ 1870, καὶ δὴ μετὰ τὴν ἀνακάλυψη τῆς πρωτοποριακῆς διὰ τὴν ἁλίευσιν τῶν σπόγγων μεθόδου «τῶν σκαφάνδρων»,ἐν ἔτει 1866,ἀπετέλεσε τὴν μοναδικὴ διέξοδο βιοπορισμοῦ τῶν κατοίκων της.

Νέες γενεὲς πλοιάρχων,ἀκολουθώντας καὶ τιμώντας τὴν ἰσχυρὰ ναυτικὴ παράδοση τῆς νήσου Ὕδρας,προσχώρησαν δυναμικὰ εἰς τὸν σπογγαλιευτικὸν κλάδον προσδίδοντας μὲ τὴν ἐπέκταση τῶν ἐμπορικῶν ναυτικῶν δραστηριοτήτων τους,νέα τόνωση εἰς τὴν πενιχρὴν ὡς τότε οἰκονομία τῆς πατρίδος τους.Διὰ τὸν λόγον αὐτόν,οἱ πλοίαρχοι τοῦ σπογγαλιευτικοῦ στόλου τῆς Ὕδρας,ὑπῆρξαν σεβάσμιοι καὶ ἀρεστοὶ εἰς τοὺς κύκλους τῆς τοπικῆς κοινωνίας, παρὰ τὶς καταγγελίες περὶ τῶν ἀπάνθρωπων συνθηκῶν ποὺ ἐπικρατοῦσαν κατὰ τοὺς ἐτήσιους σπογγαλιευτικοὺς πλόες τοῦ σπογγαλιευτικού στόλου εἰς τὰ παράλια της Ἀφρικῆς καὶ τῆς Ὀθωμανικῆς Αὐτοκρατορίας.

Τὸν σεβασμὸ καὶ τὴν ἀναγνώριση ποὺ ἐτύγχαναν οἱ Ὑδραῖοι πλοίαρχοι,διεσώζει εἰς τὸ βιβλίο τοῦ ὁ Ὑδραῖος συγγραφεὺς καὶ λαογράφος Ἰωάννης Καραμῆτσος,ὁ ὁποῖος δημοσίευσε παλαιὰ ἀναφορὰ τοῦ Σταμάτιου Χρυσαφίτη,τοῦ ἐπονομαζόμενου ὡς «Ἀπόστρατου» περὶ τῆς σπογγαλιείας ἐν τη νήσῳ Ὕδρα.Συγκεκριμένα ἀναφέρει τὰ ἑξῆς:


Βιβλίον:Ὕδρα,νῆσος ἐντελὴς Δρυόπων,Ἰωάννης Α.Καραμῆτσος,Ὕδρα 1998,Ἔκδοση Δήμου Ὑδραίων, «Περὶ τῶν σφουγγαράδων τῆς Ὕδρας ἀπὸ τὸ 1880 μέχρι τὸ 1912,(κατὰ Σταμάτη Χρυσαφίτην τὸν ‘Ἀπόστρατον’,ἕνα παλιὸ κιτάπι»

«…«..Ὅλοι ἐκεῖνοι λέγω,ἀπετελοῦν τὴν δύναμιν καὶ τὰ βάθρα τῆς τότε ναυτικῆς προόδου τῆς Ὕδρας. Ὑπῆρξαν κατὰ τὴν διαδρομὴν τῆς ζωῆς τῶν πλοίαρχοι μὲ πυγμήν,μὲ θέλησιν,ἀτρόμητοι καὶ πραγματικοὶ θαλασσόλυκοι,συνάμα ὅμως καὶ φιλόθρησκοι,ἀπολαύοντες γενικῆς ἐκτιμήσεως καὶ σεβασμοῦ τόσον παρὰ τῶν ὑπὸ τᾶς διαταγᾶς τῶν τελούντων,ὅσο καὶ παρ’ὁλοκλήρου της Ὑδραϊκῆς κοινωνίας.Οἱ περισσότεροι ἤσαν ἰδιοκτῆται δυὸ καὶ τριῶν μηχανῶν,ἰδεώδεις δὲ νοικοκυραῖοι.….»



Εἰς τὴν συγκεκριμένην ἀναφορὰ καταγράφεται ἐπίσης ἡ πλειοψηφία τῶν ὀνομάτων τῶν πλοιάρχων τοῦ σπογγαλιευτικοῦ στόλου τῆς Ὕδρας κατὰ τὰ ἔτη 1880-1912.:

Βιβλίον:Ὕδρα,νῆσος ἐντελὴς Δρυόπων,Ἰωάννης Α.Καραμῆτσος,Ὕδρα 1998,Ἔκδοση Δήμου Ὑδραίων, «Περὶ τῶν σφουγγαράδων τῆς Ὕδρας ἀπὸ τὸ 1880 μέχρι τὸ 1912,(κατὰ Σταμάτη Χρυσαφίτην τὸν ‘Ἀπόστρατον’,ἕνα παλιὸ κιτάπι»

«…Οἱ βρακοφόροι καὶ ὀνομαστοὶ διὰ τὴν ναυτικὴν τῶν ἀξίαν καπεταναῖοι,γνήσιοι Ὑδραῖοι καπεταναῖοι:Ἰωάννης Λιγνός,Παρασκευᾶς,Νούλης,Δημήτριος Ρούσσης ἢ Φίτσης, Κωνσταντής, Ἀνάργυρος,Ἀντώνιος Νίκας,οἱ ἀγαπημένοι ἀδελφοὶ Γκουνταῖοι,ἐκ τῶν ὁποίων,ὡς λέγεται ὁ ἕνας ἦτο καὶ διεκρίνετο ὡς πρωτοπαλλήκαρο τῆς Ὕδρας,Δημήτριος Λεσαράπης,Δημήτριος Ζαραφωνίτης,οἱ ἀδελφοὶ καὶ πολὺ ἰσχύοντες εἰς τὴν Ὕδραν Σαράντος,Παναγιώτης,Δημοσθένης καὶ Ἀναστάσιος Κοττομάτηδες,οἱ γνωστοὶ εἰς πάντας,μικροὺς τὲ καὶ μεγάλους,ὡς Μπαμπούσκηδες,Ἀλέξανδρος καὶ Κωνσταντὴς Ρούσσης οἱ Φίτσιδες,Δαμιανὸς Στρουμπούλης, Σπύρος Γεωργαντᾶς, Φραντζέσκος Παργιανός,Δημήτριος Κοσμίτης ἢ Τάκιος,Παντελὴς Βάρκας,Δημήτριος Δανάμπασης,Ἰωάννης Φίσκας.
Ἀναφέρονται ἐπίσης καὶ οἱ:Δημήτριος Βότσης,Μιχαὴλ Μανιάτης,Νικόλαος Παργιανός, Ἀντώνιος Παργιανός,Κωνσταντῖνος Κοσμίτης ἢ Τάκιος,Ἀντώνιος Κοσμίτης ἢ Τάκιος, Κωνσταντὴς Στρουμπούλης,Εὐάγγελος Καραμῆτσος,Ἀλέξανδρος Ἄκληρος,Γκίκας Ζωγκός, Νικόλαος ΖυγούρηςΑγγελης Κωνσταντῖνος ἢ Σαράβαλος,Ἰωάννης Φραγκίνος,Ἀντώνιος Καλκούνης,Δημήτριος Καΐρης,Παντελὴς Τέτσης ἢ Βίλας,Κυριάκος Τέτσης ἢ Βίλας,Ἀθανάσιος Τέτσης ἢ Βίλας,Νικόλαος Ματαρατζῆς,Ἀγγελῆς Βαρελὰς ἢ Μπούρμπουλας,Γεώργιος,Ἀνδριανὸς καὶ Ἀντώνιος Πανοῦτσοι ἢ Μπρούμηδες,Μιχαὴλ καὶ Νικόλαος Βερβενιώτης,Γεώργιος Σκλάβος,Εὐάγγελος Βέκιος,Δημήτριος Κόκκος,Σάββας καὶ Νικόλαος Μάτσηδες,Ἀθανάσιος Ζωγκὸς ἢ Κουφός,Νικόλαος Κασνέστης,Νικόλαος Μπαλής,Ἀπόστολος Γκρισέρας,Μαρίνος Πολίτης,Ἐπαμεινώνδας Ζωγκός,Σπύρος Βέγγος,Ἰωάννης Καρίντζης,οἱ ἀδελφοὶ Νικόλαος καὶ Κωνσταντὴς Περάκηδες,Σπύρος Κατσάβης,Ἰωάννης Σκλάβος,Ἀντώνιος Σκλάβος,Νικόλαος Κάβουρας ἢ Κατράμης,Πέτρος Μακρυγιάννης,Ἐμμανουὴλ Δασκαλάκης,Ἐμμανουὴλ καὶ Γεώργιος Γαϊτάνος,Ζαχαρίας Καλᾶς,Ἐμμανουὴλ Γκιῶζος,Λάζαρος Σαποῦνος,Κωνσταντῖνος Καλοκώστας,Παναγιώτης Ρούσσης ἢ Ἀράπης,Ἰωάννης Μ.Ζουρντός,Ἰωάννης Μ.Βερβενιώτης, Ἐμμανουὴλ Ζωγκός,Δημήτριος Σαμιώτης,Γεώργιος Καλᾶς ἢ Κομμοῦτσος,Σταῦρος Τζίτζας, Μιχαὴλ Ἀρχιφύλακας,Γεώργιος Ἀρχιφύλακας,Γκίκας Μάτσης,Στυλιανὸς Μάτσης,Κωνσταντῖνος Γκέλος,Δημήτριος Καρακατσάνης,Γεώργιος Σαΐτης,Δημήτριος Καραμῆτσος,Λεωνίδας Καραμῆτσος,Ἰωάννης Σιώρας,Ἰωάννης Παρίσης,Ἀντώνιος Παρίσης,Νικόλαος Ψυχούλας, Δημήτριος Γκαγκάβας,Γεώργιος Κρητικὸς καὶ οἱ ἀδελφοὶ Ἀντώνιος καὶ Γεώργιος Πᾶν.Βάρκας…
….Μέσα δὲ εἰς τὸν ναυτικὸν κόσμον τῆς ἐποχῆς τοῦ 1880 παρέλειψα νὰ σημειώσω καὶ τοὺς Λάζαρον Μιχαλάκην ἢ Κουλκουκούδην,τοῦ ὁποίου τὸ καράβι ἐναυλώνετο ἀπὸ ἓξ μηχανοκάϊκα διὰ τὴν Βεγγάζην.Τοὺς ἀδελφοὺς Τζουρνταίους ποὺ ἐναύλωσαν τὸ καράβι τους σὲ καμακάδικες βάρκες ἐπίσης διὰ τὴν Βεγγάζην.Τὸν Ἰωάννην Καραμῆτσον,ἰδιοκτήτην του ὡραίου καραβιοῦ «Παναγία ἡ Κανάλα» (λόβερο),τὸ ὁποῖο ἐγνωρίσαμεν κατὰ τὰ παιδικά μας χρόνια, δεμένο εἰς τὸ λιμάνι καὶ ἀκριβῶς ἀπέναντι τοῦ κουρείου τοῦ μακαρίτη Παντελῆ Καλογιάννη,κατάμαυρο,μὲ τὰ πανήψυλα κατάρτια τοῦ δεσπόζον τοῦ λιμένος καὶ μεγαλύτερον,τὴν ναυαρχίδα,τότε τοῦ μεγαλοπρεποῦς στόλου τῆς Ὕδρας.Τοῦτο ἐναυλώνετο διὰ τρία μηχανοκάϊκα.Τὸν Δημήτριον Κόκκον,τζέντλεμαν πλοίαρχον καὶ ἀτσάκιστον εἰς ἐμφάνισιν,μὲ τὸν ἀχώριστον σύντροφόν του,τὸ ἐβένινο μπαστούνι του,μὲ τὴν ἀργυρᾶν λαβήν.
«..Καὶ μαζὶ τῶν ἀναπαύονται καὶ ἐκεῖνοι,οἱ ὁποῖοι ἠθικῶς καὶ ὑλικῶς ἐνίσχυσαν τὴν τότε πρόοδον τῆς σπογγαλιείας καὶ ἤσαν αἳ Τοπικαὶ Τράπεζαι αὐτῆς,ὡς ἀείμνηστοι Νικόλαος,Ἰωάννης Μπόσλης,Δημήτριος Λεμπέσης,Νικόλαος Γ.Καλογιάννης καὶ εἰς τί ἄλλος.
Εἰς τὴν χορείαν τῆς ἐκλιπούσης ἐκείνης ναυτικῆς γενεᾶς,συγκαταλέγεται καὶ ὁ συχασιάρης Κωνστανὴς Μπάθας ἢ Κουνενές,ποὺ μὲ τὴν ἐπιστροφὴ τῶν καϊκῖων,ἔστηνε τὸ παρατηρητήριόν του εἰς τὸν ἤδη ἐρειπωμένον μύλον τοῦ Σερέτη καὶ ἀπὸ κεῖ μὲ τὴν βροντώδη φωνή του,εἰς τὸ ἀντίκρυσμα καϊκιοῦ ἀπὸ τὸ νησὶ τοῦ Μώλου,τοῦ ὁποίου καὶ ἀνεγνώριζε,μὲ τὴν βοήθεια μικροῦ τηλεσκοπίου,τὸν πλοίαρχον,ἐφώναζε παρὰ πάντων ἀκουόμενος:
-Καπετάνισσα Μαρούση,καλωσταδέκτη.Ἒρθ μπούρι τί φάλετη!...»



Ἡ πάνδημος συμμετοχὴ τῶν κατοίκων τῆς νήσου Ὕδρας εἰς τὴν προπαρασκευὴν καὶ εἰς τὴν πανηγυρικὴν ἀναχώρησιν τῶν βρατσέρων,τῶν μηχανοκάϊκων καὶ τῶν λοιπῶν πλοιαρίων τοῦ σπογγαλιευτικοῦ στόλου τῆς,ἐξιστοροῦνται καὶ ἐκθέτωνται λεπτομερῶς εἰς τὸ μυθιστόρημα «Τέκνα των κυμμάτων,Σπογγαλιεῖς τοῦ Αἰγαίου»,τοῦ συγγραφέως Ἄγγελου Τανάγρα,τὸ ὁποῖο ἐδημοσίευσε εἰς συνέχειες,ἡ ἐφημερίδα «Ἐμπρός»,τὸν Ἰούνιό του 1903.

Ὁ συγγραφεὺς περιγράφει τὴν στωϊκὴ καὶ ἀγέρωχη στάση ποὺ τηροῦσε ἡ Ὑδραίϊσα μάνα ποὺ μὲ καρτερικότητα ἑτοίμαζε τὰ ἱμάτια καὶ τῆς προμήθειες τοῦ υἱοῦ τῆς ναυτικοῦ,τὴν ὥρα ποὺ ἡ σύζυγός του,διὰ νὰ μὴν γίνει ἀντιληπτὴ ἀπὸ τοὺς οἰκείους καὶ τὰ τέκνα της,ἀποτραβιόταν εἰς τὸ μαγειρίον τῆς οἰκείας της διὰ νὰ κρύψη τὰ δάκρυά της.Οἱ στεναγμοὶ τῶν γυναικῶν τῆς Ὕδρας,φυσικῶς καὶ ὀφείλοντο εἰς τὴν μακάβρια διαπίστωση ποὺ βίωναν οἱ περισσότερες οἰκογένειες πὼς οἱ πιθανότητες νὰ μὴν ἐπιστρέψουν τὰ ἀγαπημένα τοὺς πρόσωπα,ἕνεκα τῆς σκληρῆς φύσεως τῆς ἐργασίας τῆς «διὰ σκαφάνδρων» ἁλιείας ἦτο ἰδιαίτερα αὐξημένη.Ὅπως, ἀναφέρει χαρακτηριστικῶς ὁ συγγραφεὺς δὲν ὑπῆρχε οἰκία ποὺ δὲν εἶχε θρηνήσει κάποιον δικό της ἄνθρωπο.Ἔκτοτε,οἱ γυναῖκες τῶν ναυτικῶν θὰ διεμέναν ἐντὸς τῶν οἰκιῶν τους καὶ δὲν θὰ ἐξέρχονται ἐξ’αὐτῶν ἕως τὴν πολυπόθητη ἐπιστροφὴ τῶν ἀνδρῶν τους.

Ὁ Ὑδραῖος ναυτικός,πιστὸς εἰς τὶς παραδόσεις τῆς πατρίδος του,ἐν βαθειᾷ περισυλλογὴ πρὸ τῆς ἀναχωρήσεώς του,προσεύχεται ἔχοντας ἀνὰ χείρας τὴν ἱερὰ εἰκόνα τοῦ Ἁγίου Νικολάου, ἱερὸ φυλακτὸ τοῦ διὰ τοὺς ἑπόμενους δύσκολους μῆνες τῆς ἐργασίας του.

«Πηγή: Ἐμπρὸς,Φύλλον Ἐφημερίδος 12ης Ἰουνίου 1903, Ἄρθρον «Τέκνα τῶν κυμμάτων.Σπογγαλιεῖς τοῦ Αἰγαίου (Ὑπὸ Ἄγγελου Τανάγρα) Κεφάλαιον 5ον-Νῆσοι τῶν σπογγαλιέων»

«…Ἐντὸς τῶν λευκῶν ἀσβεστόχριστων οἰκίσκων οἵτινες ἀναρριχῶνται ἐπὶ τῶν γυμνῶν λόφων τῆς Ὕδρας,ἀπὸ τῆς μεγάλης οἰκίας Κουντουριώτη μέχρι τοῦ λιμενικοῦ φανοῦ,πολλαὶ σκηναὶ διαδραματίζονται.
Δὲν ὑπάρχει οἰκογένεια νὰ μὴ φεύγη ὁ ἀγαπητός,δὲν ὑπάρχει μήτηρ, ἡ ὁποία νὰ μὴ προπέμπη τὸ παλληκάρι της,σύζυγος ἡ ὁποία νὰ μὴ ἀποχωρίζεται τὸν σύντροφόν της,τέκνα ἀνήσυχα,τὰ ὁποῖα νὰ μὴ τριγυρίζουν τὸν ἀναχωροῦντα πατέρα.
Ὁ σάκκος τοῦ σπογγαλιέως ἑτοιμάζεται μὲ συγκίνησιν μὲ εὐλάβειαν σχεδόν.
Ἡ γηραιὰ μήτηρ,στενάζουσα,τοποθετὶ τὰ ἀσπρόρουχα,τᾶς χονδρᾶς ναυτικᾶς φανέλλας- ἐμβαλωμένας μὲ τόσην προσοχήν-τᾶς περικνημίδας,τὰ ἐνδύματα,ἡ σύζυγος φεύγει εἰς τὸ μικρὸν  μαγειρίον νὰ κρύψη τὰ δάκρυά της καὶ κεῖνος κάθηται ἀκίνητος,συλλογισμένος, ἐπὶ μιᾶς καθέδρας,μὲ τᾶς χείρας κρεμαμένας,ἐνῶ ἡ εἰκὼν τοῦ Ἁγίου Νικολάου-προστάτου τῶν θαλασσινῶν-παρατηρεῖ τὸ σύμπλεγμα μὲ τὸ εὐμενὲς καὶ γαλήνιον βλέμμα της.
Καὶ τώρα θὰ κλεισθοῦν αἳ γενναῖαι γυναῖκες,ὅταν φύγη.Θ’ἀποφύγουν νὰ ἐξέρχωνται τῆς οἰκίας ἔστω καὶ διὰ τὴν λειτουργίαν ἐκ φόβου μήπως εὑρεθῆ εἰς τὸν δρόμον κανεὶς ὅστις τοὺς ἀναγγείλη τὴν θλιβερὰν εἴδησιν,ὅτι ἐκεῖνον τὸν ὁποῖον περιμένουν δὲν θὰ ἐπανέλθη πλέον.
Δὲν ὑπάρχει μία οἰκογένεια ἡ ὁποία νὰ μὴν ἔχη τουλάχιστον ἕνα ἰδικὸν τῆς ἐκεῖ κάτω εἰς τὸ ὑγρὸν νεκροταφεῖον τῆς Ἀφρικῆς..».

Συγκινητικὴ ἦτο καὶ ἡ εἰκόνα τῆς ἀναχωρήσεως τῶν σπογγαλιευτικῶν πλοιαρίων τῆς νήσου Ὕδρας.Ὁ συγγραφεὺς Ἄγγελος Ταναγρᾶς,περιγράφει ἐκτενῶς τὴν εὐλάβια μὲ τὴν ὁποίαν σύσσωμο τὸ πλήρωμα καὶ ὁ πλοίαρχος,ἀνέμεναν νὰ λάβουν τὴν εὐλογία τοῦ ἐφημέριου πατρός,κατὰ τὴν τελετὴ ἁγιασμοῦ τῶν πλοιαρίων τους,ἐν τῶν λιμένι τῆς νήσου Ὕδρας.Ἡ ἱερὰ εἰκὼν δεσπόζουζα συνήθως εἰς τὸ ταμπούκιον τῆς πρύμνης,εἴτε κρεμμάμενη εἰς τὸ ἵστιον τοῦ πλοίου καὶ ὁ ἱερεὺς Πάφιλος νὰ εὐλογεῖ τοὺς ἄνδρες τοῦ πληρώματος καὶ τὰ πολυθρύλητα «σκάφανδρα»,τὰ ὑπεύθυνα διὰ τὴν ἀπώλεια τόσων μὰ τόσων ἀνδρῶν.Μετὰ τὴν τελετὴ τοῦ ἁγιασμοῦ,τὰ πλοῖα ὑπὸ  τὶς ὁμοβροντίες τῶν ὅπλων καὶ τῶν τρομπονιῶν ἀναχωροῦσαν διὰ τὸ μακρινὸ ταξείδι τῆς Μπαρμπαριᾶς.

Θάλασσα πικροθάλασσα καὶ πικροκυματοῦσα
Ἐντὸς τῆς νεοβαφοὺς καὶ νεοπαλαμισμένης βρατσέρας ὁ παπὰ Παφίλας (Παραφθορὰ τοῦ παπᾶ Πάμφιλος),κρατῶν τὸ θυμιαστήριον εἰς χείρας ἐν μέσῳ τῶν ἀσκεπῶν σπογγαλιέων, διασπείρει εἰς τὰ τέσσαρα σημεῖα τοῦ ὁρίζοντος τὸν λευκὸν καπνὸν τοῦ μοσχολίβανου.Ἡ θαυματουργὸς εἰκὼν τῆς Παναγίας μεγαλοπρεπῶς ἐνθρονισμένη εἰς ἐν κόρκωμᾳ (σπείρα καλωδίου) ἢ ἐπὶ τοῦ ταμπουκίου (κάλυμμα τῆς καθόδου) τῆς πρύμνης, προεδρεύει τῆς τελετῆς ἔχουσα πρὸ αὐτῆς τὸ ἀργυροῦν δοχεῖον μὲ τὸ ἠγιασμένον ὕδωρ καὶ τὸν κλάδον τοῦ βασιλικοῦ.
-Ὑπὲρ εὐκρασίας ἀέρων,εὐφορίας τῶν καρπῶν τῆς γῆς καὶ καιρῶν εἰρηνικῶν..ἐξακολουθεῖ ἡ φωνὴ τοῦ γέροντος ἱερέως,μὲ τὸν χιονοστέφανον τῆς λευκῆς κόμης καὶ τὴν πατριαρχικὴν μορφήν.
-Ὑπὲρ πλεόντων,ὁδοιπορούντων,νοσούντων,καμνόντων καὶ τῆς σωτηρίας αὐτῶν
-Ὑπὲρ τοῦ ἁγιασθῆναι τὸ ὕδωρ τοῦτο…
Κύκλω οἱ σπογγαλιεῖς,κουπάδες,ροδάδες,κολαουζιέρηδες,ὁ καπετάνιος ἵστανται εὐλαβεῖς μὲ ἐσταυρωμένας χίρας ἀκροώμενοι τοὺς ἱεροὺς λόγους.Εἶνε μορφαὶ ἠλιοκαεῖς καὶ ἀρρενωπαί,κορμοὶ πελώριοι τραφέντες μὲ τὴν ἅλμην τῆς θαλάσσης, τράχηλοι ταύρειοι καὶ βραχίονες στιβαροὶ ἔχοντες τὴν ἀβρότητα σιδηρῶν κοπάνων.
Ἤδη ὁ πάπα Πάφιλας ἐμβαπτίζων τὸν κλάδον τοῦ βασιλικοῦ ἐντὸς τοῦ ἱεροῦ ὕδατος, ἁγιάζει τὸ σκάφος καὶ τὰ σκάφανδρα,ραντίζει τοὺς ἱστοὺς καὶ τὰ μηχανοκάϊκα.
-Σῶσον κύριε τὸν λαόν σου καὶ εὐλόγησον τὴν κληρονομίαν σου..
Ὅλοι σταυροκοπιοῦνται καὶ ἔρχονται εὐλαβῶς κόπτοντες ν’ἀσπασθώσι τὸν σταυρόν,τὴν θαυματουργὸν εἰκόνα καὶ τὴν χείρα τοῦ ἱερέως.Ἐκεῖνος ραντίζει μὲ τὸν διάβροχον βασιλικὸν τὰ ἠλιοκαὴ μέτωπα καὶ δίδει ν’ἀσπασθώσι τὴν χείρα του.
-Καλὸ ταξείδι…Καλὰ κέρδη.
Ὁ διάκονος ἀναλαμβάνει τὴν εἰκόνα ἤτις ἐξερχομένη τῆς βρατσέρας χαιρετίζεται ὑπὸ βροντοδῶν ἐκπυρσοκροτήσεων ὑπὸ τῶν ὁποίων ἀντηχεῖ ὁ λιμὴν καὶ τὰ πέριξ βραχώδη ὑψώματα.Οἱ σπογγαλιεῖς ἐξακολουθούσι νὰ κενώσωσιν εἰς τὸν ἀέρα τὰ Γκρὰ καὶ τὰ τρομπόνια τῶν πρὸς τιμὴν τῆς εἰκόνος καὶ ὁ ἱερεὺς μεταβαίνει εἰς ἄλλας βρατσέρας ἴνα ἐπαναληφθῆ ἡ ἴδια σκηνή.Ὁ λιμὴν ἤδη εἶνε πλήρης ἱστιοφόρων καὶ λέμβων.Τὰ τεπόζιτα (βρατσέραι μεγαλείτεραι μεταφέρουσαι εἰς Ἀφρικὴν τοὺς σπογγαλιεῖς καὶ τὰ μηχανοκάϊκα),τὰ κόντρα τεπόζιτα (μικρότεραι βρατσέραι παρακολουθοῦσαι τὰ μηχανοκάϊκα κατὰ τὴν ἐργασίαν) καὶ τὰ μηχανοκάϊκα πληρούσι τὴν προκυμαίαν,μία δὲ σανὶς στηριζόμενη ἐπὶ τῆς κουπαστῆς χρησιμεύει διὰ τὴν πρόχειρον συγκοινωνίαν τῶν.
Αἳ προμήθειαι,αἳ ἄθλιαι προμήθεια διὰ τὴν τραχείαν ζωὴν τοῦ σπογγαλιέως,γαλέτα, ὄσπρια,σαλάδον καὶ καβουρμάς,ὀλίγος καφές,ρακὴ καὶ ρητινίτης ἔχουν ἤδη φυλαχθῆ εἰς τᾶς ἀποθήκας.
Ἡ κουμπανὶα εἶνε ἕτοιμος,ὅλα εἰς εἰς τὴν θέσιν τῶν,ἀπίκου κατὰ τὴν ναυτικὴν ἔκφρασιν καὶ ἀναμένουν μόνον τὰ θύματα.
Ἔφθασαν κι’ἐκεῖνα…Ἔρχονται
Βιολιὰ καὶ λατέρναι ἀντηχούσιν μακρόθεν
Οἱ σπογγαλιεῖς καὶ λατέρναι ἀντηχούσι μακρόθεν.Οἱ σπογγαλιεῖς σκορπίζουν τὰ τελευταῖα τῶν δίφραγκα.
Ἄλλοι μὲ τὸ δέμα τῶν ἐνδυμάτων τῶν ἐπ’ὤμου καθ’ὁμίλους ἢ μόνοι,μὲ τοὺς φίλους ἢ τᾶς οἰκογένειας τῶν,ἔρχονται νὰ κλεισθώσι καὶ ν’ἀποθέσωσιν εἰς μίαν γωνίαν τοῦ ὑποφράγματος τᾶς πενιχρᾶς τῶν ἀποσκευᾶς,τὸν σάκκον καὶ τᾶς βελέντζας.
Ἐκεῖ ἐπὶ τῶν ὑγρῶν σανίδων τᾶς ὁποίας πλύνουν τὰ ἀνήσυχα κύματα καὶ δέρουν ἢ βροχὴ καὶ ὁ ἥλιος,εἴτε ἐντὸς τοῦ σκοτεινοῦ ὑποφράγματος,ὅπου ἐπικρατεῖ πνιγηρὰ ἡ ὀσμὴ τοῦ βρεχόμενου ξύλου καὶ τῶν πισσωμένων σχοινιῶν,θὰ διαρρεύση ἡ ζωὴ τῶν κατὰ τοὺς μακροὺς μήνας τῆς ἀπουσίας,ὅταν δὲν παίζουν τὴν ζωὴν τῶν μὲ τὴν ἀποχὴν τῶν σπόγγων εἰς τὰ βάθη τῶν θαλασσῶν.
Ἡμέραν παρ’ἡμέραν τέσσαρα πέντε σκάφη ἢ καὶ πλειότερα κατ’ὁμάδας κάμνουν ἔξαφνα πανιὰ καὶ ἀφοῦ καβατζάρουν ὑπὸ τοὺς ἀποχαιρετισμοὺς τῶν ἰδικῶν τῶν,τὸν προβλήτα τοῦ μικροῦ λιμένος,ὀλίγον κατ’ὀλίγον σμικρύνονται καὶ ἐξαφανίζονται εἰς τὰ κυανὰ βάθη τοῦ ὁρίζοντος.
Βαθμηδὸν ὁ λιμὴν μένει ἤρεμος.
Ὀλίγαι ἀλιευτικαὶ λέμβοι μένουν μόνον καὶ καμμίαν ἐμπορικὴ βρατσέρα διαγράφουσα τὸ κομψὸν σχῆμα τῶν ἀρμένων της.Ἡ νῆσος ἐπαναλαμβάνει τὴν ἤρεμον ζωὴν τῶν μικρῶν νήσων τοῦ Αἰγαίου ὀνειρευομένη τὴν παλαιὰν δόξαν της….»


Ἐπιπτώσεις τοῦ «Σπογγαλιευτικοῦ Ζητήματος»,τῆς ἄρσεως ἢ μὴ τῆς ἀπαγορεύσεως τῆς χρήσεως τῶν σκαφάνδρων εἰς τὴν βιομηχανία τῆς σπογγαλιείας ἓν Ὕδρα-Νέκρωσις ἐμπορίου-Σύλληψις πλοιαρίων παραμονὲς τῆς ἐνάρξεως τῶν Βαλκανικῶν πολέμων


Ἡ ἐπιβολὴ τῆς νομοθεσίας περὶ τῆς ἀπαγορεύσεως τῆς χρήσεως τῶν σκαφάνδρων εἰς τὴν ἁλιεῦσιν τῶν σπόγγων,καθὼς καὶ ἡ ἀναβλητικότητα ποὺ ἐπέδειξαν εἰς τὴν τήρησιν τῆς συγκεκριμένης νομοθεσίας οἱ ἁρμόδιες κυβερνήσεις τῶν κρατῶν ποὺ τὴν ἐπέβαλαν (Σάμου, Τυνησίας,Αἰγύπτου,Ὀθωμανικῆς Αὐτοκρατορίας) ὡς πρὸς τὴν ἄμεση ἢ μὴ ἐφαρμογή της,ὡς ἦτο φυσικὸν προκάλεσαν εἰς τὶς ἀρχὲς τοῦ εἰκοστοῦ αἰῶνος,ὑψηλὲς οἰκονομικὲς ἀπώλειες εἰς τὶς προσόδους τῶν σπογγαλιευτικῶν πλοιαρίων,τῶν ὁποίων ἡ προπαρασκευὴ καὶ ἡ εκκίνησις ἀπαιτοῦσε τὴν καταβολὴ σημαντικῶν οἰκονομικῶν κεφαλαίων.Ἑπομένως,ὁ περιορισμὸς τῆς ἁλίευσης τῶν σπόγγων εἰς τὶς παράκτιες περιοχὲς τῆς Μεσογείου,ἕνεκα τῆς ἐπιβολῆς τῆς ἀπαγορεύσεως τῆς «διὰ σκαφάνδρων» ἁλιείας,ἡ ὁποία παρεμπόδιζε τὴν ἐπέκτασιν τῶν ἁλιευτικῶν δραστηριότητων εἷς βάθη μεγαλύτερα τῶν 32 ἕως 40 ὀργυιῶν,ἡ μείωσις τῶν ποσοτήτων τῶν σπόγγων εἰς τὶς παράκτιες αὐτὲς περιοχὲς τῆς Μεσογέιου,τὰ πολλαπλὰ κρούσματα τῆς «νόσου τῶν δυτῶν»,διότι κατ’οὐσίαν ὑπῆρξαν μακρὰ χρονικὰ διαστήματα εἰς τὴν διάρκεια τῶν ὁποίων ἄρθηκε ἡ ἀπαγόρευσις τῆς «διὰ σκαφάνδρων» ἁλιείας,καθὼς καὶ ἡ σύλληψις τῶν ἐπαγγελματιῶν δυτῶν τῶν σπογγαλιευτικῶν πλοιαρίων ποὺ ἐπιδίδοντο εἰς τὴν «διὰ σκαφάνδρων» ἁλιείαν,εἶχαν ὡς ἀποτελέσμα νὰ προκαλέσουν βαθύτατη ὕφεση εἰς τὸν πάλαι πότε ἀκμάζοντα σπογγαλιευτικὸ κλάδο.

Δέκα ἔτη,μετὰ τὴν πρώτη ἐπιβολὴ τοῦ νόμου περὶ παύσεως τῆς χρήσεως τῶν σκαφάνδρων, ποὺ θέσπισε πρώτη ἡ Κρητικὴ Πολιτεία,τὸ ἐμπόριο σπογγαλιείας εἰς τὴν νῆσον Ὕδραν,εἶχε πληγεῖ ἀνεπανόρθωτα.Εἰς τὸ φύλλον τῆς ἐφημερίδας «Σκρίπτ»,τῆς 31ης Ἰανουαρίου 1909, καταγράφεται μὲ μελάνα χρώματα ἡ περιορισμένη κίνησις τῶν πλοίων τῆς νήσου.

«Πηγή: Σκρίπτ, Φύλλον Ἐφημερίδος 31ης Ἰανουαρίου  1909, Ἄρθρον «Ὕδρα.Ἡ σπογγαλιεία»

«..Ὕδρα,25 Ἰανουαρίου (Τοῦ ἀνταποκριτοῦ μας).Ἡ σπογγαλιεία ἐν τῇ ἐσχάτῃ παρακμή της. Ἡ Ὕδρα εὑρίσκεται ἐν τῷ στάδιῳ τῆς παρακμῆς,οὐδεμία κίνησις,νέκρα γενική.Ὁ ἐφοπλισμὸς τῶν σκαφάνδρων ἀρχίζει κατὰ Μάρτιον,ἀλλ’ ἐφέτος δὲν προβλέπεται ἡ κατὰ τὸ παρελθὸν ζωὴ καὶ κίνησις.Ἡ σπογγαλιεία κατέπεσεν ἀφ’εὐατής.Ἂς ἐλπίσωμεν ὅτι θέλει δοθῆ ἐφέτος μεγίστη προσοχὴ εἰς τὴν πρόσληψιν ὡς δυτῶν τῶν ξένων ἐκείνων τῶν ἀγνώστου προελεύσεως ἀνθρώπων,τῶν ἀλητῶν,οἵτινες ἔρχονται ἐν Ὕδρᾳ διὰ νὰ ναυτολογῶνται ὡς δύται,ἀλλ’ οἱ πλεῖστοι μὲ τὴν πρόθεσιν νὰ λάβωσι χρηματικὴν προκαταβολὴν καὶ ν’ἀποδράσωσι λαθρά.Οἱ διευθυνταὶ τῶν σκαφάνδρων ἔχουσι πλεῖστα παραδείγματα,ἀλλ’ εἶνε ἀδιόρθωτοι’ ἂς προτιμώσι τοὺς Ὑδραίους δύτας καὶ ναύτας…»


Νέοι ὅμως κλυδωνισμοὶ εἰς τὸν σπογγαλιευτικὸν κλάδον προκλήθηκαν λόγω τῶν ἔντονων πολιτικῶν καὶ ἐθνικιστικῶν ζυμώσεων ποὺ ἐπικρατοῦσαν εἰς τὴν περιοχὴ τῆς Μακεδονίας, καὶ κάτ΄ἐπέκτασιν εἰς τὴν Βαλκανικὴν χερσόνησον,λίγα ἔτη πρὸ τῆς ἐνάρξεως τῶν Βαλκανικῶν Πολέμων.
Ἐνῶ τὴν συγκεκριμένη περίοδο οἱ ὑπόδουλοι Ἕλληνες ἀγωνίζοντο νὰ προστατευθοῦν ἀπὸ τὶς διώξεις ποὺ ὑφίσταντο ἀπὸ τοὺς Βούλγαρους κομιτατζῆδες καὶ προετοιμάζοντο διὰ τὴν ἀπελευθέρωσιν τῆς πατρώας Μακεδονικῆς γῆς ἀπὸ τὸν ζυγὸ τῶν Ὀθωμανῶν κατακτητῶν,οἱ Ὀθωμανικὲς ἀρχὲς ἄπ΄τὴν πλευρά τους,ὑπὸ τὸ πρόσχημα πὼς τὰ ἁλιευτικὰ πλοιάρια τῶν Ἑλλήνων σπογγαλιέων μετέφεραν ἀντάρτες εἰς τὶς περιοχὲς τῆς Μακεδονίας,συνελλάμβαναν τὰ πληρώματα καὶ τὰ πλοιάρια τῶν σπογγαλιευτικῶν στόλων καὶ κατήσχαν αὐτά,ὑπὸ τὸ πρίσμα τῆς παραβίασης ἢ μὴ τῆς ἀπαγορεύσεως τῆς «διὰ σκαφάνδρων» ἁλιείας.

Χαρακτηριστικὰ τὸν Φεβρουάριο τοῦ 1909,συνελληφθήσαν ὑπὸ τουρκικοῦ τορπιλλοβόλου, κατὰ τὴν διάρκεια περιπολίας,δυὸ Ὑδραίϊκα σπογγαλιευτικὰ πλοιάρια,ἀνοικτά του ὅρμου Κουφοῦ της Χαλκιδικῆς.Οἱ Ὀθωμανικὲς Ἀρχὲς πρόσαψαν ἀρχικῶς εἰς τοὺς Ὑδραίους πλοιάρχους τὴν κατηγορία τῆς μεταφορᾶς ἀνταρτῶν εἰς τὰ παράλια της Μακεδονίας καὶ τελικῶς συνέλλαβαν καὶ τὰ εἰκοσιτρία μέλη τῶν πληρωμάτων τους.Ἅμα τὴ συλλήψει τῶν πλοιαρίων ὁ Γενικὸς Πρόξενος τῆς Ἑλλάδος κ.Παπαδιαμαντόπουλος διεμαρτυρήθη εἰς τὸν Γενικὸν Διευθυντὴν τῆς Θεσσαλονίκης καὶ ἀντέκρουσε τὴν κατηγορία περὶ τῆς παραβιάσεως τῆς νομοθεσίας περὶ τῆς παύσεως τῆς χρήσεως τῶν σκαφάνδρων,ὑπὸ τῆς ὁποίας τελικῶς συνελλήφθησαν οἱ Ὑδραῖοι ναυτικοί,καθὼς δὲν ἀποσαφηνίστηκε (τουλάχιστον ἐκ τῶν γραφομένων τῆς ἐφημερίδος) ἂν τελικῶς κατέπεσε εἰς τὴν πεποίθησιν τῶν Ὀθωμανῶν ἡ ἀρχικὴ καταγγελία περὶ τῆς λαθραίας μεταφορᾶς ἀνταρτῶν.Τὸ ζήτημα ἦτο σοβαρὸ διότι ὁ Παπαδιαμαντόπουλος παρέπεμψεν τελικῶς τὸ θέμα τῆς ἀπελευθερώσεως τῶν Ὑδραίων ναυτικῶν,εἰς τὴν Πρεσβεία τῆς Ἑλλάδος εἰς τὴν Κωνσταντινούπολιν.


«Πηγή: Σκρίπτ, Φύλλον Ἐφημερίδος 22ας Φεβρουαρίου  1909, Ἄρθρον «Τὰ συλληφθέντα Ἑλληνικὰ πλοιάρια.Παραστάσεις Προξένου»

«…Θεσσαλονίκη,19 Φεβρουαρίου.Εἰς τᾶς προχθὲς ἀφιχθείσας Ἀθηναϊκᾶς ἐφημερίδας ἀνεγνώσαμεν τηλεγράφημα ἐκ Βιέννης ἢ Βερολίνου,ὅτι κατὰ τηλεγράφημα ἐκ Θεσσαλονίκης εἰς τὸν Θερμαϊκὸν κόλπον συνελήφθησαν ὑπὸ Τουρκικοῦ τορπιλλοβόλου δυὸ Ἑλληνικὰ πλοιάρια πλήρη Ἑλλήνων ἀνταρτῶν,ὅπλων καὶ πολεμοφοδίων.Δὲν ἠξεύρω ποὶος ἐτηλεγράφησεν ἐντεῦθεν εἰς Εὐρώπην τὸ τερατῶδες αὐτὸ ψεῦδος.
Γνωρίζω,ὅμως ὅτι ἡ εἴδησις αὐτὴ ἐπροξένησεν ἐνταύθα μεγάλην ἐντύπωσιν καὶ πολὺ περισσότερον,διότι μερικοὶ καλόβουλοι Τοῦρκοι ἔσπευσαν νὰ τὴν μεταδώσουν εἰς τὸν Τουρκικὸν λαὸν καὶ νὰ τὸν πείσουν,ὅτι πραγματικῶς εἰσβάλλουν εἰς τὴν Μακεδονίαν Ἑλληνικαὶ συμμορίαι,ἀφοῦ καὶ αὐταὶ αἳ ἐφημερίδες τῶν Ἀθηνῶν ἀναγράφουν τὴν σύλληψιν τῶν,χωρὶς νὰ διαψεύσουν τὴν εἴδησιν.
Καὶ ὅμως δὲν πρόκειται ἡ περὶ ἁπλουστάτου γεγονότος,τὸ ὁποῖον δὲν ἐμεγαλοποίησε μόνον ἡ φαντασία τοῦ Εὐρωπαίου ἀνταποκριτοῦ,ἀλλὰ καὶ ἡ Τουρκικὴ ὑπηρεσία,καθόσον ἐδημιουργήθη ζήτημα,τὸ ὁποῖον θὰ λύση μόνον ἡ εἰς Κωνσταντινούπολιν Ἑλληνικὴ πρεσβεία.
Περὶ τίνος πρόκειται
Ἰδοὺ περὶ τίνος ἀκριβῶς πρόκειται:
Πρὸ ἑβδομάδος περίπου ὁ ἐνταύθα Γενικὸς Πρόξενος τῆς Ἑλλάδος κ.Α. Παπαδιαμαντόπουλος ἐλάμβανεν ἐκ Δάφνης τοῦ Ἁγίου Ὅρους τηλεγράφημα,διὰ τοῦ ὁποίου ἀνηγγέλετο εἰς αυτὸν ὑπὸ δυὸ πλοιάρχων,τῶν κ.κ Φράγκου καὶ Καλαποθάκη,ὅτι πρὸ τοῦ ὅρμου Κουφοῦ του Λόγγου (εἰς τὴν Χαλκιδικήν) συνελήφθησαν ἀπὸ Τουρκικὸν τορπιλλοβόλον τὰ δυὸ Ὑδραϊκὰ σπογγαλιευτικὰ πλοιάρια τῶν μετὰ 23 ναυτῶν καὶ ὅτι πλοιάρια,πλοίαρχοι καὶ ναῦται μετηνέχθησαν ὑπὸ τοῦ τορπιλλοβόλου εἰς Δάφνην,ὅπου καὶ ἐκρατοῦντο.
Διαμαρτυρία προξένου
Οὕτως εἶχε τὸ τηλεγράφημα.Ὁ κ.Παπαδιαμαντόπουλος μόλις ἔλαβε τοῦτο ἔσπευσε νὰ διαμαρτυρηθῆ πρὸς τὸν Γενικὸν Διοικητὴν Θεσσαλονίκης διὰ τᾶς συλλήψεις ταύτας, καθόσον ἡ ἀπαγόρευσις τῆς διὰ σκαφάνδρου σπογγαλιείας ἤρθη πρὸ πολλο.
Ὁ Γενικὸς Διοικητὴς ἀνεγνώρισεν ἀληθῶς ἀμέσως τὸ ὀρθόν της διαμαρτυρίας τοῦ κ. Γενικοῦ Προξένου τῆς Ἑλλάδος καὶ διέταξε τηλεγραφικῶς τὴν ἀπόλυσιν τῶν συλληφθέντων, οἵτινες καὶ ἀφέθησαν πάραυτα ἐλεύθεροι.
Μετὰ τοῦτο ὅμως προέκυψεν ἄλλο ζήτημα.Ὡς ἐβεβαιώθη οἱ δυὸ πλοίαρχοι καὶ οἱ ναῦται τῶν δὲν συνελλήφθησαν,διότι ἠλίευον διὰ σκαφάνδρου,ἀλλὰ διότι δὲν εἶχον λάβει ἄδεια ἁλιείας.
Οἱ πλοίαρχοι ἐπέμενον καὶ ἀπέδειξαν ὅτι κατηυθύνοντο εἰς Θεσσαλονίκην διὰ νὰ λάβουν τᾶς σχετικᾶς ἀδείας ἁλιείας,ἀλλὰ καθ’ὁδὸν κατελήφθησαν ὑπὸ τρικυμίας καὶ ὡς ἐκ τούτου ἠναγκάσθησαν νὰ καταφύγουν πρὸς σωτηρίαν εἰς τὸν ὅρμον τοῦ Κουφοῦ,ὅπου καὶ συνελλήφθησαν ὑπὸ τοῦ τορπιλλοβόλου.
Ἀποτυχία παραστάσεων
Ἐπὶ τῇ βάσει τῆς βεβαιώσεως ταύτης τῶν πλοιάρχων,ἤτις ἀποδεικνύει ὅτι δὲν ὑπῆρχεν εἰς αὐτοὺς δολία προαίρεσις,ὅπως ἁλιεύσουν ἄνευ ἀδείας,ἀλλ’ ἠναγκάσθησαν ὑπὸ τοῦ καιροῦ νὰ μὴν λάβουν τοιαύτας,ἐνήργησε δεόντως ὅ,τι ἦτο δυνατὸν ὁ κ.Γενικὸς Πρόξενος διὰ νὰ μὴν κατασχεθοῦν τὰ σκάφανδρα τῶν ἀτυχῶν Ὑδραίων.Αἳ παραστάσεις τοῦ ὅμως καὶ αἳ ἐνέργεια τοῦ εἰς οὐδὲν ἴσχυσαν,ἕνεκα τῆς ἀτελοῦς εἰς ὅλα Τουρκικῆς ὑπηρεσίας.
Εἰς ὄλας τᾶς νομοθεσίας τῶν πολιτισμένων κρατῶν,ἢ διὰ σκαφάνδρων ἄνευ ἀδείας ἁλιεία τιμωρεῖται μὲ πρόστιμον ἁπλοῦν.Ἐδῶ ὅμως εἰς τὴν Τουρκίαν,συμφώνως μὲ τὸ 2ον ἄρθρον τοῦ τουρκικοῦ νόμου περὶ ἁλιείας ἡ ὑπηρεσία τοῦ Δημοσίου Χρέους δημεύει τὰ ἁλιευτικὰ ἐργαλεῖα καὶ κατάσχει τὰ σκάφανδρα.Πράγμα τὸ ὁποῖον ἔγεινε καὶ εἰς τὴν παροῦσαν περίστασιν.
Ὁ κ.Παπαδιαμαντόπουλος προέταξε τὴν,ὡς ἄνω,μὴ ὕπαρξιν δολίας προαιρέσεως,περίστασιν ἐξαιρετικήν,ἔφερεν ἄλλας πολλᾶς λογικᾶς ἀντιρρήσεις ὑπὲρ τῆς μὴ κατασχέσεως τῶν Ὑδραϊκῶν σκαφάνδρων,ἀλλὰ τὸ ἐνταύθα γραφεῖον τοῦ Δημοσίου χρέους ἐδήλωσεν ἀπεριφράστως,ὅτι δὲν εἶνε ἁρμόδιον ν’ἀποφανθῆ,οὔτε καὶ ὅταν ὑπάρχουν λογικαὶ ἀντιρρήσεις,ὡς αἳ τοῦ Γενικοῦ Προξένου τῆς Ἑλλάδος.Ὡς ἐκ τούτου ὁ κ.Παπαδιαμαντόπουλος,ἰδὼν ὅτι οὐδὲν ἠδύνατο νὰ ἐπιτύχη,ἠναγκάσθη νὰ παραπέμψη τὸ ζήτημα εἰς τὴν Ἑλληνικὴν πρεσβείαν Κωνσταντινουπόλεως διὰ νὰ λυθεῖ ἐκεῖ.
Ἤδη,ὡς μανθάνω,οἱ δυὸ πλοίαρχοι καὶ οἱ 23 ναῦται ἀνεχώρησαν καὶ εὑρίσκονται εἰς Σκόπελον,κλαίοντες τὴν τύχην τῶν.
Αὐτοὶ εἶνε οἱ ἀντάρται καὶ τὰ ὄπλα,τῶν ὁποίων ἡ σύλληψις ἐτηλεγραφήθη εἰς Εὐρώπην ὑπὸ τοῦ λίαν εὐφάνταστου ξένου ἀνταποκριτοῦ-ἐκτὸς ἂν παρεμορφώθη ἐπίτηδες ἡ ἀλήθεια,ὡς πολλάκις γίνεται διὰ γνωστοὺς λόγους-καὶ ἡ ὁποία σύλληψις ἔδωκεν ἀφορμὴν εἰς Τουρκικὴν ἐφημερίδα νὰ γράψη,ὅτι ἐπίκειται ἡ σύλληψις καὶ ἄλλων πλοιαρίων μὲ Ἕλληνες ἀντάρτας….»


Σημείωσις:Ἡ εἴδησις τῆς σύλληψης τῶν Ὑδραίϊκων σπογγαλιευτικῶν πλοιαρίων εἰς τὸν ὅρμο Κουφόν της Χαλκιδικῆς,παρὰ τοῦ τουρκικοῦ τορπιλοβόλλου «Οὔρφα» δημοσιεύθηκε ἐπίσης εἰς τὴν ἐφημερίδα «Ἐμπρός» τὴν 21ην Φεβρουαρίου 1909.Ὁ ἀρθρογράφος διετύπωσε τὴν δυσπιστία ποὺ ἐπέδειξε ὁ Βαλὴς τῆς Θεσσαλονίκης περὶ τῆς ἀθωότητας τῶν Ὑδραίων πλοιάρχων τῶν σπογγαλιευτικῶν πλοιαρίων καθὼς θεωροῦσε πὼς ὄντως εἶχαν συμβάλλει εἰς τὴν μεταφορὰ ἀνταρτῶν καὶ πολεμοφοδίων εἰς τὴν Μακεδονίαν.

Διὰ τὸ συγκεκριμένο ἔτος,βάσει ἐγγράφου ποὺ ἀπέστειλε εἰς τὴν Ἑλληνικὴ Κυβέρνησιν,ἡ Ἑλληνικὴ Πρεσβεία τῆς Κωνσταντινουπόλεως,ἴσχυσε ἡ ἀπαγόρευσις τῆς «διὰ σκαφάνδρων» ἁλιείας τῶν σπόγγων ποὺ ἐπέβαλλε δι’ἀποφάσεώς της ἡ Ὀθωμανικὴ Κυβέρνησις.Ἡ μόνη εὐνοϊκὴ ρύθμισις τῆς Ὀθωμανικῆς διατάξεως,ἦτο ἡ ἀπαλλαγὴ τῆς ὑποχρεώσεως πληρωμῆς φόρου ἐπιτηδεύματος ἀπὸ τοὺς Ἕλληνες σπογγαλιεῖς.


«Πηγή: Σκρίπτ, Φύλλον Ἐφημερίδος 13ης Φεβρουαρίου 1909, Ἄρθρον «Ἡ Σπογγαλιεία εἰς τὰ τουρκικὰ παράλια»

«..Ἡ ἐν Κωνσταντινουπόλει Ἑλληνικὴ Πρεσβεία δι’ἐγγράφου τῆς πρὸς τὴν Κυβέρνησιν ἀνεκοίνωσεν ὅτι ἡ Τουρκικὴ Κυβέρνησις ἐκανόνισεν ὡς ἑξῆς τὸ ζήτημα τῆς ἁλιείας σπόγγων εἰς τὰ παράλια της Ὀθωμανικῆς Αὐτοκρατορίας.
α)Ἡ ἄδεια τῆς σπογγαλιείας θὰ λαμβάνεται ὑπὸ τῶν ἐνδιαφερομένων παρ’οἱουδήποτε ἐκ τῶν ἐκ ἐκασταχου τῆς Τουρκίας πρακτόρων τοῦ Ὀθωμανικοῦ δημοσίου χρέους.
β)Ἡ ἄδεια αὐτὴ θὰ ἰσχύη ἐπὶ ἐν οἰκονομικὸν Ὀθωμανικὸν ἔτος,ἤτοι ἀπὸ τῆς 1ης Μαρτίου μέχρι τέλους Φεβρουαρίου.
γ)Τὸ τέλος τῆς ἀδείας ἀνέρχεται εἰς λίρας Τουρκικᾶς 32.
δ) Οὐδὲν ἕτερον δικαίωμα θὰ πληρώνωσιν οἱ σπογγαλιεῖς εἰς τὸ δημόσιον χρέος.
ε)Κατὰ τᾶς διαβεβαιώσεις τοῦ ἁρμοδίου τμήματος τῆς Γενικῆς Διευθύνσεως τοῦ Ὀθωμανικοῦ χρέους οἱ ξένοι σπογγαλιεῖς θὰ δικαιῶνται ὡς καὶ πρὸ τῆς ἀπαγορεύσεως τῆς διὰ σκαφάνδρου ἁλιείας καὶ ὡς καὶ οἱ Ὀθωμανοὶ ὑπήκοοι νὰ συγκοινωνώσιν ἐλευθέρως μὲ τὴν ξηρὰν εἰς πάσαν στιγμὴν δεδομένου ὅτι δὲν ὑπόκεινται εἰς τᾶς περὶ διαβατηρίων διατάξεις.
στ) Οὐδεμία ἐν τῇ ἀδείᾳ γίνεται διάκρισις ἐποχῆς τοῦ ἔτους,ἰσχύουσιν ἑπομένως ἐν πάσῃ ἐποχὴ
ζ)Ἡ ἀπόφασις τοῦ Συμβουλίου τοῦ Κράτους δι’ ἢς αἴρεται ἡ διὰ σκαφάνδρων σπογγαλιεία, περὶ οὐδεμίας ἀναφέρει ἄλλη ὑποχρεώσεως ἐπιβαλλομένης εἰς τὰ σπογγαλιευτικὰ πλοιάρια.Τὸ μόνον δὲ φορολογικὸν πρόστιμον τῶν Ὀθωμανῶν ὑπηκόων σπογγαλιέων εἶνε ὅτι ἀπαλλάσσονται τοῦ φόρου ἐπιτηδεύματος..»


Ἀποτυχία τῆς ἀπαγορεύσεως τῆς παύσεως τῆς χρήσεως τῶν σκαφάνδρων-Τραγικαὶ ἀναφοραὶ πολυπληθῶν κρουσμάτων τῆς νόσου τῶν δυτῶν

Οἱ προσδοκίες ποὺ δημιουργήθηκαν εἰς τὶς ἀρχὲς τοῦ εἰκοστοῦ αἰῶνος περὶ τῆς καταργήσεως τῆς «διὰ σκαφάνδρων» ἁλιείας, λόγω τῆς ψηφίσεως σχετικῶν νόμων ἀπὸ τὶς κυβερνήσεις της Σάμου,της Τυνησίας,της Κρητικής Πολιτείας και της Ὀθωμανικῆς Αὐτοκρατορίας,καὶ λόγω τῆς ἔντονης διπλωματικῆς δράσης ποὺ ἀνέπτυξε ὁ καθηγητὴς κλασσικῶν σπουδῶν Κάρολος Φλέγελ,γρήγορα διαψεύστηκαν καὶ ἀποδείχτηκαν φροῦδες.Κατ’ οὐσίαν,ἡ μέθοδος τῆς «διὰ σκαφάνδρων» ἁλιείας,οὐδέποτε ἀπαγορεύθη ὁριστικῶς καὶ ἐξακολούθησε καὶ διὰ τὰ ἑπόμενα ἔτη νὰ ἀποτελεῖ τὴν κυριοτέρα μέθοδος ἁλίευσις τῶν σπόγγων.

Ἐν ἔτει 1910, ἡ ἐφημερίδα «Σκρίπτ» κατέγραψε νέες σοβαρότατες καταγγελίες περὶ τῶν πολλαπλῶν δυστυχημάτων ποὺ συνέβαιναν κατὰ τὴν διάρκειαν τῶν σπογγαλιευτικῶν πλόων, καταλογίζοντας βαρύτατες εὐθύνες τόσο εἰς τοὺς πλοιάρχους τῶν πλοιαρίων κατηγορώντας τοὺς διὰ θηριώδη διαγωγὴ ἔναντι τῶν δυτῶν ὅσο καὶ κατὰ τοῦ Λιμενάρχου Ὕδρας περὶ συγκαλύψεως τῶν δυστυχημάτων αὐτῶν.

Εἰς τὴν πραγματικότητα,σύμφωνα μὲ τὸν ἀρθρογράφο της ἐφημερίδας,οἱ πλοίαρχοι τῶν σπογγαλιευτικῶν πλοιαρίων ἐπεδείκνυαν ἀδιαφορία διὰ τὴν ὑγείαν τῶν ἐπαγγελματιῶν δυτῶν διότι ἐνδιαφέροντο ἀποκλειστικῶς και μόνον διὰ τὰ κέρδη ποὺ ἀποκόμιζαν ἀπὸ τὸν ὑψηλὸ ἐπιτόκιο δανεισμοῦ ποὺ ἐπέβαλαν εἰς τοὺς δύτες,χορηγόντας τοὺς δάνεια μὲ ληστρικὸ ἐπιτόκιο ὕψους 24%.


«Πηγή: Σκρίπτ, Φύλλον Ἐφημερίδος 4ης Ἀπριλίου 1910, Ἄρθρον «Ὕδρα.Οἱ δύται.Πῶς δολοφονοῦνται.Ἡ ἀμέλεια τατα Πολιτείας»

«Ὕδρα,Μάρτιος (τα ἀνταποκριτοῦ τα).Κατὰ τὸ τέλος του παρελθόντος ἔτους ἔλαβον χώραν,διάφορα δυστυχήματα δυτῶν ἐξ ἀβελτηρίας τῶν πλοιάρχων τῶν σπογγαλιευτικῶν πλοιαρίων,οἵτινες δεικνύουσι πάντοτε θηριώδη διαγωγὴν ἀπέναντι τῶν ἀτυχῶν αὐτῶν θυμάτων.Ἀλλὰ τὰ δυστυχήματα ταῦτα συνεκάλυψεν ὁ τέως λιμενάρχης ὅστις ἀπῆλθεν ἐντεῦθεν ὡς ἀποστρατευθεῖς.Ἐν τούτοις αἳ δικαστικαὶ ἀρχαὶ Ναυπλίου ἀδιαφορούσι,τα κατὰ τὴν κρίσιμον περίστασιν του ἀπόπλου ἐντεύθεν τῶν σπογγαλιευτικῶν πλοίων οὐδεὶς λιμενάρχης παρίσταται,καθόσον τὸ ὑπουργεῖον τῶν Ναυτικῶν ἀπηξίωσε νὰ διορίση τοιοῦτον, ἀναπληρούμενον ὑπὸ του τελώνου ἐκ της ἀπειρίας του ὁποίου ἐπωφελούμενοι οἱ ἰδιοκτῆται τῶν πλοιαρίων ναυτολογοῦν 18-20 δύτας ἕκαστος.Οἱ πλοίαρχοι τὰ θύματα ταῦτα τὰ ὁποῖα καλοῦνται δύται,καταβιβάζουν εἰς βάθος 40-50 ὀργυιῶν,βάθος δηλονότι τοιοῦτον ὥστε νὰ εἶνε ζήτημα ἐὰν θὰ ἐπιστρέψουν εἰς τὴν ἐπιφάνειαν και τὸ 1/3 τῶν δυτῶν, καθόσον εἶνε ἀδύνατον νὰ ἀποφύγη τοὶς τὸν θάνατον.


Πρὸ ἡμερῶν κατέπλευσαν πλοιάρια ἄτινα ἠλίευον κατὰ τὸν χειμώνα.Ἐπ’αὐτῶν ἐγένοντο πλεῖστα δυστυχήματα ἀποκρυβέντα  ἐπιμελῶς ὑπὸ τῶν τοκιστῶν,τῶν ὁποίων ἡ μόνη φροντὶς και σκοπὸς εἶνε πὼς νὰ αὐξάνουν τὴν περιουσίαν τῶν,ἀδιαφοροῦντες ἂν εὕρουν τὸν θάνατον οἱ δύται,πρὸς τοὺς ὁποίους τα αὐτὰ τὰ τρόφιμα οἱ τοκισταὶ χορηγοῦν μὲ τὴν τιμὴν κατα ἀγορᾶς τῶ ἐκεῖνοι κομίζουν ταῦτα ἐκ του ἐξωτερικοῦ χωρὶς δασμούς.Οὕτω π.χ τὴν ὄρυζαν τιμωμένην δι’αὐτοὺς 40 λεπτὰ χορηγοῦν πρὸς 1,20 κλπ
Ἐπίσης λαμβάνουν τόκον παρὰ τῶν δυτῶν 24 % διὰ τὸ ποσὸν ὅπερ δίδουν εἰς αὐτούς.
Αὐτὰ συμβαίνουν ἐδῶ ὅπου δὲν ὑπάρχει καμμία ἀπολὺτως ἐπίβλεψις πρὸς δόξαν της Ἑλληνικῆς Κυβερνήσεως
Τὸ λαθρεμπόριον-Ἀφ’ ἢς ἐτοποθετήθησαν ἐν  Ὕδρᾳ οἱ δραστήριοι ἀστυνομικοὶ ὑπομοίραρχος κ.Δημόπουλος καί ἐνωματάρχης Δαμιανὸς τὸ λαθρεμπόριον περιεστάλη τῶ πρότερον διενηργεῖτο ἀκατάσχετα ἀφοῦ εἰς διάστημα 5 μηνῶν 20.000,00 ὄκ.ζακχάρεως αἳ  μεγάλαι ποσότητες ἄλλων εἰδῶν εἰσήγοντο ἐλευθέρως.
Ἤδη διὰ κατα αὐστηρᾶς ἐπεμβάσεως τῶν ἀνωτέρω ἀστυνομικῶν,οἵτινες ἵστανται μακρὰν κατα συναλλαγῆς,τὸ Δημόσιον ὠφελεῖται  ἐκεῖνα τὰ ὁποῖα πρότερον ἐζημιοῦτο..»


Σημείωσις:Ὁ Κάρολος Φλέγελ ἀνέφερε χαρακτηριστικῶς περὶ τοῦ δανεισμοῦ τῶν δυτῶν τῶν σπογγαλιευτικῶν πλοιαρίων:

Βιβλίον:Τὸ σπογγαλιευτικὸν ζήτημα τῆς Μεσογείου,Λόγος ἐκφωνηθεῖς ἐν Χανίοις Κρήτης,τὴ 29 Ἰουνίου 1903,Βιβλιοθήκη Ἐρρίκου Μοάτσου,Ἐν Χανίοις,Ἐκ τοῦ Τυπογραφείου τῆς Κυβερνήσεως 1903

«…ὁ μηχανικὸς πωλῶν τῶν ὑγείαν καὶ τὴν ζωὴν ὅσον ἀκριβώτερον εἰς τὸν ἀγοράζοντα, λαμβάνει διὰ μία ἐκκίνησιν 6 ½ ἕως 7 μηνῶν 2500 ἕως 4000 φράγκων χρυσῶν,ἂς κατασπαταλᾶ εἰς οἰνοπωλεῖα καὶ καφεία,εἰς παιγνίδια καὶ ματαίας ἐπιδείξεις.Αἳ ἐξωγκωμέναι χρηματικαὶ ἀπαιτήσεις τῶν μηχανικῶν συχνὰ συνοδεύονται διὰ τρόπου προπετοῦς,οἱ ἐκκινηταὶ δὲ καὶ πλοίαρχοι ἀνταμείβουσιν αὐτοὺς δι’ ὑπέρογκων τόκων καὶ δι’ἐπιβολῆς ἐκτάκτων δώρων,δι’ὑψίστων τιμῶν τῶν παρεχομένων τροφίμων καὶ διὰ τῆς ἀμειλίκτου καταβυθίσεως αὐτῶν εἰς τὰ μέγιστα βάθη,ὅπου εὐρίσκουσι θάνατον ἢ ἀσθένειαν…»



Θέσπισις νόμου ΓΧΙΖ΄(3617)
«Περὶ τῆς «διὰ σκαφάνδρων ἁλιείας»


Τὴν 10ην Μαρτίου 1910,ἡ Ἑλληνικὴ Κυβέρνησις,μὲ καθυστέρησιν πλέον ἠμίσεως τοῦ αἰῶνος ἀπὸ τὴν χρονολογία καθιερώσεως τῆς «διὰ σκαφάνδρων» ἁλιείας (1866),εθέσπισε τον Νόμον ΓΧΙΖ΄(3617) τῆς «Περὶ τῆς διὰ σκαφάνδρων ἁλιείας» μὲ τὸν ὁποῖον καθόριζε τοὺς ὅρους ὑπὸ τοὺς ὁποίους θὰ ἐξασκεῖτο πλέον ἡ «διὰ σκαφάνδρων» ἁλιεία τῶν σπόγγων.Εἰς τὸν συγκεκριμένον νόμον (Κεφάλαιον Πρώτον) προαναγγέλθη καὶ ἡ ἵδρυσις Σχολῶν Δυτῶν εἰς τὶς νήσους Ὕδρας καὶ Αἰγίνης, εἰς τὴν προσπάθειαν της Ελληνικής Κυβερνήσεως,νὰ περιορίσει κατὰ τὸ μέτρον τοῦ δυνατοῦ τὰ πολλαπλὰ κρούσματα ἀτυχημάτων καὶ δυστυχημάτων ποὺ προκαλοῦντο ἐκ τῆς «νόσου τῶν δυτῶν» κατὰ τὴν διάρκεια τῶν καταδύσεων,ἕνεκα τῆς ἀσυδοσίας τῶν ἐφοπλιστῶν-ἐκκινητῶν τῶν σπογγαλιευτικῶν στόλων καθώς καὶ τῶν κυβερνήτων καὶ ἐπιτηρητῶν τῶν σπογγαλιευτικῶν πλοιαρίων.Ο Νόμος ΓΧΙΖ΄ τῆς Ἑλληνικῆς Κυβερνήσεως,ὑπεγράφη παρὰ τοῦ Βασιλέως τῶν Ἑλλήνων Γεωργίου του Α΄, τοῦ Ὑδραίου Ὑπουργού τῶν Ναυτικῶν Ανδρέα Μιαούλη καὶ τοῦ Ὑπουργοῦ Δικαιοσύνης Γ.Δ.Φικιώρη.


Ο Νόμος ΓΧΙΖ΄(3617) τῆς «Περὶ τῆς διὰ σκαφάνδρων ἁλιείας» διαχωρίζετο εις πέντε κεφάλαια και  ἀπαρτίζετο ἐκ σαράντα ἄρθρων:

-)Κεφάλαιον Πρώτον:Σχολὴ δυτῶν (ἄρθρα 1-5)
-)Κεφάλαιον Δέυτερον:Περὶ τῆς διὰ σκαφάνδρων σπογγαλιείας (ἄρθρα 6-21)
-)Κεφάλαιον Τρίτον: Ἐποπτεία τῆς σπογγαλιείας (ἄρθρα 22-27)
-)Κεφάλαιον Τέταρτον: Συντάξεις τῶν δυτῶν (ἄρθρα 28-29)
-)Κεφάλαιον Πέμπτον:Ποινικαὶ Διώξεις (ἄρθρα 30-40)

ἅ) Εἰς τὸ πρῶτο κεφάλαιον τοῦ Νόμου, ἀπεφασίσθη ἡ ἵδρυσις Σχολῶν Δυτῶν εἷς τὶς νήσους Ὕδρας καὶ Αἰγίνης.Τὰ μαθήματα τῶν «διὰ σκαφάνδρων» καταδύσεων,θὰ ἐδιδάσκοντο ἐπὶ δυὸ μήνας κάθ΄ ἔτος.Κατ’ ἐξαίρεσιν,κατὰ τὸ πρῶτο ἔτος τῆς λειτουργίας τῶν Σχολῶν,ἡ θεωρητικὴ καὶ πρακτικὴ ἐκπαίδευσις τῶν ὑποψηφίων σπουδαστῶν θὰ διηρκοῦσε ἐπὶ τέσσερις μήνας.Τὸ ἐκπαιδευτικὸ προσωπικὸ τῆς Σχολῆς,ἀνώτατοι ἀξιωματικοί του Βασιλικοῦ Ναυτικοῦ της Ἑλλάδος,σύμφωνα μὲ τὸν νόμο,θὰ ἀποτελεῖτο ἀπὸ τὸν Διευθυντὴ τῆς Σχολῆς (φέροντα τὸν βαθμὸ τοῦ Ὑποπλοιάρχου ἢ ἀνθυποπλοιάρχου τοῦ Βασιλικοῦ Ναυτικοῦ),τὸν Ἰατρὸ τῆς Σχολῆς καθὼς καὶ τὸν Μηχανικό της Σχολῆς (φέροντα τὸν βαθμὸ Β΄ Τάξεως Μηχανικοῦ τοῦ Βασιλικοῦ Ναυτικοῦ).Ἡ χρηματικὴ ἀμοιβὴ τῶν ἐκπαιδευτῶν τῶν Σχολῶν τῶν Δυτῶν Ὕδρας καὶ Αἰγίνης ὁρίσθηκε εἰς τὸ ἐπιμίσθιον των πεντήκοντα δραχμῶν,πλεὸν τῶν ἐπὶ τῶν κατὰ θάλασσαν ἀποδοχῶν τοῦ βαθμοῦ τους. (ἄρθρα 1-2)

Σημείωσις:Οἱ ἁρμοδιότητες τῶν ἐκπαιδευτῶν τῶν Σχολῶν Δυτῶν Ὕδρας καὶ Αἰγίνης καθορίσθηκαν ἐπ’ἀκριβῶς μὲ νέο Βασιλικὸ Διάταγμα τῆς Ἑλληνικῆς Κυβερνήσεως τὴν 13ην Ἰανουαρίου 1912 «περὶ ἱδρύσεως Σχολῶν Δυτῶν ἐν Ὕδρᾳ καὶ Αἰγίνη»

β) Αἰτήσεις ἐγγραφῶν εἰς τὶς Σχολὲς Δυτῶν,ἠδύναντο νὰ ὑποβάλλουν ἅπαντες οἱ ἄρρενες ἡλικίας ἄνω τῶν εἴκοσι ἐτῶν,οἱ ὁποῖοι δὲν θὰ ἔπασχον ἀπὸ χρόνιες ἢ οἱασδήποτε ἄλλες σοβαρὲς παθήσεις, συμπεριλαμβανομένου καὶ τοῦ ἀλκοολισμοῦ,ἕνεκα τῆς ἄσωτης ζωῆς πολλῶν ἐκ τῶν ἀσχολουμένων εἰς τὸν σπογγαλιευτικὸν κλάδον.Ὑπεύθυνος διὰ τὸν ἔλεγχο τῆς ἱκανότητας τῶν ὑποψηφίων σπουδαστῶν διὰ τὴν ἐξάσκησιν τοῦ σπογγαλιευτικοῦ ἐπαγγέλματος, ἦτο ὁ ὑπεύθυνος Ἰατρὸς τῆς Σχολῆς. (ἄρθρον 3). Οἱ ἀπόφοιτοι τῶν Σχολῶν Δυτῶν θὰ ἐλάμβανον εἴτε τὸ πτυχίον κυβερνήτου εἴτε τὸ πτυχίον τοῦ ἐπιτηρητοῦ τῶν σπογγαλιευτικῶν πλοιαρίων εἴτε τὸ φυλλάδιον τοῦ δύτου ἀναλόγως τῆς εἰδικότητος ἀποφοιτήσεώς τους. (ἄρθρον 5)

γ) Ἀπαραίτητη προϋπόθεσις διὰ τὴν ναυτολόγηση τῶν πληρωμάτων τῶν σπογγαλιευτικῶν πλοιαρίων, σύμφωνα μὲ τὶς διατάξεις τοῦ δεύτερου κεφαλαίου τοῦ νόμου, ἦτο ἡ ἔκδοσις καὶ ἡ κατοχὴ τῶν προαναφερθέντων φυλλαδίων καὶ πτυχίων διὰ τοὺς δύτες,τοὺς κυβερνῆτες καὶ τοὺς ἐπιτηρητὲς ἀντίστοιχα,γεγονὸς ποὺ ὑποδήλωνε καὶ πιστοποιοῦσε πὼς οἱ ἐν λόγῳ ναυτικοὶ ἔχαιρον ἄκρας ὑγιείας καὶ ἦτο κατάλληλοι πρὸς ἐργασίαν. (ἄρθρον 6)

δ) Κατὰ τὸν καταρτισμὸ καὶ τὴν ναυτολόγησιν τῶν πληρωμάτων του κάθε σπογγαλιευτικοῦ πλοιαρίου,οἱ ἁρμόδιες λιμενικὲς ἢ προξενικὲς ἀρχές,εἰσέπρατταν νόμιμα τέλη τόσο  διὰ κάθε μέλος τοῦ πληρώματος του ὅσο καὶ διὰ τὴν ἔκδοση τῆς ἄδειας ἀπόπλου τοῦ.Τὰ χρήματα ἀπὸ τὴν εἴσπραξη τῶν τελῶν,προορίζοντο διὰ τὴν ἐνίσχυσιν τοῦ Ἀποθεματικοῦ του Ναυτικοῦ Ἀπομαχικοῦ Ταμείου,ὑπὲρ τῆς περιθάλψεως τῶν δυτῶν.(ἄρθρον 6).

Ὁ κυβερνήτης τοῦ πλοιαρίου,βάσει τοῦ νόμου ἦτο ὑποχρεωμένος νὰ καταβάλει ἀντίτιμο πεντήκοντα δραχμῶν διὰ κάθε δύτη καὶ ἀντίτιμο διακοσίων δραχμῶν διὰ τὸν ἀπόπλου τοῦ σπογγαλιευτικοῦ πλοιαρίου (ἄρθρον 13).Οἱ πρόσοδοι τοῦ Ναυτικοῦ Ἀπομαχικοῦ Ταμείου ἐνισχύοντο ἐπίσης,διὰ τῆς εἰσπράξεως προστίμων,τὰ ὁποία ἐπιβάλλοντο εἰς τοὺς κυβερνῆτες τῶν σπογγαλιευτικῶν πλοιαρίων,διὰ τὶς περιπτώσεις ἀσκήσεως παράνομης ἁλίευσης σπόγγων διαμετρήματος μικρότερου τῶν ὀκτὼ ἑκατοστομέτρων.
Οἱ ἀλιευόμενες ποσότητες κατήσχοντο παρὰ τῶν ἁρμόδιων τελωνιακῶν ἀρχῶν καὶ τὰ ἔσοδα ἐκ τῶν πωλήσεων κατατίθεντο παρομοίως εἰς τὸ Ναυτικὸν Ἀπομαχικὸν Ταμεῖον διὰ τὴν περίθαλψιν τῶν δυτῶν. (ἄρθρον 17).

ἔ) Ὑπεύθυνον διὰ τὴν κατάρτισιν τῶν ναυτολογίων τῶν σπογγαλιευτικῶν πλοιαρίων τῶν λιμένων τοῦ Σαρωνικοῦ κόλπου ἦτο τὸ Λιμεναρχεῖον τῆς Αἰγίνης, ἐνῶ ὑπεύθυνον διὰ τὴν κατάρτιση τῶν ναυτολογίων τῶν σπογγαλιευτικῶν πλοιαρίων τῶν λιμένων τοῦ Ἀργολικοῦ κόλπου ἦτο τὸ Λιμεναρχεῖον τῆς Ὕδρας.Τὰ Λιμεναρχεῖα Ὕδρας καὶ Αἰγίνης,συνεργαζόμενα  μὲ τὶς τριμελὴς ἐπιτροπὲς τῶν Σχολῶν Δυτῶν,οἱ ὁποῖες ἀπαρτίζοντο ἀπὸ τὸν Διευθυντή,τὸν Ἰατρὸν καὶ τὸν Μηχανικόν της Σχολῆς,προέβαιναν πρὸ τοῦ ἀπόπλου τῶν σπογγαλιευτικῶν πλοιαρίων εἰς νηοψίαν καὶ  ἐπιθεώρησιν τῶν ἐξαρτημάτων τῶν πλοιαρίων,τῶν ἐξαρτημάτων τῶν σκαφάνδρων, τῶν προμηθειῶν εἰς τρόφιμα καὶ φάρμακα τῶν πλοιαρίων καθὼς καὶ εἰς ἐλέγχον τῆς ὑγείας τῶν μελῶν τῶν πληρωμάτων τους.Μετὰ τὸ πέρας τῆς ἐπιθεωρήσεως συνετάσσετο εἰς διπλοῦν πρωτόκολλον τὸ ὁποῖο καὶ ὑποβάλλετο εἰς τὸ Ὑπουργεῖον τῶν Ναυτικῶν (ἄρθρον 7).

Μετὰ τὴν σύνταξιν τοῦ πρωτοκόλλου ἐπιθεωρήσεως, ἐκδίδετο ἡ ἄδεια ἀπόπλου σπογγαλιείας Ὁ κυβερνήτης τοῦ σπογγαλιευτικοῦ πλοιαρίου ἦτο ὑποχρεωμένος νὰ φέρει καὶ νὰ ἐπιδεικνύει τὴν συγκεκριμένη ἄδεια ἀπόπλου εἰς τὶς ἁρμόδιες λιμενικὲς ἢ προξενικὲς ἀρχὲς τῶν κρατῶν εἰς τῶν ὁποίων τὴν ἐπικράτειαν θὰ ἐξασκοῦσε ἁλιείαν,καθὼς ἐπίσης καὶ εἰς τὸν ἑκάστοτε κυβερνήτη τοῦ ἀποσταλέντος  πολεμικοῦ πλοίου τοῦ Βασιλικοῦ Ναυτικοῦ,τὸ ὁποῖο εἶχε ὡς ἀποστολὴ τὴν ἐπίβλεψιν τῆς ἀσφάλειας τῶν πλόων τῶν σπογγαλιευτικῶν στόλων.(ἄρθρον 8)

στ) Τὰ ἁρμόδια Λιμεναρχεῖα Ὕδρας καὶ Αἰγίνης,χορηγοῦσαν ἄδεια ἀπόπλου διὰ τρεῖς κύριες κατηγορίες σπογγαλιευτικῶν πλοιαρίων.Ἀνάλογα τὴν κατηγορία, ἡ ἐκδοθεῖσα ἄδεια ἀπόπλου προσδιόριζε τὸν ἀριθμὸ τῶν ἐπαγγελματιῶν δυτῶν ποὺ θὰ ἐργάζοντο διὰ τὴν ἁλίευσιν τῶν σπόγγων καθὼς καὶ τὸ βάθος εἰς τὸ ὁποῖο θὰ ἀλιεύοντο οἱ σπόγγοι. Εἰς τὴν περίπτωσιν ἐκείνη κατὰ τὴν ὁποία τὰ πλοῖα θὰ ἁλίευαν σπόγγους εἰς βάθη μεγαλύτερά της ἐκδοθείσας ἀδείας, θὰ ἐλογίζοντο ὡς παράνομα. Συγκεκριμένα τὰ πλοιάρια διακρίνοντο εἰς τὶς ἑξῆς κατηγορίες (ἄρθρα 9-10):

-)  πλοῖα ἐργαζόμενα εἰς βάθος μέχρις ὀργυιῶν 18 (ρηχίτικα),δύται τέσσερις
-) πλοῖα ἐργαζόμενα εἰς βάθος μέχρις ὀργυιῶν 25 (μέσα),δύται ἓξι
-) Διὰ πλοῖα ἐργαζόμενα εἰς βάθος ἀνώτερον τῶν 25 ὀργυιῶν (βαθύτικα),δύται ὀκτώ.

ζ) Πρὸ τοῦ ἀπόπλου τῶν σπογγαλιευτικῶν πλοιαρίων,ἀπαραίτητη ἦτο βάσει τοῦ νόμου,ἡ σύνταξις συμβολαιογραφικῆς πράξεως μεταξὺ τοῦ ἐφοπλιστοῦ-ἐκκινητοῦ  ἢ τοῦ κυβερνήτου τοῦ σπογγαλιευτικοῦ πλοιαρίου καὶ τοῦ ἐπαγγελματία δύτου,εἰς τὴν ὁποίαν συνεφωνοῦντο οἱ ὄροι ἀμοιβῆς καὶ ἐργασίας τῶν δυτῶν. Περίληψις τῆς συγκεκριμένης συμβολαιογραφικῆς πράξεως ἐγγράφετο ὑπὸ τοῦ Λιμενάρχου εἰς τὰ φυλλάδια τῶν δυτῶν.(ἄρθρον 11).
Ἡ ὑπογραφὴ τῶν συμβολαιογραφικῶν πράξεων μεταξὺ τῶν δυὸ συμβαλλομένων μερῶν, ἀπέτρεπε τοὺς ἐφοπλιστὲς ἢ τοὺς κυβερνῆτες τῶν πλοιαρίων νὰ προσλαμβάνουν,ἐντὸς τῆς ἴδιας σπογγαλιευτικῆς περιόδου,ἐπαγγελματίες δύτες οἱ ὁποῖοι πρωτύτερα εἶχαν ὑπογράψει πράξεις μὲ ἕτερους κυβερνῆτες σπογγαλιευτικῶν πλοιαρίων.(ἄρθρον 12).

ἡ) Οἱ κυβερνῆτες τῶν σπογγαλιευτικῶν πλοιαρίων,πρὸ τοῦ ἀπόπλου ἢ κατὰ τὴν διάρκεια τοῦ ταξιδιοῦ τους, ἔπρεπε ὑποχρεωτικῶς νὰ δηλώσουν εἰς τὶς ἁρμόδιες λιμενικὲς ἢ προξενικὲς ἀρχὲς ἢ τὸν κυβερνήτη τοῦ πολεμικοῦ πλοίου τοῦ Β.Ναυτικοῦ,τὸν προορισμὸ τῶν πλόων τῶν σπογγαλιευτικῶν πλοιαρίων τους. (ἄρθρον 14)

θ) Ὑπεύθυνοι διὰ τὴν ἀσφαλῆ τήρηση καὶ ἐφαρμογὴ τῶν κανόνων  ὑγιεινῆς τῶν καταδύσεων,  ἦτο ὁ κυβερνήτης καὶ ὁ ἐπιτηρητὴς (κολαουζιέρης) τοῦ σπογγαλιευτικοῦ πλοιαρίου. Εἰς τὴν ἀπευκταία περίπτωσιν ἀτυχήματος λόγω τῆς «νόσου τῶν δυτῶν»,ὁ κυβερνήτης ἦτο ὑποχρεωμένος νὰ μεριμνήσει διὰ τὴν ἄμεση ἀποστολὴ διὰ νοσηλείαν τοῦ χτυπημένου ἀπὸ τὴν νόσον δύτου.(ἄρθρα 15-16).
Ἐὰν ὁ δύτης μετὰ τὸ διάστημα νοσηλείας του,ἐλάμβανεν ἐξιτήριον,ἦτο ὑποχρεωμένος βάσει τοῦ νόμου,νὰ τηρήσει τὴν ὑπογραφεῖσα μεταξὺ αὐτοῦ καὶ τοῦ κυβερνήτου τοῦ συμβολαιογραφικὴ πράξη, καὶ νὰ ἐργασθῆ ἀποκλειστικὰ καὶ μόνον εἰς τὸ σπογγαλιευτικὸν πλοιάριον  εἰς τὸ ὁποῖον εἶχε ἀρχικῶς ναυτολογηθεῖ πρὸ τοῦ ἀπόπλου τοῦ ἕως τὸ τέλος τῆς σπογγαλιευτικῆς περιόδου. (ἄρθρον 18).

Ἐὰν λόγω τῶν ἀτυχημάτων ὁ ἀριθμὸς τῶν δυτῶν μειώνετο,τότε ὁ κυβερνήτης τοῦ πλοίου ἦτο ὑποχρεωμένος νὰ ἐξασκήσει ἁλιεία σπόγγων εἰς μικρότερα βάθη, ἀνάλογα μὲ τὸν ἀριθμὸ τῶν ἐναπομείναντων ἐπιβαινόντων δυτῶν τοῦ πληρώματός του,σύμφωνα μὲ τὸν ἐπιτρεπόμενο ἀριθμὸ ἐπαγγελματιῶν δυτῶν ποὺ ὅριζε τὸ ἄρθρον 10 τοῦ νόμου,διὰ τὰ ρηχίτικα,τὰ μέσα καὶ τὰ βαθύτικα πλοιάρια.(ἄρθρον 19).

Εἰς τὴν περίπτωσιν θανάτου δέ,ὁ κυβερνήτης τοῦ πλοιαρίου ἦτο ὑποχρεωμένος νὰ δηλώσει ἄμεσα τὴν ἀπώλεια τοῦ δύτου εἰς τὸ παραπλέοντα πολεμικὸ πλοῖο τοῦ Βασιλικοῦ Ναυτικοῦ ἢ εἰς τὴν πλησιεστέρα λιμενικὴν ἢ προξενικὴν ἀρχήν.(ἄρθρον 21).

ἡ) Ἐνδιαφέρουσα ἦτο ἡ θέσπισις τῆς κυριακάτικης ἀργίας διὰ τοὺς σπογγαλιεῖς (ἄρθρον 21)

ἴ) Τὴν ἐποπτεία καὶ ἐπιτήρησιν τῶν σπογγαλιευτικῶν πλοιαρίων ἀνελάμβανε,σύμφωνα μὲ τὶς διατάξεις τοῦ τρίτου κεφαλαίου,κατὰ τὸ χρονικὸ διάστημα Ἀπριλίου-Ὀκτωβρίου,ἓν πολεμικὸ πλοῖο τοῦ Βασιλικοῦ Ναυτικοῦ (ἄρθρον 22).Ὁ κυβερνήτης τοῦ πολεμικοῦ πλοίου ἦτο ἐξουσιοδοτημένος νὰ προβεῖ εἰς τὴν κατάσχεσιν τοῦ καταδυτικοῦ ἐξοπλισμοῦ τῶν πλοιαρίων, εἰς τὶς περιπτώσεις ἐκεῖνες κατὰ τὶς ὁποῖες παραβιάζοντο οἱ διατάξεις τοῦ νόμου «περὶ τῆς διὰ σκαφάνδρων ἁλιείας».

Ὁ κυβερνήτης τοῦ πολεμικοῦ πλοίου, διέθετε παράλληλα τὴν ἁρμοδιότητα νὰ χορηγεῖ ἄδεια ἁλιείας εἰς σπογγαλιευτικὰ πλοιάρια τὰ ὁποῖα διὰ διάφορους λόγους καὶ παραλείψεις δὲν τὴν διέθεταν κατὰ τὴν διάρκεια τοῦ πλοῦ τους. Ἡ ἄδεια ἁλιείας ἐχορηγεῖτο κατόπιν συστάσεως εἰδικῆς ἐπιτροπῆς, ἀποτελούμενης παρὰ τοῦ κυβερνήτου, τοῦ ὑπάρχου, τοῦ ἰατροῦ καὶ τοῦ μηχανικοῦ του πολεμικοῦ πλοίου.Κατὰ τὴν χορήγηση τῆς ἀδείας,ἡ ἐπιτροπὴ ἦτο ὑποχρεωμένη νὰ εἰσπράξει τὰ ἀνάλογα τέλη ὑπὲρ τοῦ Ναυτικοῦ Ἀπομαχικοῦ Ταμείου σύμφωνα μὲ τὶς διατάξεις τοῦ ἄρθρου 13.(ἄρθρον 23).

Κατὰ τὶς περιπτώσεις ναυτικῶν ἀτυχημάτων ἢ δυστυχημάτων ὁ κυβερνήτης τοῦ πολεμικοῦ πλοίου δύναται νὰ παραλάβη τοὺς θανατωθέντες ἢ ἀντιστοίχως τοὺς πληγωθέντες δύτες διὰ νοσηλείαν.(ἄρθρον 24).Αὐτεπαγγέλτως,ὁ κυβερνήτης τοῦ πολεμικοῦ πλοίου,ὁρίζοντας ὡς γραμματέα τὸν οἰκονομικὸ ἀξιωματικό του πληρώματός του,ἀνελάμβανε τὴν διεξαγωγὴ ἀνακριτικῆς πράξεως διὰ τὴν διερεύνησιν τῶν συνθηκῶν ὑπὸ τὶς ὁποῖες συνέβησαν τὰ ἀτυχήματα ἢ τὰ δυστυχήματα τῶν δυτῶν,προκειμενω νὰ διερευνηθοῦν καὶ νὰ καταλογισθοῦν τυχὸν κακουργηματικὲς ἢ πλημμεληματικὲς εὐθύνες διὰ τὰ ὑπόλοιπα μέλη τοῦ πληρώματος.

Μετὰ τὸ πέρας τῆς προανακρίσεως ὁ κυβερνήτης δύναται νὰ ἐκδώσει ἔνταλμα συλλήψεως καὶ νὰ ἀποστείλει τὸν συλληφθέντα καὶ τὸν φάκελο τῆς δικογραφίας εἰς τὸν ἁρμόδιον εἰσαγγελέα.Ἐὰν ὁ εἰσαγγελεὺς γνωμοδοτήσει ὑπὲρ τῆς ἐνοχῆς τῶν συλληφθέντων, προχωρεῖ εἰς τὴν ἔκδοση ἐντάλματος φυλακίσεως.Ὁ κυβερνήτης τοῦ πολεμικοῦ πλοίου,ἀνελάμβανε τέλος,τὴν ὑποχρέωση νὰ ὁρίσει νέον κυβερνήτη σπογγαλιευτικοῦ πλοιαρίου,ἐὰν αὐτὸς συλλαμβάνετο ὡς ἔνοχος τῶν γενομένων ἀτυχημάτων ἢ δυστυχημάτων.(ἄρθρον 25)

Σημείωσις:Διὰ τὴν ἀμεσότερη νοσηλεία τῶν πληγωθέντων,τὸ Κράτος ἦτο ὑποχρεωμένο νὰ χρηματοδοτήσει τὴν δημιουργία νοσοκομείου εἰς τὴν καταλληλότερη ἀκτὴ τῶν παράκτιων περιοχῶν ποὺ ἀσκεῖτο σπογγαλιεία,διὰ τὸ χρονικὸ διάστημα Ἀπριλίου-Ὀκτωβρίου ποῦ διαρκοῦσε ἡ σπογγαλιευτικὴ περίοδος.(ἄρθρον 27).


ἴα)  Ὡς πρὸς τὰ ἀσφαλιστικά τους δικαιώματα, οἱ ἐργαζόμενοι εἰς τὸν σπογγαλιευτικὸ κλάδον ἐξομοιώνοντο μὲ τοὺς ὑπόλοιπους ἐργαζομένους τῶν θαλασσῖων ἐπαγγελμάτων.Βάσει τῶν ἄρθρων 6,13 καὶ 23 τοῦ νέου νόμου,τὸ ἀποθεματικό του Ναυτικοῦ Ἀπομαχικοῦ Ταμείου ἐνισχύετο διὰ τῆς ὑποχρεώσεως,ἐκ μέρους τῶν κυβερνητῶν τῶν σπογγαλιευτικῶν πλοιαρίων, τῆς καταβολῆς τελῶν διὰ κάθε δύτη τοῦ πληρώματος τοῦ σπογγαλιευτικοῦ πλοιαρίου καθὼς καὶ διὰ τῆς ὑποχρεώσεως καταβολῆς τέλους κατὰ τὸν ἀπόπλου τοῦ πλοιαρίου.Ἐπίσης τὰ ἔσοδα τῆς πωλήσεως τῶν κατασχομένων ποσοτήτων τοῦ παρανόμως ἀλιευόμενου σπόγγου, κατατίθεντο ὑπὲρ τῆς περίθαλψης τῶν δυτῶν.

Παράλληλα,δυνάμει τοῦ τέταρτου κεφαλαίου τοῦ νέου νόμου, οἱ Δῆμοι Ὕδρας καὶ Αἰγίνης ἔπρεπε νὰ ἐγγράψουν ὑποχρεωτικῶς εἰς τὸν ἐτήσιον οἰκονομικὸν προϋπολογισμόν τους, ἐπιχορήγησιν ὕψους χιλίων δραχμῶν διὰ τὶς ἀνάγκες τοῦ Ναυτικοῦ Ἀπομαχικοῦ Ταμείου.Τὸ ἀντίστοιχο ποσὸ διὰ τὸν προϋπολογισμὸν τοῦ Δήμου τῶν Σπετσῶν καθορίστηκε εἰς τὸ ὕψος τῶν διακοσίων δραχμῶν.Τέλος,σημαντικὲς ὑπῆρξαν εἰς τὴν ἐνίσχυσιν τοῦ ἀποθεματικοῦ του Ναυτικοῦ Ἀπομαχικοῦ Ταμείου ὑπὲρ τῆς περιθάλψεως τῶν δυτῶν,οἱ ἑκούσιες εἰσφορὲς τῶν Ἱερῶν Μονῶν τῶν Δήμων Ὕδρας, Αἰγίνης καὶ Σπετσῶν. (ἄρθρα 28-29)

ἴβ) Τὸ πέμπτο κεφαλαῖον του νέο ψηφισθέντος νόμου καθόριζε ἐπ’ἀκριβῶς τὴν ἐπιβολὴ τῶν κυρώσεων διὰ τὴν παραβίαση τῶν διατάξεών του.Συγκεκριμένα κυρώσεις ἐπιβάλλοντο διὰ τῆς ἑξῆς περιπτώσεις:

-) Διὰ τὴν παραβίαση τῶν ἄρθρων 3,6,7,23 καὶ 24 τὰ ὁποία σχετίζοντο μὲ παρατυπίες εἰς τὴν ἔκδοση τῶν φυλλαδίων τῶν δυτῶν,τῶν πτυχίων τῶν κυβερνητῶν καὶ τῶν ἐπιτηρητῶν τῶν δυτῶν ὡς πρὸς τὴν ὑγείαν καὶ τὴν ἱκανότητα τῶν ναυτιλλομένων (3,6),μὲ παρατυπίες εἰς τὴν κατάρτισιν τῶν ναυτολογίων καὶ τῶν ἐπιθεωρήσεων τῶν σπογγαλιευτικῶν πλοιαρίων ἐκ μέρους τῶν ἁρμοδίων Λιμενικῶν ἀρχῶν (7) καθὼς καὶ μὲ παρατυπίες εἰς τὴν τήρησιν τῶν παραπάνω διατάξεων κατὰ τὴν διάρκεια τῶν πλόων τῶν πλοιαρίων (23,24).Ἡ παραβίασις τῶν συγκεκριμένων διατάξεων του νόμου ἐκ μέρους τοῦ ἁρμόδιου Λιμενάρχου ἐπέσυρε  ποινὴ φυλακίσεως τουλάχιστον δυὸ μηνῶν ἐνῶ διὰ τὸν κυβερνήτη τοῦ σπογγαλιευτικοῦ πλοιαρίου χρηματικὸ πρόστιμο ἑκατὸ δραχμῶν καὶ στέρηση τοῦ κυβερνητικοῦ διπλώματός τοὺ (ἄρθρα 30-31).

Ἀντιστοίχως,ἡ παραβίασις τοῦ παρεμφεροῦς ἄρθρου 5,ἤτοι ἡ πρόσληψη ἐκ μέρους τοῦ κυβερνήτου τοῦ σπογγαλιευτικοῦ πλοιαρίου, ἀτόμου ἀνίκανου ὡς πρὸς τὰ προσόντα διὰ τὴν ἄσκησιν τοῦ ἐπαγγέλματος τοῦ δύτου, ἐπέσυρε ποινὴ φυλακίσεως ἑνὸς ἕως καὶ δυὸ ἐτῶν καὶ παράλληλη στέρησις τοῦ κυβερνητικοῦ διπλώματος (ἄρθρον 37)
  
-) Ἡ παραβίασις τοῦ  ἄρθρου 12 τοῦ νέου νόμου, τὸ ὁποῖο ὅριζε τὴν ὑποχρεωτικὴ ὑπογραφὴ συμβολαιογραφικῆς πράξεως μεταξὺ τοῦ κυβερνήτου καὶ τοῦ δύτου τῶν σπογγαλιευτικῶν πλοιαρίων ἐπέσυρε ποινὴ καταβολῆς χρηματικοῦ προστίμου διακοσίων ἕως χιλίων δραχμῶν καὶ ποινὴ φυλακίσεως μὲ παράλληλη στέρηση τοῦ διπλώματος διὰ τοὺς κυβερνῆτες,ἐνῶ διὰ τοὺς δύτες-οἱ ὁποῖοι ἐλογίζοντο πλέον ὡς δραπέτες-ὅριζε τὴν ἐπιβολὴ ποινῶν βάσει τῶν διατάξεων τοῦ ποινικοῦ κώδικα.(ἄρθρον 32)

-) Ἡ παραβίασις τοῦ ἄρθρου 16,ἤτοι ἡ ἀμέλεια τοῦ κυβερνήτου νὰ μεριμνήσει διὰ τὴν ἄμεση νοσηλεία τῶν πληγέντων δυτῶν,ἐπέσυρε τὴν ἐπιβολὴ χρηματικῆς ποινῆς (ἄρθρον 33)

-) Ἡ παραβίασις τοῦ ἄρθρου 15 περὶ τῆς τηρήσεως ἢ μὴ τῶν κανόνων ὑγιεινῆς κατὰ τὴν διάρκεια τῶν καταδύσεων τῶν δυτῶν ἐπέσυρε ποινὴ δίμηνης φυλακίσεως διὰ τὶς περιπτώσεις ἀτυχημάτων καθ’ ὧν οἱ δύτες καθίσταντο ἀνίκανοι διὰ ἐργασίαν διὰ διάστημα ἕως καὶ τριῶν μηνῶν καὶ τρίμηνης φυλακίσεως διὰ διάστημα πλέον τῶν τριῶν μηνῶν.Εἰς ἐλαφρότερες περιπτώσεις τραυματισμοῦ τῶν δυτῶν ἐπέσυρε ποινὴ χρηματικοῦ προστίμου ἑκατὸ δραχμῶν. Ἐν ἀντιθέσει,εἰς τὶς περιπτώσεις θανάτου τῶν δυτῶν,ὁ νόμος ὅριζε ποινὴ φυλακίσεως ἕξι μηνῶν ἕως ἑνὸς ἔτους.
Οἱ συγκεκριμένες ποινὲς δύναται ἐπιπλέον,βάσει τοῦ νέου νόμου νὰ συνοδεύοντο μὲ στέρηση τοῦ κυβερνητικοῦ διπλώματος διὰ χρονικὸ διάστημα ἕως καὶ τριῶν ἐτῶν (ἄρθρον 34).Οἱ ὡς ἄνω ποινὲς ἐπιβάλλοντο καὶ εἰς τὶς περιπτώσεις ἐκεῖνες κατὰ τὶς ὁποῖες ὁ κυβερνήτης τοῦ πλοιαρίου παραβίαζε κατὰ τὴν ἄσκηση τῆς σπογγαλιείας,τὸν προβλεπόμενον ἀνὰ κατηγορία σπογγαλιευτικοῦ πλοιαρίου ἀριθμὸ δυτῶν (ἄρθρον 35).

-) Ἡ ἀπόκρυψις τῆς ἀναγγελίας θανάτου δύτου καθὼς καὶ ἡ παραβίασις τῆς κυριακάτικης ἀργίας ἐπέσυραν τὴν ἐπιβολὴ χρηματικῶν ποινῶν ὕψους ἑκατὸ ἕως διακοσίων δραχμῶν (ἄρθρο 36)

  -) Ἡ παραβίασις ἐκ μέρους τοῦ δύτου, τοῦ ἄρθρου 18 τοῦ νέου νόμου, περὶ τῆς μὴ τηρήσεως τῆς συμβολαιογραφικῆς πράξεως τῆς ναυτολογήσεώς του,μεταξὺ αὐτοῦ καὶ τοῦ κυβερνήτου κατὰ τὴν διάρκεια τῆς σπογγαλιευτικῆς περιόδου,ἐπέσυρε ποινὴ βάσει τῶν διατάξεων τῶν ἄρθρων 77 καὶ 78 τοῦ Βασιλικοῦ Διατάγματος τῆς 15ης  Δεκεμβρίου 1836 (ἄρθρον 38).


Πηγή: Ἐθνικὸν Τυπογραφεῖον,Ἐφημερὶς τῆς Κυβερνήσεως τοῦ Βασιλείου τῆς Ἑλλάδος, Τεῦχος Ἅ΄,Ἀριθμὸς 100,Ἐν Ἀθήναις τὴ 15 Μαρτίου 1910,Νόμος ΓΧΙΖ (ὑπ’ἀριθμ.3617) «Πέρι τῆς διὰ σκαφάνδρων ἁλιείας»


«…Περὶ τῆς διὰ σκαφάνδρων ἁλιείας
Νόμος ΓΧΙΖ΄(ὕπ΄ ἀριθμ.3617)
ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α΄
ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
Ψηφισάμενοι ὁμοφώνως μετὰ τῆς Βουλῆς,ἀπεφασίσαμεν καὶ διατάσσομεν

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΠΡΩΤΟΝ
Σχολὴ δυτῶν
Ἄρθρον 1.
Ἱδρύονται ἐν Ὕδρᾳ καὶ Αἰγίνη σχολαὶ δυτῶν,λειτουργοῦσαι κατ’ ἔτος ἐπὶ δίμηνον καὶ σκοποῦσαι τὴν διδασκαλίαν τῶν προτιθέμενων νὰ ἐξασκήσωσι τὸ ἐπάγγελμα τοῦ δύτου,εἴτε πρὸς σπογγαλιείαν,εἴτε πρὸς ἄλλας ναυτιλιακᾶς ἐργασίας.
Κατὰ τὸ πρώτον ἔτος τῆς ἐφαρμογῆς τοῦ παρόντος νόμου ἡ λειτουργία τῆς σχολῆς τῶν δυτῶν δύναται νὰ παραταθῆ καὶ ἐπὶ τετράμηνον χρονικὸν διάστημα.
Ἄρθρον 2.
Τὸ προσωπικὸν ἑκάστης σχολῆς δυτῶν ἀποτελούσιν:
Εἰς ὑποπλοίαρχος ἢ ἀνθυποπλοίαρχος τοῦ Β.Ναυτικοῦ διευθυντὴς τῆς Σχολῆς.
Εἷς ἰατρὸς τοῦ Β.Ναυτικοῦ καὶ
Εἷς Μηχανικὸς Β΄ τάξεως τοῦ Β.Ναυτικοῦ
Ἕκαστος τῶν ἀξιωματικῶν ἀπολαμβάνει καθ’ὅλην τὴν διάρκειαν τῆς λειτουργίας τῆς σχολῆς, καθ’ἢν ὑπηρετεῖ,πάσας τᾶς κατὰ θάλασσαν ἀποδοχᾶς τοῦ βαθμοῦ του,πρὸς δὲ μηνιαῖον ἐπιμίσθιον δραχμῶν 50.
Ὁ χρόνος τῆς ἐνάρξεως τῆς λειτουργίας τῶν σχολῶν καὶ ὁ κανονισμὸς αὐτῶν ὁρισθήσεται διὰ Β.Διατάγματος
Ἄρθρον 3.
Ἡ ἐν τῇ σχολῇ τῶν δυτῶν φοίτησις ἐπιτρέπεται εἰς πάντα ἐπιθυμοῦντα νὰ ἐξασκήση τὸ ἐπάγγελμα τοῦ δύτου καὶ τοῦ κυβερνήτου ἢ ἐπιτηρητοῦ τοῦ δύτου (κολαουζιέρη) σπογγαλιευτικοῦ διὰ σκαφάνδρου πλοίου καὶ ἔχοντα ἡλικίαν τουλάχιστον 20 ἐτῶν.
Οὐδεὶς ὅμως εἰσάγεται εἰς τᾶς σχολᾶς τῶν δυτῶν,ἴνα μαθητεύση ὡς δύτης,ἐὰν πάσχη ἐκ νοσημάτων ἐν γένει τῶν πνευμόνων καὶ τῆς καρδιᾶς,ἐξ οἱασδήποτε χρονίας παθήσεως τῶν ὤτων ἢ τῆς ρινικῆς κοιλότητος,ἐκ νευρασθενείας,ἐκ μεγάλου βαθμοῦ παραλύσεως ὡς καὶ ἂν εἶνε ἀλκοολικός.
Ὁ ἰατρὸς ἑκάστης σχολῆς εἶνε ὑπεύθυνος διὰ τὴν αὐστηρᾶν ἐφαρμογὴν τῆς διατάξεως ταύτης.
Ὁ τρόπος τῆς βεβαιώσεως τῆς ἡλικίας τῶν ἐπιθυμούντων νὰ μαθητεύσωσιν εἰς τᾶς σχολᾶς τῶν δυτῶν ὁρισθήσεται διὰ Β.Διατάγματος.
Άρθρον 4.
Οἱ ἐπιθυμοῦντες νὰ παρακολουθήσωσι τὴν ἐν ταὶς σχολαὶς τῶν δυτῶν διδασκαλίαν ἀπευθύνονται εἰς τᾶς διευθύνσεις τῶν σχολῶν πρὸς τοῦτο καὶ ἐγγράφονται εἰς τοὺς ἐλέγχους αὐτῶν,τηρουμένων τῶν διατάξεων τοῦ προηγούμενου ἄρθρου τοῦ παρόντος νόμου.
Ἄρθρον 5
Ἡ διάρκεια τῆς φοιτήσεως ἐν ταὶς σχολαὶς τῶν δυτῶν εἶνε μηνιαία,κατ’ἐλάχιστον ὄρον,δι’ ἕκαστον ἐγγραφόμενον μαθητήν.
Οἱ ὑπὸ τῶν διευθύνσεων δὲ τῶν σχολῶν κρινόμενοι ὡς ἱκανοὶ διὰ τὴν ἐξάσκησιν τοῦ ἐπαγγέλματος τοῦ δύτου,ἢ τοῦ κυβερνήτου,ἢ τοῦ ἐπιτηρητοῦ σπογγαλιευτικοῦ πλοιαρίου διὰ σκαφάνδρου,ἐφοδιάζονται οἱ μὲν δύται δι’εἰδικοῦ φυλλαδίου,οἱ δὲ κυβερνῆται καὶ ἐπιτηρηταὶ δι’ εἰδικοῦ πτυχίου.Ὁ τύπος τοῦ τὲ φυλλαδίου καὶ τοῦ πτυχίου ὁρισθήσεται διὰ Β.Διατάγματος.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΔΕΥΤΕΡΟΝ
Περὶ τῆς διὰ σκαφάνδρων σπογγαλιείας
Ἄρθρον 6
Οὐδεὶς δύναται νὰ ναυτολογηθῆ ὑπὸ τῆς Λιμενικῆς ἢ Προξενικῆς τίνος ἀρχῆς ἐπὶ Ἑλληνικοῦ σπογγαλιευτικοῦ διὰ σκαφάνδρου πλοίου ὡς δύτης,ὡς κυβερνήτης ἢ ὡς ἐπιτηρητής,ἐὰν δὲν εἶνε ἐφωδιασμένος διὰ τοῦ ἐν ἄρθρῳ 5ω τοῦ παρόντος νόμου ὁριζομένου φυλλαδίου δύτου ἢ πτυχίου κυβερνήτου καὶ ἐπιτηρητού.
Πρὸς δὲ οὐδεὶς ναυτολογεῖται ὡς δύτης ἄνευ γνωμοδοτήσεως ἰατροῦ,διαλαμβανούσης,ὅτι ἡ κατάστασις τῆς ὑγείας αὐτοῦ ἐπιτρέπει,συμφώνως πρὸς τοὺς ὅρους τοῦ ἄρθρου 3 τοῦ παρόντος νόμου,νὰ μετέλθη τὸ ἐπάγγελμα τοῦ δύτου κατὰ τὴν ἐποχὴν τῆς ναυτολογήσεως.
Ἐπὶ τῇ ναυτολογήσει δυτῶν,ἡ τῷ καταρτισμῷ ναυτολογίου σπογγαλιευτικοῦ διὰ σκαφάνδρου πλοίου,αἳ ἀρμόδιαι λιμενικαὶ ἢ προξενικαὶ ἀρχαὶ εἰσπράττουσι τὰ διὰ τοῦ ἄρθρου 13ου τοῦ παρόντος νόμου ὁριζόμενα ὑπὲρ τοῦ πρὸς περίθαλψιν τῶν δυτῶν κεφαλαίου του Ναυτικοῦ Ἀπομαχικοῦ Ταμείου τέλη,ἐκδίδουσαι ἅμα καὶ προσωρινᾶς ἀδείας ἀπόπλου πρὸς σπογγαλιείαν,κατὰ τὰ διὰ Β.Διατάγματος κανονισθησομένα.
Ἡ παροῦσα διάταξις,ὡς πρὸς τὸν ὄρον τῶν φυλλαδίων τῶν δυτῶν καὶ τῶν πτυχίων τῶν κυβερνητῶν καὶ ἐπιτηρητῶν,ἄρξεται ἰσχύουσα δυὸ ἔτη ἀπὸ τῆς δημοσιεύσεως τοῦ παρόντος νόμου.
Ἄρθρον 7
Τὰ ναυτολόγια τῶν ἀποπλεόντων ἐκ τῶν λιμένων τοῦ Σαρωνικοῦ κόλπου σπογγαλιευτικῶν διὰ σκαφάνδρων πλοίων καταρτίζονται ἐν τῷ λιμένι Αἰγίνης,τὰ δὲ τῶν ἀποπλεόντων ἐκ τῶν λιμένων τοῦ Ἀργολικοῦ κόλπου  ἡ ἐκ τῶν ἔναντι τῆς Ὕδρας λιμένων,καταρτίζονται ἐν τῷ λιμένι Ὕδρας ὑπὸ τῶν λιμεναρχῶν,μεθ’ ὧν συμπράττουσι διὰ τὸν τοιοῦτον καταρτισμόν,ὡς ἐπιτροπαί, ὁ διευθυντής,ὁ ἰατρὸς καὶ ὁ μηχανικὸς ἑκάστης σχολής τῶν δυτῶν,κατὰ τὰ κατωτέρω ὁριζόμενα καὶ μετὰ προηγούμενην ἐπιθεώρησιν:
ἅ) Τοῦ σκάφους καὶ τῶν ἐξαρτημάτων ἑκάστου πλοίου
β) Τῶν ἀποτελούντων τὸ σκάφανδρον ὀργάνων καὶ ἐξαρτημάτων
γ)Τῶν τροφίμων καὶ φαρμάκων,ἀτινα εἰσι προωρισμένα διὰ τοὺς ἐπὶ τοῦ πλοίου ναυτολογηθησομένους ἄνδρας
δ)Τῆς καταστάσεως τῆς ὑγείας τῶν δυτῶν,οἵτινες πρόκειται νὰ ναυτολογηθώσι.
Διὰ τὴν ἐπιθεώρησιν ἑκάστου σπογγαλιευτικοῦ πλοίου καταρτίζεται πρωτόκολλον εἰς διπλοῦν,ἐν ὢ ἀναγράφονται λεπτομερῶς τὰ πορίσματα καὶ ἡ γνώμη τῆς ἐπιτροπῆς.
Οἱ λιμενάρχαι διὰ τὲ τὸν καταρτισμὸν τῶν ναυτολογίων καὶ διὰ τὴν ἔκδοσιν τῶν ἀποδημητηρίων ἐγγράφων,συμμορφοῦται πρὸς τὰ ἐν τῷ πρωτοκόλλῳ τῆς ἐπιθεωρήσεως ὁριζόμενα.
Ἐν τῶν εἰς διπλοῦν συντασσομένων ἐφ’ἑκάστη ἐπιθεωρήσει πρωτοκόλλων ὑποβάλλεται εἰς τὸ ἐπὶ τῶν Ναυτικῶν Ὑπουργεῖον.
Διὰ Β.Διατάγματος ὁρισθήσονται λεπτομερῶς τὰ ἀποτελοῦντα τὴν ἀπαραίτητον ἐξάρτισιν σπογγαλιευτικοῦ πλοίου διὰ σκαφάνδρου ἐφόδια.
Ἄρθρον 8
Ἐν ᾑ περιπτώσει ἡ ἐπιτροπὴ γνωματεύει διὰ τοῦ πρωτοκόλλου αὐτῆς,τοῦ ἐν τῷ προηγουμένῳ ἄρθρω καθοριζομένου,ὅτι τὸ πλοῖον δύναται ν’ἀποπλεύση,ἐκδίδεται ὑπὸ τοῦ λιμενάρχου ἄδεια ἀπόπλου πρὸς σπογγαλιείαν κατὰ τὸν διὰ Β.Διατάγματος ὁρισθησόμενον τύπον.
Ἐν τῇ ἀδείᾳ ταύτη πρέπει νὰ γίνεται ρητὴ μνεία τῆς κατὰ τὸ ἄρθρον 10ον τοῦ παρόντος νόμου κατηγορίας,εἰς ἢν ὑπάγεται τὸ σπογγαλιευτικὸν πλοῖον ὡς πρὸς τὸ εἶδος ἐργασίας αὐτοῦ.
Τὴν ἄδειαν ταύτην πρέπει νὰ φέρη πάντοτε μεθ’εὐατοὺ ὁ κυβερνήτης τοῦ σπογγαλιευτικοῦ πλοίου,ομοῦ μετὰ τῶν λοιπῶν ἐγγραφῶν τοῦ πλοίου,ὑποχρεούμενος νὰ ἐπιδεικνύη αὐτὴν εἰς πάντα Ἕλληνα Πρόξενον,εἰς πάντα κυβερνήτην Ἑλληνικοῦ Πολεμικοῦ πλοίου καὶ ἐν γένει εἰς πάσαν ἁρμόδιαν Ἑλληνικὴν ἀρχήν.
Ἄρθρον 9
Σπογγαλιευτικὸν διὰ σκαφάνδρου πλοῖον,ὅπερ ἤθελε φωραθῆ ἁλιεῦον εἰς βάθος μεῖζον του ἐν τῇ ἀδείᾳ αὐτοῦ ἀναγραφομένου,λογίζεται ὡς ἁλιεῦον ἄνευ ἀδείας.
Ἄρθρον 10
Τὰ διὰ σκαφάνδρων ἐργαζόμενα σπογγαλιευτικὰ πλοῖα δέον νὰ ἔχωσιν ἀνάλογον ἀριθμὸν δυτῶν πρὸς τὸ εἶδος τῆς ἐργασίας αὐτῶν.
Ὁ ἐλάχιστος ἀριθμὸς τῶν συγκροτούντων τὸ ἐκ δυτῶν πλήρωμα ἑκάστου τοιούτου πλοίου ὁρίζεται ὡς ἑξῆς:
Ἅ) διὰ πλοῖα ἐργαζόμενα εἰς βάθος μέχρις ὀργυιῶν 18 (ρηχίτικα),δύται τέσσαρες
Β) διὰ πλοῖα ἐργαζόμενα εἰς βάθος μέχρις ὀργυιῶν 25 (μέσα),δύται ἓξ
Γ) Διὰ πλοῖα ἐργαζόμενα εἰς βάθος ἀνώτερον τῶν 25 ὀργυιῶν (βαθύτικα),δύται ὀκτώ.
Οἱ ὄροι ἐργασίας τῶν δυτῶν ὁρίσθονται διὰ Β.Διατάγματος.
Ἄρθρον 11.
Αἳ μεταξὺ τῶν δυτῶν καὶ τοῦ κυβερνήτου ἢ τοῦ ἐφοπλιστοῦ (ξεκινητοῦ) συμφωνίαι καταρτίζονται διὰ συμβολαιογραφικῆς πράξεως ἢς περίληψιν ἐγγράφει ὁ Λιμενάρχης ἐπὶ τῇ ναυτολογήσει τοῦ δύτου εἰς τὸ φυλλάδιον αὐτοῦ
Ἄρθρον 12
Οἱ κυβερνῆται σπογγαλιευτικῶν διὰ σκαφάνδρων πλοίων πρέπει ν’ἀπέχωσιν ἀπὸ τοῦ νὰ προσλαμβάνωσιν ὑπηρεσίαν αὐτῶν δύτας,ἀναλαβόντας διὰ συμβολαιογραφικῆς πράξεως ὑποχρεώσεις πρὸς ἄλλον κυβερνήτην διὰ τὴν αὐτὴν σπογγαλιευτικὴν περίοδον.
Ἄρθρον 13
Πᾶς κυβερνήτης ἐφ’ἑκάστη ναυτολογήσει δύτου καταβάλλει εἰς τὸ Λιμεναρχεῖον δραχμᾶς 50,πρὸς παραλαβὴν δὲ τῆς ἀδείας ἀπόπλου πρὸς σπογγαλιείαν,περὶ ἢς τὸ ἄρθρον 8 τοῦ παρόντος νόμου δραχμας 200.Τὰ ποσὰ ταῦτα εἴσι πόροι τοῦ Ναυτικοῦ Ἀπομαχικοῦ Ταμείου καὶ ἀνήκουσιν εἰς τὸ διὰ τοῦ παρόντος νόμου ὁριζόμενον εἰδικόν του Ταμείου τούτου κεφάλαιον πρὸς περίθαλψιν τῶν δυτῶν.
Ἄρθρον 14
Πρὸ τοῦ ἀπόπλου πᾶς κυβερνήτης σπογγαλιευτικοῦ πλοίου δηλοὶ εἰς τὸ λιμεναρχεῖον τὸ μέρος ἔνθα πρόκειται νὰ μεταβῆ πρὸς ἁλιείαν.
Ἐπὶ τοῦ ναυτολογίου γίνεται μνεία περὶ τούτου.Διὰ πάσαν δὲ μεταβολὴν τόπου ἁλιείας ὁ κυβερνήτης τοῦ σπογγαλιευτικοῦ πλοίου ὀφείλει νὰ εἰδοποιῆ τὴν πλησιεστέραν προξενικὴν ἢ λιμενικὴν ἀρχὴν ἢ τὸν κυβερνήτην τοῦ ἐποπτεύοντος τὴν σπογγαλιείαν Πολεμικοῦ πλοίου. Τῆς τοιαύτης μεταβολῆς γίνεται μνεία διὰ σημειώματος ἐπὶ τοῦ ναυτολογίου τοῦ πλοίου.
Ἄρθρον 15
Αἳ διὰ σκαφάνδρου καταδύσεις ἐκτελοῦνται τηρουμένων τῶν ὑγιεινῶν κανόνων οἵτινες ὁρισθῆσονται διὰ Β.Διατάγματος.
Διὰ Β.Διατάγματος ὁρισθήσονται ἐπίσης τὰ ἐφόδια,ἀτινα δέον νὰ ὑπάρχωσιν ἐπὶ ἑκάστου σπογγαλιευτικοῦ πλοίου πρὸς παροχὴν τῶν πρώτων βοηθειῶν εἰς τοὺς ἐκ καταδύσεως παθόντας.
Εἰς ἕκαστον σπογγαλιευτικὸν διὰ σκαφάνδρου πλοῖον ὁ κυβερνήτης καὶ ὁ ἐπιτηρητὴς τοῦ δύτου εἶναι ὑπεύθυνοι διὰ τὴν ἐφαρμογὴν τῶν διατάξεων τοῦ παρόντος ἄρθρου.
Ἄρθρον 16.
Πᾶς κυβερνήτης σπογγαλιευτικοῦ διὰ σκαφάνδρου πλοίου ὀφείλει ν’ἀποστείλη πάντα σοβαρῶς ἐκ καταδύσεως παθόντα εἰς τὸν πλησιέστερον ἰατρὸν πρὸς νοσηλείαν.
Διὰ Β.Διατάγματος ὁρισθήσεται ἡ προθεσμία ἐντὸς τῆς ὁποίας ὑποχρεοῦται ὁ κυβερνήτης σπογγαλιευτικοῦ πλοίου νὰ ἐκτελέση τὰ διὰ τοῦ παρόντος ἄρθρου ὁριζομένα
Ἄρθρον 17
Ἀπαγορεύεται ἡ ἁλιεία χονδροῦ σπόγγου διαμέτρου μικροτέρας τῶν ὀκτὼ ἑκατοστομέτρων, μετρουμένης ἐπὶ βεβρεγμένου σπόγγου.
Οἱ μικρότεροι τῶν 8 ἑκατοστομέτρων διαμέτρου σπόγγοι κατάσχονται καὶ πωλοῦνται πρὸς ὄφελος τοῦ εἰδικοῦ κεφαλαίου περιθάλψεως τῶν δυτῶν τοῦ Ναυτικοῦ Ἀπομαχικοῦ Ταμείου,ἐπιβαλλομένου καὶ προστίμου 100 δραχμῶν κατ’ὀκᾶν τοιούτου σπόγγου εἰς τὸν κυβερνήτην τοῦ πλοίου,εἰς τὸ ὁποῖον ὁ σπόγγος κατεσχέθη.
Ἡ τήρησις καὶ ἡ ἐφαρμογὴ τῶν διατάξεων τοῦ παρόντος ἄρθρου ἀνατίθεται εἰς τᾶς τελωνιακᾶς ἀρχὰς καὶ εἰς τοὺς κυβερνήτας τῶν πολεμικῶν πλοίων
Ἄρθρον 18.
Δύται διακόπτοντες ἕνεκα ἀσθενείας τὴν ἐργασίαν αὐτῶν,ὀφείλουσι μετὰ τὴν ἀποθεραπείαν αὐτῶν καὶ ἐφ’ὅσον ἐξακολουθεῖ ἡ αὐτὴ σπογγαλιευτικὴ περίοδος,νὰ συνεχίσωσιν ἐργαζόμενοι εἰς ὁ πλοῖον ἀπὸ τῆς ἀρχῆς τῆς περιόδου ἐναυτολογήθησαν.
Ἄρθρον 19
Ἐν περιπτώσει ἐλαττώσεως τοῦ ἀριθμοῦ τῶν δυτῶν τῶν ἐπιβαινόντων σπογγαλιευτικοῦ τίνος πλοίου,ὀφείλει ὁ κυβερνήτης νὰ συμπληρώση τοὺς δύτας αὐτοῦ συμφώνως πρὸς τᾶς διατάξεις τοῦ ἄρθρου 10 τοῦ παρόντος νόμου,μέχρι δὲ τῆς συμπληρώσεως τοῦ ἀριθμοῦ αὐτῶν ὑποχρεοῦται νὰ ἐργάζηται εἰς βάθος ἀνάλογον πρὸς τὸν ἀριθμὸν τῶν ἐπὶ τοῦ πλοίου ἐπιβαινόντων δυτῶν
Ἄρθρον 20
Ἡ κατὰ τᾶς Κυριακᾶς ἁλιεία ἀπαγορεύεται.
Άρθρον 21
Ὁ κυβερνήτης σπογγαλιευτικοῦ διὰ σκαφάνδρου πλοίου ὀφείλει ν’ἀναγγείλη ἀμέσως πάσαν περίπτωσιν θανάτου ἢ νόσου δύτου τινὸς ἐκ τῶν τοῦ πληρώματός του εἰς τὸν κυβερνήτην τοῦ ἐπιτηροῦντος τὴν σπογγαλιείαν πολεμικοῦ πλοίου,ἐὰν τὸ πλοῖον εὑρίσκεται πλησίον τοῦ τόπου τῆς ἁλιείας ἢ εἰς τὴν πλησιεστέραν προξενικὴν ἀρχήν,ἅμα τῶν κατάπλω.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΤΡΙΤΟΝ
Ἐποπτεία τῆς σπογγαλιείας
Ἄρθρον 22
Πρὸς προστασίαν τῶν συμφερόντων τῶν εἰς τὴν σπογγαλιείαν ἐπιδιδομένων ἀνὰ τᾶς ἀκτᾶς τῆς Ἀφρικῆς Ἑλληνικῶν πλοίων,ἀποστέλλεται κατ’ἔτος,ἐφ’ὅσον κρίνεται ἀναγκαῖον,καὶ ἀπὸ τῶν ἀρχῶν τοῦ μηνὸς Ἀπριλίου μέχρι τέλους τοῦ μηνὸς Ὀκτωβρίου,ἐν τῶν πολεμικῶν πλοίων.
Ὁ κυβερνήτης τοῦ πλοίου τούτου μεριμνᾶ διὰ τὴν ἀκριβῆ τήρησιν τῶν διατάξεων τοῦ παρόντος νόμου,παρέχει δὲ τὴν συνδρομὴν αὐτοῦ εἰς τοὺς ἐπὶ σπογγαλιευτικῶν πλοίων ἐργαζομένους.
Ἄρθρον 23.
Ὁ κυβερνήτης τοῦ κατὰ τὸ προηγούμενον ἄρθρον πολεμικοῦ πλοίου δύναται,κατάσχων τὰ καταδυτικὰ μηχανήματα,νὰ ἀπαγορεύση τὴν ἐξακολούθησιν τῆς σπογγαλιείας εἰς πᾶν πλοῖον ἁλιεῦον παρὰ τὰ διὰ τοῦ παρόντος νόμου ὁριζόμενα.Ἐν περιπτώσει ὅμως κατὰ τὴν ὁποίαν σπογγαλιευτικὸν τί πλοῖον δὲν εἶνε ἐφωδιασμένον διὰ τῆς κατὰ τὸ ἄρθρον 8 τοῦ παρόντος νόμου ἀδείας,ἕνεκα αἰτίων δικαιολογούντων τὴν τοιάυτην παράλειψιν,ὁ κυβερνήτης τοῦ ἐπιτηροῦντος τὴν σπογγαλιείαν πολεμικοῦ πλοίου,δύναται νὰ τὸ ἐφοδιάζη διὰ τοιαύτης ἀδείας,ἐὰν ἐπιτροπή,διοριζομένη ὑπ’αὐτοῦ καὶ ἀποτελουμένη ἐκ τοῦ ὑπάρχου,τοῦ ἰατροῦ καὶ τοῦ μηχανικοῦ του πλοίου,γνωμοδοτήση μετὰ προηγουμένην ἐπιθεώρησιν, συμφώνως πρὸς τὸ ἄρθρον 7 τοῦ παρόντος νόμου,ὅτι δύναται νὰ ἐφοδιασθῆ διὰ τοιαύτης ἀδείας τὸ περὶ οὐ ὁ λόγος σπογγαλιευτικὸν πλοῖον.
Ἐτι τὴ ἐκδόσει τῆς ἀδείας ταύτης ὁ κυβερνήτης τοῦ πολεμικοῦ πλοίου εἰσπράττει καὶ τὰ ὑπὲρ τοῦ Ναυτικοῦ Ἀπομαχικοῦ Ταμείου καταβαλλόμενα χρηματικὰ ποσά,συμφώνως πρὸς τᾶς διατάξεις τοῦ ἄρθρου 13 τοῦ παρόντος νόμου,ἐὰν ταῦτα δὲν ἔχωσι καταβληθῆ παρὰ τὴ λιμενικὴ ἢ Προξενικὴ Ἀρχή.
 Ἄρθρον 24
Ὁ κυβερνήτης τοῦ ἐπιτηροῦντος τὴν σπογγαλιείαν πολεμικοῦ πλοίου,δύναται μετὰ γνωμοδότησιν ἰατρικήν,νὰ παραλάβη ἐκ τῶν σπογγαλιευτικῶν πλοίων πάντα δύτην ἢ ναύτην πρὸς νοσηλείαν ἐν τῷ θεραπευτηρίῳ τοῦ πλοίου ἢ καὶ ν΄ἀποστείλη αὐτὸν ἐν ἀνάγκῃ εἰς τὴν ξηρὰν πρὸς νοσηλείαν,μεθ’ἢν νοσηλείαν καὶ ἀποθεραπείαν ὑποχρεοῦται ὁ δύτης ἢ ὁ ναύτης νὰ ἐπιστρέψη εἰς τὸ πλοῖον
Ἄρθρον 25
Ὁ κυβερνήτης τοῦ ἐπιτηροῦντος τὴν σπογγαλιείαν πολεμικοῦ πλοίου ἐπιλαμβάνεται αὐτεπαγγέλτως,ὡς ἀνακριτικὸς ὑπάλληλος,πάσης ἀνακριτικῆς πράξεως ἐπὶ παντὸς κακουργήματος ἢ πλημμελήματος,πραττομένου ὑπὸ τοῦ πληρώματος ἢ τῶν δυτῶν παντὸς Ἑλληνικοῦ σπογγαλιευτικοῦ πλοίου,ἀσκῶν πάντα τὰ ὑπὸ τῆς ποινικῆς δικονομίας ἀνατεθειμένα εἰς τοὺς ἀνακριτικοὺς ὑπαλλήλους καθήκοντα,ἑξαιρουμένου τῆς κατὰ τὸ ἄρθρον 210 ἐκδόσεως ἐντάλματος συλλήψεως,κατ’οὐδεμίαν περιπτῶσιν ἐπιτρεπομένης τῆς ὑπὸ τοῦ κυβερνήτου τοῦ περὶ οὐ ἀνωτέρω πολεμικοῦ πλοίου διατάξεως τῆς συλλήψεως τῶν κατηγορουμένων,πλὴν ἐν τῇ περιπτώσει τοῦ ἄρθρου 207 τῆς ποινικῆς δικονομίας.
Οἱ μάρτυρες ἐξετάζονται ἐνόρκως,αἳ δὲ καταθέσεις τούτων ἀναγιγνώσκονται ἐπὶ πλημμελημάτων ἐπ’ἀκροατηρίου,ἀποκειμένου εἰς τὴν κρίσιν τοῦ Δικαστηρίου τῶν Πλημμελειοδικῶν νὰ διατάξη ἢ μὴ τὴν κλήτευσιν τῶν μαρτύρων.
Χρέη γραμματέως κατὰ τᾶς ἐνεργουμένας ὑπὸ τοῦ κυβερνήτου ἀνακρίσεις ἐκτελεῖ ὁ οἰκονομικὸς ἀξιωματικός του πλοίου,αὐτοῦ δὲ κωλυομένου εἰς τῶν μάχιμων ἀξιωματικῶν.
Μετὰ τὸ πέρας τῆς προανακρίσεως καὶ ἐντὸς τριῶν ἡμερῶν ἀποστέλλεται ἡ δικογραφία καὶ τὰ πειστήρια μετὰ τοῦ τυχὸν συλληφθέντος κατηγορουμένου πρὸς τὸν ἁρμόδιον Εἰσαγγελέα διὰ τῆς πλησιεστέρας προξενικῆς ἀρχῆς,ὁ δὲ Εἰσαγγελεύς,ἐὰν πρόκηται περὶ κακουργήματος,παραπέμπει τὴν ὑπόθεσιν εἰς τὸν ἀνακριτὴν πρὸς ἔκδοσιν ἐντάλματος φυλακίσεως καὶ ἀπαγγελίαν κατηγορίας ἢ συμπλήρωσιν τῆς ἀνακρίσεως,ἄλλως ἐνεργεῖ κατὰ τᾶς διατάξεις τοῦ ἄρθρου 160 τῆς ποινικῆς δικονομίας.
Ἐὰν ὁ κρατηθεῖς εἶνε ὁ κυβερνήτης τοῦ σπογγαλιευτικοῦ πλοίου,ἡ κυβέρνησις τούτου ἀνατίθεται προσωρινῶς,μέχρι τῆς ἀφίξως νέου κυβερνήτου,εἰς ἕνα τῶν τοῦ πληρώματος τοῦ σπογγαλιευτικοῦ πλοίου ἀνδρῶν,τὴ ὑποδείξει τοῦ κυβερνήτου τοῦ σπογγαλιευτικοῦ,καὶ τὴ ἐγκρίσει τοῦ κυβερνήτου τοῦ πολεμικοῦ πλοίου,ὀφείλοντος συγχρόνως νὰ εἰδοποιῆ τὴν λιμενικὴν ἀρχήν,ἐν ἢ ἐνηολογήθη ὁ κρατηθεῖς κυβερνήτης,ὅπως λάβη γνῶσιν ὁ ἐφοπλιστὴς καὶ μεριμνήση περὶ διορισμοῦ ἑτέρου κυβερνήτου.
Ἄρθρον 26
Ἐν τοὶς Ἑλληνικοὶς ὕδασι πᾶς ἀξιωματικὸς κυβερνήτης πολεμικοῦ πλοίου κέκτηται τὰ ἀνωτέρω δικαιώματα πλὴν τῶν ἀνακριτικῶν.
Ἄρθρον 27
Πρὸς νοσηλείαν τῶν παθόντων ναυτῶν καὶ τῶν πληρωμάτων τῶν σπογγαλιευτικῶν πλοίων δύναται νὰ συσταθῆ,ἐφ’ὅσον κρίνεται ἀναγκαῖον,δαπάναις τοῦ Κράτους καὶ εἰς τὸ καταλληλότερον μέρος τῶν παραλίων,εἰς τὰ ὅποια ἀσκεῖται ἡ διὰ σκαφάνδρων σπογγαλιεία,νοσοκομεῖον λειτουργοῦν ἀπὸ 1ης Ἀπριλίου μέχρι τέλους Ὀκτωβρίου ἑκάστου ἔτους.Τὸ μέρος ἔνθα ἑκάστοτε θὰ συνίσταται τὸ Νοσοκομεῖον τοῦτο,θὰ ὁρίζηται διὰ Β.Διατάγματος. Διὰ Β.Διατάγματος ἐπίσης ὁρισθήσονται τὰ τοῦ προσωπικοῦ αὐτοῦ καὶ ὁ ἐσωτερικὸς αὐτοῦ κανονισμός.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΤΕΤΑΡΤΟΝ
Συντάξεις τῶν δυτῶν
Ἄρθρον 28
Οἱ δύται,ὡς πρὸς τὰ ἐπὶ τοῦ Ναυτικοῦ Ἀπομαχικοῦ Ταμείου δικαιώματα αὐτῶν καὶ τῶν οἰκογενειῶν τῶν,ἐξομοιοῦνται πρὸς τοὺς λοιποὺς ἐργάτας θαλάσσης,καταργουμένης τῆς διατάξεως τοῦ ἐδαφίου δ΄τοῦ ἄρθρου 26 τοῦ περὶ Ναυτικοῦ Ἀπομαχικοῦ Ταμείου νόμου ΓΣΚΣΤ΄ τῆς 6ης Ἰουλίου 1907.Ἡ διάταξις αὐτὴ ἄρχεται ἰσχύουσα δυὸ ἔτη ἀπὸ τῆς ἐφαρμογῆς τοῦ παρόντος νόμου.Αἳ καταβαλλόμεναι ὅμως εἰς τοὺς δύτας συντάξεις ἕνεκα τῆς καταργήσεως τοῦ ἐδαφίου δ΄τοῦ ἄρθρου 26 τοῦ περὶ Ναυτικοῦ Ἀπομαχικοῦ Ταμείου νόμου,βαρύνουσι τὸ διὰ τοῦ παρόντος νόμου συνιστωμένον εἰδικὸ Κεφάλαιον τοῦ Ναυτικοῦ Ἀπομαχικοῦ Ταμείου πρὸς περίθαλψιν τῶν δυτῶν.
Ἄρθρον 29.
Ἐκτὸς τῶν ἐν τῷ νόμῳ ΓΣΚΣΤ΄ὁριζομένων πόρων τοῦ Ναυτικοῦ Ἀπομαχικοῦ Ταμείου ὁρίζονται προσθέτως καὶ οἱ ἑξῆς πόροι,ἀποτελοῦντες εἰδικὸν κεφάλαιον τοῦ Ναυτικοῦ Ἀπομαχικοῦ Ταμείου πρὸς περίθαλψιν τῶν δυτῶν
Ἅ) Αἳ ἐν ἄρθροις 6,13 καὶ 23 τοῦ παρόντος νόμου ὁριζόμεναι χρηματικαὶ καταβολαὶ
Β) Τὰ ἐκ τῆς πωλήσεως τοῦ κατασχομένου σπόγγου εἰσπραττόμενα
Γ) Ἐτήσια ἐπιχορήγησις χιλιόδραχμος μὲν ἑκάστου τῶν δήμων Ὕδρας καὶ Αἰγίνης, διακοσιόδραχμος δὲ τοῦ δήμου Σπετσῶν,ἐγγραφόμεναι ὑποχρεωτικῶς εἰς τὸν ἐτήσιον προϋπολογισμὸν ἑκάστου τῶν δήμων.
Δ) Ἐκούσιαι εἰσφοραὶ τῶν Μονῶν τῶν σπογγαλιευτικῶν Δήμων
Πᾶσαι αἳ κατὰ τὸν παρόντα νόμον ἐπιβαλλόμεναι χρηματικαὶ ποιναί,ἀποδιδόμεναι ὑπὸ τοῦ δημοσίου μετὰ τὴν εἴσπραξιν αὐτῶν.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΠΕΜΠΤΟΝ
Ποινικαὶ διατάξεις
Ἄρθρον 30
Πάσα ἐν γνώσει πιστοποίησις τῶν ἐν ἀρθροὶς 3,6 καὶ 24 τοῦ παρόντος νόμου ἰατρῶν,ἢ τῶν ἐν ἄρθροις 7 καὶ 23 τοῦ παρόντος νόμου μελῶν τῶν ἐπιτροπών,τιμωρειται κατὰ τᾶς διατάξεις τοῦ ἄρθρου 251 τοῦ ποινικοῦ νόμου
Ἄρθρον 31
Λιμενάρχης,χορηγῶν ναυτιλιακὰ ἔγγραφα εἰς σπογγαλιευτικὸν διὰ σκαφάνδρου πλοῖον,παρὰ τᾶς διατάξεις τοῦ παρόντος νόμου,τιμωρειται μὲ φυλάκισιν τουλάχιστον δυὸ μηνῶν.Ὁ δὲ ἐκ τῆς ἡμεδαπῆς,παρὰ τᾶς διατάξεις τοῦ παρόντος νόμου,ἀποπλεύσας κυβερνήτης σπογγαλιευτικοῦ διὰ σκαφάνδρου πλοίου τιμωρεῖται μέχρις ἑκατὸν δραχμῶν καὶ μὲ στέρησιν τοῦ διπλώματός του ἀπὸ τρεῖς ἕως ἓξ μήνας
Ἄρθρον 32.
Κυβερνήτης σπογγαλιευτικοῦ πλοίου,παραβαίνων τὸ ἄρθρον 12 τοῦ παρόντος νόμου,τιμωρειται μὲ χρηματικὴν ποινὴν διακοσίων μέχρι χιλίων δραχμῶν,ἐν ὑποτροπῇ δὲ τιμωρεῖται διὰ φυλακίσεως καὶ ἀπαγγέλλεται κατ’ αὐτοῦ καὶ στέρησις τοῦ κυβερνητικοῦ διπλώματος ἐπὶ ἐν μέχρι τριῶν ἐτῶν.Δύτης δὲ παραβαίνων τὸ αὐτὸ ἄρθρον λογίζεται δραπέτης καὶ τιμωρεῖται ὡς ἐν ἄρθρῳ 39 τοῦ παρόντος νόμου καθορίζεται.
Ἄρθρον 33
Πάσα παράβασις τοῦ ἄρθρου 16 τιμωρεῖται διὰ χρηματικῆς ποινῆς
Ἄρθρον 34
Οἱ κυβερνῆται τῶν σπογγαλιευτικῶν πλοίων καὶ οἱ ἐπιτηρηταὶ παραβαίνοντες τοὺς κατὰ τὸ ἄρθρον 15 τοῦ παρόντος νόμου ὁριζομένους ὑγιεινοὺς κανόνας τοὺς ἐφαρμοστέους κατὰ τᾶς καταδύσεις,ἢ μὴ λαμβάνοντες τὰ ἀσφαλιστικὰ μέτρα πρὸς ἀποτροπὴν τῶν κινδύνων τῆς ὑγείας ἢ τῆς ζωῆς τῶν εἰς τὸ πλήρωμα αὐτῶν ἀνηκόντων δυτῶν τιμωροῦνται:
Ἅ) Μὲ φυλάκισιν ἐξ μηνῶν μέχρι ἑνὸς ἔτους,ἐὰν ἐκ τῶν παραβάσεων ἢ παραλείψεων αὐτῶν ἐπῆλθε θάνατος δύτου τινὸς ἢ ἐντελὴς ἀνικανότης αὐτοῦ πρὸς ἐξάσκησιν τοῦ ἐπαγγέλματος δύτου
Β) Μὲ φυλάκισιν τριῶν μηνῶν,ἐὰν ὁ δύτης ὑπέστη νόσον ἢ ἀνικανότητα πρὸς ἐξάσκησιν τοῦ ἐπαγγέλματός του πλέον τῶν τριῶν μηνῶν
Γ) Μὲ φυλάκισιν μέχρι δυὸ μηνῶν,ἐὰν ἡ νόσος τοῦ δύτου ἢ ἡ πρὸς ἐξάσκησιν τοῦ ἐπαγγέλματός του ἀνικανότης διήρκεσεν ἔλαττον τῶν τριῶν μηνῶν
Δ) Μὲ χρηματικὴν ποινὴν μέχρις ἑκατὸν δραχμῶν,εἰς πάσαν ἄλλην περίπτωσιν καὶ ἂν ἔτι μηδαμῶς ἐκ τούτου ἐνόσησεν ὁ δύτης ἢ οὐδαμῶς ὑπέστη ἀνικανότητα πρὸς ἐξάσκησιν τοῦ ἐπαγγέλματός του.Ἐν ταις περιπτώσεσιν ὑπὸ στοιχεῖα ἅ,β καὶ γ,ἀπαγγέλεται καὶ στέρησις τοῦ κυβερνητικοῦ διπλώματος ἀπὸ ἑνὸς μέχρι τριῶν ἐτῶν.
Ἄρθρον 35.
Κυβερνήτης σπογγαλιευτικοῦ πλοίου,παραβαίνων τᾶς διατάξεις τοῦ ἄρθρου 19,τιμωρείται κατὰ τοὺς ὅρους τοῦ προηγουμένου ἄρθρου 35 καὶ μὲ τᾶς ἐν αὐτῷ ὁριζομένας ποινᾶς.
Ἄρθρον 36
Κυβερνήτης σπογγαλιευτικοῦ πλοίου,παραβαίνων τᾶς διατάξεις τῶν ἀρθρῶν 20 καὶ 21 τιμωρεῖται μὲ χρηματικὴν ποινὴν ἑκατὸν μέχρι διακοσίων δραχμῶν.
Ἄρθρον 37
Κυβερνήτης σπογγαλιευτικοῦ πλοίου διὰ σκαφάνδρου παραλαμβάνων καὶ χρησιμοποιῶν εἰς τὴν ἐργασίαν αὐτοῦ,μετὰ δυὸ ἔτη ἀπὸ τῆς ἐφαρμογῆς τοῦ παρόντος νόμου δύτας μὴ κεκτημένους τὸ κατὰ τὸ ἄρθρον 5 τοῦ παρόντος νόμου ὁριζόμενον φυλλάδιον δύτου, τιμωρειται μὲ φυλάκισιν ἑνὸς μέχρι δυὸ ἐτῶν,στερεῖται δὲ καὶ τοῦ κυβερνητικοῦ διπλώματος ἐπὶ ἐν ἕως τρία ἔτη
Ἄρθρον 38
Δύτης παραβαίνων τᾶς διατάξεις τοῦ ἄρθρου 18 λογίζεται δραπέτης καὶ τιμωρεῖται κατὰ τοὺς ὅρους τῶν ἄρθρων 77 καὶ 78 τοῦ περὶ ἀστυνομίας τῆς ἐμπορικῆς ναυτιλίας Β.Διατάγματος τῆς 15ης Δεκεμβρίου 1836.
Ἄρθρον 39
Ἡ καταδίωξις τῶν ἐν τῷ παρόντι νόμω ὁριζομένων ἀξιοποίνων πράξεων καὶ παραβάσεων γίνεται ἐξ ἐπαγγέλματος’ εἰσάγονται δὲ οἱ κατηγορούμενοι εἰς δίκην δι’ ἀπ’εὐθείας κλήσεως κατὰ τοὺς περὶ τούτου ὁρισμοὺς τῆς ποινικῆς δικονομίας
Ἄρθρον 40
Διὰ Β.Διατάγματος κανονισθήσονται αἳ λεπτομέρειαι τῆς ἐκτελέσεως τοῦ παρόντος νόμου.
Ὁ παρὼν νόμος,ψηφισθεῖς ὑπὸ τῆς Βουλῆς καὶ παρ’Ἠμῶν σήμερον κυρωθεῖς,δημοσιευθήτω διὰ τῆς Ἐφημερίδος τῆς Κυβερνήσεως καὶ ἐκτελεσθήτω ὡς νόμος τοῦ Κράτους.
Ἐν Ἀθήναις τὴ 10 Μαρτίου 1910
ΓΕΩΡΓΙΟΣ
Ὁ ἐπὶ τῶν Ναυτικῶν Ὑπουργὸς
Ἀνδρέας Μιαούλης
Ἐθεωρήθη καὶ ἐτέθη ἡ μεγάλη του Κράτους σφραγίς.
Ἐν Ἀθήναις τὴ 13 Μαρτίου 1910
Ὁ ἐπὶ τῆς Δικαιοσύνης Ὑπουργὸς
Γ.Δ.Φικιώρης…»


Διατύπωσις αἰτήματος Ὑδραίων σπογγαλιέων περὶ ἱδρύσεως σπογγαλιευτικῆς τραπέζης ἐν τῇ νήσῳ Ὕδρα εις τον  Πρωθυπουργόν Ἐλευθέριον Βενιζέλον,ἐν ἔτει 1910

Ἐν ἔτει 1910,παραμονὲς τῶν ἐθνικῶν ἐκλογῶν,σύσσωμος ὁ βενιζελικὸς συνδυασμὸς Ὕδρας, ἐπεσκέφθη τὸν Πρωθυπουργὸ τῆς Ἑλλάδος Ἐλευθέριον Βενιζέλον εἰς τὸ γραφεῖον του καὶ τοῦ ὑπέβαλλε τὸ αἴτημα τῶν Ὑδραίων ἐφοπλιστῶν τοῦ σπογγαλιευτικοῦ κλάδου,διὰ τὴν ἵδρυσιν καταστήματος σπογγαλιευτικῆς τραπέζης,ὡς παραρτήματος τῆς Λαϊκῆς Τραπέζης. Ἡ ἵδρυσις σπογγαλιευτικῆς τραπέζης ἐθεωρεῖτο κρίσιμη καὶ ὠφέλιμη γιὰ τὴν οἰκονομία τῆς νήσου Ὕδρας,καθὼς θὰ ἐξασφάλιζε τὴν ἐξεύρεσιν οἰκονομικῶν πόρων καὶ κεφαλαίων διὰ τὴν ἐκκίνησιν καὶ προπαρασκευὴν τῶν σπογγαλιευτικῶν πλοιαρίων τῆς νήσου,κατὰ τὴν διαρκεία μίας δύσκολης οἰκονομικῆς περιόδου εἰς τὴν ὁποίαν εὐρίσκοντο οἱ περισσότεροι ἐξ ἤμων.Ἡ ἀπόκρισις τοῦ Πρωθυπουργοῦ Ἐλευθέριου Βενιζέλου εἰς τὸ αἴτημα τῶν Ὑδραίων, ἠτὸ θετικὴ ὡς πρὸς τὴν ἵδρυσιν τοῦ ὑποκαταστήματος.Διὰ τὸν λόγον αὐτόν,ὁ Πρωθυπουργὸς τῆς Ἑλλάδος ἐξήγγειλε εἰς τοὺς ἐκπροσώπους τοῦ βενιζελικού συνδυασμοῦ Ὕδρας πὼς θὰ συμπεριελάμβανε εἰς τὶς προγραμματικὲς δηλώσεις τῆς νέας κυβερνήσεώς του,τὴν ἵδρυσιν καταστήματος τῆς ἐν λόγῳ τραπέζης εἰς τὴν Ὕδραν.

«Πηγή: Σκρίπτ, Φύλλον Ἐφημερίδος 23ης Νοεμβρίου 1910, Ἄρθρον «Ὁ συνδυασμὸς Ὕδρας παρὰ τῷ Πρωθυπουργῷ»

«…Περὶ τὴν μεσημβρίαν χθὲς ὁ Πρωθυπουργὸς ἐδέχθη τὸν συνδυασμὸν ὁλόκληρόν της Ὕδρας ἐκ τῶν κ.κ Γιαννάρου,Φαμελιάρη,Γιουρδή,Παντελάκη καὶ Ζώτου.Οἱ ἀνωτέρω ὑποψήφιοι παρεκάλεσαν τὸν κ.Πρωθυπουργὸν νὰ διατάξη τὴν ἀπομάκρυνσιν ἐκ τῆς ἱστορικῆς νήσου τῆς θωρηκτῆς μοίρας κατὰ τὴν ἐνέργειαν τῶν ἐκλογῶν,καθ’ὅσον ἐν ἐνάντιᾳ περιπτώσει μέλλει αὐτὴ νὰ ἐπιδράση σπουδαίως ἐπὶ τοῦ φρονήματος τοῦ λαοῦ,ὡς ἀποτελούμενου τοῦ πληρώματος ταύτης κατὰ τὸ πλείστων ὑπὸ Ὑδραίους.
Ὁ κ.Βενιζέλος ὑπεσχέθη ὅτι θὰ διατάξη τὴν μεταστάθμευσιν τῆς εἰς Χαλκίδα.
Μετὰ ταῦτα παρεκάλεσαν τὸν κ.Πρωθυπουργὸν καὶ διὰ τὴν ἵδρυσιν ἐκεῖ Σπογγαλιευτικῆς Τραπέζης,τὴν ὁποίαν,ὡς γνωστόν,μελετᾶ νὰ ἱδρύση ἡ Λαϊκὴ Τράπεζα.
Ὁ κ.Πρωθυπουργὸς ἀνεγνώρισε τὴν σπουδαιότητα τῆς ἀνεγέρσεως τοιούτου ἱδρύματος, καθὼς καὶ τὰ ὀφέλη ἄτινα ἐκ ταύτης θὰ προκύψωσι καὶ ὑπεσχέθη ὅτι θὰ περιλάβη τὴν ἐν Ὕδρᾳ ἵδρυσιν τοιούτου καταστήματος εἰς τὸ πρόγραμμα τῆς Κυβερνήσεως…»


Ἵδρυσις Σχολῆς Δυτῶν ἐν Ὕδρᾳ καὶ Αἰγίνη ἓν ἔτει  1912

Τὴν 13ην Ἰανουαρίου 1912,ἡ Ἑλληνικὴ Κυβέρνησις ἐξέδωσε  Βασιλικὸν Διάταγμα, διὰ τοῦ ὁποίου νομοθετοῦσε τὴν ἵδρυση Σχολῶν Δυτῶν εἰς τὶς νήσους Ὕδρας καὶ Αἰγίνης, ὡς εἶχε προαναγγελθῆ εἰς τὸν Νόμον ΓΧΙΖ΄(3617) τῆς «Περὶ τῆς διὰ σκαφάνδρων ἁλιείας».Τὸ Βασιλικὸ Διάταγμα τῆς Ἑλληνικῆς Κυβερνήσεως,τὸ ὁποῖο ὑπέγραψαν ὁ Βασιλεὺς τῶν Ἑλλήνων Γεώργιος Α΄ καὶ ὁ Ὑπουργὸς τῶν Ναυτικῶν Ἐλευθέριος Βενιζέλος,ἀπαρτίζετο ἐκ δεκαπέντε ἄρθρων καὶ καθόριζε τὰ ἑξῆς:

ἅ) Τὰ μαθήματα τῶν Σχολῶν Δυτῶν Ὕδρας καὶ Αἰγίνης ἐδιδάσκοντο ἐπὶ δυὸ μήνας ἐτησίως, κατὰ τὴν διάρκεια τοῦ ἑξαμήνου Ὀκτώβριου-Μαρτίου,περίοδο προπαρασκευῆς τῶν σπογγαλιευτικῶν πλοίων τῆς Ὕδρας. Παρείχετο ὅμως εἰς τοὺς ἐκπαιδευτὲς τῆς Σχολῆς ἡ δυνατότητα παρατάσεως τῶν μαθημάτων ἐπὶ δυὸ μήνας ἐπιπλέον ἢ ἡ διεξαγωγὴ τοὺς εἰς διαφορετικὴ χρονικὴ περίοδο ἀπὸ τὴν προαναφερθεῖσα,ἀνάλογα μὲ τὶς ἀνάγκες τῆς ἑκάστοτε σπογγαλιευτικῆς περιόδου.

β) Οἱ ἐκπαιδευτὲς τῶν Σχολῶν Δυτῶν Ὕδρας καὶ Αἰγίνης ἦτο βαθμοφόροι Ἀξιωματικοί του Βασιλικοῦ Ναυτικοῦ της Ἑλλάδος.

γ) Οἱ αἰτήσεις ἐγγραφῶν ὑποβάλλοντο εἰς τὴν Λιμενικὴν Ἀρχήν. Κάθε αἴτησις ὑποψηφίου σπουδαστοῦ συμπεριελάμβανε συνημμένως πιστοποιητικὸν γεννήσεως τῆς ἁρμόδιας Δημοτικῆς Ἀρχῆς διὰ τοὺς ἡμεδαποὺς καὶ ἐπικυρωμένον ὑπὸ τοῦ Ἕλληνος Προξένου πιστοποιητικὸν τῆς Δημοτικῆς Ἀρχῆς διὰ τοὺς ἀλλοδαπούς.Διὰ τοὺς ὑποψήφιους σπουδαστὲς ἑλληνικῆς καταγωγῆς,οἱ ὁποῖοι διαβιοῦσαν εἰς τὶς περιοχὲς ποὺ εὐρίσκοντο εἰς τὴν ἐπικυριαρχίαν τῆς Ὀθωμανικῆς Αὐτοκρατορίας, ἀπαιτεῖτο ἡ προσκόμισις πιστοποιητικοῦ εἴτε τῆς ἁρμόδιας Ἐκκλησιαστικῆς Ἀρχῆς εἴτε τῆς Δημογεροντίας τοῦ τόπου καταγωγῆς τῶν.

δ) Οἱ αἰτήσεις τῶν ὑποψηφίων σπουδαστῶν ἀξιολογοῦντο, ὡς πρὸς τὴν ἱκανότητα τῶν ἐν δυνάμει δυτῶν διὰ τὴν ἄσκησιν τοῦ σπογγαλιευτικοῦ ἐπαγγέλματος, παρὰ τοῦ Διευθυντοῦ, τοῦ Ἰατροῦ καὶ τοῦ Μηχανικοῦ της Σχολῆς τῶν Δυτῶν. Οἱ ὑποψήφιοι ποὺ ἐκρίνοντο ὡς ἀκατάλληλοι ἀπορρίπτοντο ἐκ τῆς Σχολῆς.(ἄρθρον 4).Ὁ Διευθυντὴς τῆς Σχολῆς μετὰ τὴν ἀποπεράτωση τῆς θεωρητικῆς καὶ  πρακτικῆς ἐκπαιδεύσεως ἀπένεμε τὰ πτυχία τῶν κυβερνητῶν,τῶν ἐπιτηρητῶν καὶ τῶν δυτῶν τῶν σπογγαλιευτικῶν πλοιαρίων (ἄρθρον 6), ἐνῶ ὁ Ἰατρὸς τῆς Σχολῆς παρίστατο καθ’ ὅλην τὴν διάρκειαν τῆς πρακτικῆς ἐξασκήσεως τῶν δυτῶν διὰ νὰ γνωμοδοτήσει ὑπὲρ τῆς ἱκανότητος τῶν εἰς τὴν ἄσκησιν τοῦ καταδυτικοῦ ἐπαγγέλματος,καταχωρώντας εἰς τὸ Ἡμερολόγιον τῆς Σχολῆς ἁπάσες τὶς καταδύσεις τῶν ἐκπαιδευομένων.(ἄρθρον 7).Εἰς τὸ συγκεκριμένον ἡμερολόγιον,καταχωροῦσε ἐπίσης τὶς σημειώσεις του καὶ ὁ Μηχανικός της Σχολῆς,ὁ ὁποῖος παράλληλα ἦτο ὑπεύθυνος διὰ τὴν συντήρησιν τῶν καταδυτικῶν μηχανημάτων της.Τὰ ἀποτελέσματα τῆς θεωρητικῆς καὶ πρακτικῆς ἐξετάσεως τῶν σπουδαστῶν τῆς Σχολῆς κοινοποιοῦντο παρὰ τοῦ Διευθυντοῦ τῆς Σχολῆς εἰς τὸ Ὑπουργεῖον Ναυτικῶν.(ἄρθρον 11)

ἔ) Τὰ κυρία μαθήματα τῆς Σχολῆς Δυτῶν σχετίζοντο μὲ τὴν ὑγιεινὴ καὶ διατητικὴ τῶν δυτῶν διὰ τὴν ἀποφυγὴ τῆς «νόσου τῶν δυτῶν»,τὴν λεπτομερῆ περιγραφὴν τῶν καταδυτικῶν μηχανημάτων, τὴν περιγραφὴ τῶν εἰδικῶν καθηκόντων τοῦ κυβερνήτου καὶ τοῦ ἐπιτηρητοῦ τῶν δυτῶν (κολαουζιέρηδων) καθὼς καὶ ἀσκήσεις πρακτικῆς εἰς τὶς καταδύσεις.

*Σημείωσις:Ὁ Νικόλαος Χαλιορὴς (ΥΔΡΕΪΚΑ ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΑ ΗΤΟΙ (ΗΘΗ-ΕΘΙΜΑ-ΔΕΙΣΙΔΑΙΜΟΝΙΕΣ-ΠΡΟΛΗΨΕΙΣ) Πειραιεὺς 1931),ἀναφέρει πὼς τὰ σφουγγαράδικα σκάφη τῆς Ὕδρας πρὸ τοῦ ἀπόπλου τους,κατευθύνοντο εἴτε πρὸς τὸν Δοκόν,εἴτε πρὸς τὸν ὅρμο τοῦ Μπίστι (Ἁγίου Γεωργίου) ὅπου ἐπραγματοποιοῦσαν δοκιμὲς τῶν σκάφανδρων καὶ μηχανῶν τους. Πάρα πολλὲς φορὲς στρώνανε γλέντι μετὰ μουσικῆς καὶ τυφεκιοβολισμῶν.

στ) Οἱ σπουδαστὲς ἐκεῖνοι οἱ ὁποῖοι ἀπουσίαζαν ἀδικαιολογήτως κατὰ τὴν διάρκειαν τῶν σπουδῶν ἢ ἐπεδείκνυαν ἀνάρμοστη διαγωγὴ πρὸς τοὺς ἐκπαιδευτὲς τους ἀποβάλλοντο ἐκ τῆς Σχολῆς (ἄρθρα 8-9)

ζ) Εἰς τὶς ἐγκαταστάσεις τῆς Σχολῆς διατηρεῖτο φαρμακεῖο διὰ τὴν ἀντιμετώπισιν ἐκτάκτων ἀναγκῶν κατὰ τὴν διάρκειαν τῆς πρακτικῆς ἐκπαιδεύσεως.Τὰ φάρμακα χορηγοῦντο ἐκ τῶν ἀποθηκῶν τοῦ Βασιλικοῦ Ναυτικοῦ.

ἡ) Τὰ βιβλία ποὺ ὑποχρεοῦτο νὰ τηροῦν βάσει τοῦ Βασιλικοῦ Διατάγματος οἱ Σχολὲς Δυτῶν Ὕδρας καὶ Αἰγίνης,ἦτο τὸ βιβλίο πρωτοκόλλου εἰσερχομένων καὶ ἐξερχομένων ἐγγράφων,τὰ μητρώα ἐγγραφομένων μαθητῶν, των ἐφοδιαζομένων φυλλαδίων δυτῶν καὶ ἐφοδιαζόμενων πτυχίων κυβερνητῶν ἢ ἐπιτηρητῶν τῶν σπογγαλιευτικῶν σκαφῶν,πρακτικὰ τῶν ἐξετάσεων τῆς Σχολῆς καθὼς καὶ τὸ ἡμερολόγιον καταδύσεως τῶν δυτῶν  (ἄρθρον 12).Μετὰ τὸ πέρας τῶν μαθημάτων τὸ ἀρχεῖον ἐγγράφων τῆς Σχολῆς καθὼς καὶ τὰ ὄργανα αὐτῆς παραδίδοντο πρὸς φύλαξιν εἰς τὴν Λιμενικὴν Ἀρχὴν τῆς νήσου Ὕδρας (ἄρθρον 13).

θ) Τὸ ἔμβλημα τῆς Σχολῆς Δυτῶν Ὕδρας ἦτο  μία ἐστεμμένη ἄγκυρα.(ἄρθρον 14)


Πηγή: Ἐθνικὸν Τυπογραφεῖον,Ἐφημερὶς τῆς Κυβερνήσεως τοῦ Βασιλείου τῆς Ἑλλάδος, Τεῦχος Ἅ΄,Ἀριθμὸς 22,Ἐν Ἀθήναις τὴ 23 Ἰανουαρίου 1912,Βασιλικὸν Διάταγμα «Περὶ ἱδρύσεως Σχολῶν δυτῶν ἐν Ὕδρᾳ καὶ Αἰγίνη»


«(6) Περὶ ἱδρύσεως Σχολῶν δυτῶν ἐν Ὕδρᾳ καὶ Αἰγίνη
            ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α΄
ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
Ἔχοντες ὑπ’ὄψιν τᾶς διατάξεις τοῦ νόμου ΓΧΙΖ΄(3617) «περὶ τῆς διὰ σκαφάνδρων ἁλιείας»,προτάσει τοῦ Ἡμετέρου ἐπὶ τῶν Ναυτικῶν Ὑπουργοῦ,ἀπεφασίσαμεν καὶ διατάσσομεν:
Ἄρθρον 1
Ἱδρύονται ἐν Ὕδρᾳ καὶ Αἰγίνη Σχολαὶ ὑπὸ τὴν ἐπωνυμίαν «Σχολὴ Δυτῶν Ὕδρας» καὶ «Σχολὴ Δυτῶν Αἰγίνης» διὰ τὴν ἐν αὐταίας διδασκαλίαν καὶ ἐκγύμνασιν τῶν ἐπιθυμούντων νὰ ἀσκηθώσιν εἰς τᾶς διὰ σκαφάνδρων καταδύσεις πρὸς σπογγαλιείαν ἢ ἄλλας ναυτικᾶς ἐργασίας,ὡς καὶ τῶν κυβερνήσεων καὶ τῶν ἐπιτηρητῶν τῶν δυτῶν (κολαουζέρηδων) τῶν σπογγαλιευτικῶν  διὰ σκαφάνδρων πλοίων.
Τὸ προσωπικὸν ἑκάστης τῶν Σχολῶν τούτων,ἀποτελούμενον ἐκ τῶν ἐν ἄρθρῳ 2 τοῦ νόμου ΓΧΙΖ΄βαθμοφόρων τοῦ Πολεμικοῦ Ναυτικοῦ θέλει διορίζεται καθ’ἕκαστον ἔτος διὰ τὴν λειτουργίαν τῶν ἐν λόγῳ Σχολῶν ὑπὸ τοῦ Ἡμετέρου ἐπὶ τῶν Ναυτικῶν Ὑπουργοῦ.
Ἄρθρον 2.
Αἳ Σχολαὶ θέλουσι λειτουργεῖ ἐπὶ δυὸ μήνας κατ’ἔτος,κατὰ τὴν διάρκειαν τῶν μηνῶν Ὀκτωβρίου,Νοεμβρίου,Δεκεμβρίου,Ἰανουαρίου,Φεβρουαρίου καὶ ΜαρτίουἘπιτρέπεται ὅμως διὰ τὸ πρώτον ἔτος τῆς λειτουργίας τῶν Σχολῶν,ὅπως διὰ διαταγῆς τοῦ Ἡμετέρου ἐπὶ τῶν Ναυτικῶν Ὑπουργοῦ παραταθῆ ἡ ἐν αὐταὶς διδασκαλία ἐπὶ δυὸ ἔτι μήνας
Ἐὰν ὑπὸ τῶν ἀναγκῶν τῆς σπογγαλιείας ἤθελε κριθῆ προσφορώτερον,ἐπιτρέπεται ὅπως ἑκατέρα τῶν Σχολῶν Ὕδρας καὶ Αἰγίνης λειτουργήση εἰς χρονικὰ διαστήματα μὴ συμπίπτοντα κατὰ τὸ αὐτὸ μηνιαῖον ἢ δίμηνον ὅποτε ἐν τοιαύτῃ περιπτώσει τὸ αὐτὸ προσωπικόν της Σχολῆς δύναται νὰ χρησιμοποιηθῆ δι’ἀμφοτέρας τᾶς Σχολᾶς
Ἄρθρον 3.
Αἳ πρὸς ἐγγραφὴν εἰς τᾶς Σχολᾶς αἰτήσεις πρέπει νὰ ὑποβάλλωνται εἰς τὸ οἰκεῖον Λιμενάρχην,ἔνθα ἑδρεύει ἡ Σχολή,εἴτε ἐγγράφως ἐφ’ἁπλοῦ χάρτου,εἴτε διὰ δηλώσεως προφορικῆς ἐνώπιον τοῦ Λιμενάρχου,πέντε ἡμέρας τουλάχιστον πρὸ τῆς ἐνάρξεως τῆς σειρᾶς τῶν μαθημάτων.Ὁ ὑπουργὸς τῶν Ναυτικῶν διὰ προκηρύξεως αὐτοῦ δημοσιευομένης εἰς τὴν Ἐφημερίδα τῆς Κυβερνήσεως,προσκαλεῖ τοὺς βουλόμενους νὰ ἀκροασθώσι τῶν μαθημάτων,ὅπως ὑποβάλωσι τᾶς αἰτήσεις τῶν,ἐνώπιον τοῦ ἁρμοδίου Λιμενάρχου,ὡς ὁρίζεται ἀνωτέρω.
Πᾶσαι αἳ αἰτήσεις ἢ δηλώσεις ἐνώπιον τοῦ Λιμενάρχου ἐγγράφονται κατὰ σειρὰν εἰς πίνακα,συντασσόμενον ὑπὸ τοῦ Λιμενάρχου καὶ κατ’ αὔξοντα ἀριθμόν.
Σὺν τὴ πρὸς ἐγγραφὴν αἰτήσει δέον νὰ συνυποβάλληται καὶ πιστοποιητικὸν τοῦ οἰκείου Δημάρχου περὶ τῆς ἡλικίας τοῦ αἰτοῦντος,ἐὰν οὗτος εἶνε πολίτης Ἕλλην, πιστοποιητικὸν δὲ τῆς Δημοτικῆς ἀρχῆς,ἂν οὗτος εἶνε ἀλλοδαπός,μετ’ἐπικυρώσεως τοῦ Ἕλληνος Πρόξενου.
Τοιαύτη ἐπικύρωσις,δὲν ἀπαιτεῖται διὰ τοὺς Ἕλληνας τὸ γένος,τοὺς καταγόμενους ἐκ τόπων ὑπαγομένων εἰς τὴν ἐπικυριαρχίαν τοῦ Ὀθωμανικοῦ Κράτους,ἔνθα δὲν ὑπάρχουσι ἐγκαθιδρυμέναι Ἑλληνικαὶ Προξενικαὶ ἀρχαί’ὡς πρὸς τούτους ἐπαρκῆς εἶνε ἡ περὶ τῆς Ἑλληνικῆς καταγωγῆς τῶν πιστοποίησις μόνης της Δημογεροντίας ἢ μόνης της ἐντοπίου Ἐκκλησιαστικῆς ἀρχῆς.Ἐκ τοῦ πιστοποιητικοῦ δέον νὰ ἐμφαίνηται ὅτι ὁ αἰτῶν νὰ εἰσέλθη εἰς τὴν Σχολὴν συνεπλήρωσε τουλάχιστον τὸ εἰκοστὸν ἔτος τῆς ἡλικίας του.Οἱ προτιθέμενοι νὰ ἐφοδιασθώσι δι’εἰδικοῦ πτυχίου κυβερνήτου σπογγαλιευτικοῦ πλοίου δεὸν σὺν τὴ αἰτήσει τῶν νὰ ὑποβάλλωσι καὶ τὴν ἄδειαν αὐτῶν πρὸς κυβέρνησιν πλοιαρίου ἢ τὸ κυβερνητικὸν αὐτῶν δίπλωμα.
Οὐδεὶς γίνεται δεκτὸς πρὸς φοίτησιν εἰς τᾶς Σχολᾶς τῶν δυτῶν,ἂν μὴ ἐμπροθέσμως ὑποβάλη τὴν αἴτησίν του,συμφώνως πρὸς τᾶς διατάξεις τοῦ παρόντος ἄρθρου.
Οἱ αἰτήσαντες τὴν ἐγγραφὴν αὐτῶν εἰς τίνα τῶν Σχολῶν Δυτῶν,πρέπει νὰ παρουσιασθώσιν εἰς τὴν οἰκείαν της Σχολῆς Διεύθυνσιν τὴν ἅ΄ἡμέραν τῆς ἐνάρξεως τῶν μαθημάτων.
Οἱ ἐκπροθέσμως παρουσιαζόμενοι δὲν γίνονται δεκτοὶ εἰς τὴν σειρὰν ταύτην τῶν μαθημάτων,ἀλλὰ δύνανται νὰ προσληφθώσιν εἰς τᾶς ἐπομένας σειρᾶς,ἐὰν δηλώσωσι τοῦτο ἐμπροθέσμως,ὡς ὁρίζει τὸ ἃ ἐδάφιον τοῦ παρόντος ἄρθρου.
Ἄρθρον 4
Πρὸ τῆς ἐνάρξεως τῶν μαθημάτων καὶ ἀσκήσεων τῶν Σχολῶν,ὁ Διευθυντὴς ἑκάστης ἐξελέγχει τᾶς αἰτήσεις καὶ τὰ συνυποβληθέντα πιστοποιητικὰ ἡλικίας διὰ δὲ τοῦ ἰατροῦ τῆς Σχολῆς ἐξετάζει τοὺς αἰτήσαντας τὴν ἐγγραφὴν αὐτῶν καὶ προτιθεμένους νὰ ἀσκήσωσι τὸ ἐπάγγελμα τοῦ δύτου,ἴνα βεβαιωθῆ ὅτι δύνανται ἀκινδύνως νὰ ἀσκήσωσι δι’εὐατοὺς τοῦτο συμφώνως πρὸς τᾶς διατάξεις τοῦ ἄρθρου 3 τοῦ νόμου ΓΧΙΖ΄.Περὶ τῆς σωματικῆς ταύτης ἐξετάσεως τῶν αἰτούντων τὴν ἐγγραφὴν αὐτῶν εἰς στᾶς Σχολᾶς τῶν Δυτῶν,ὁ ἰατρὸς ἑκάστης Σχολῆς συντάσσει καὶ ὑπογράφει πίνακα περιέχοντα τὸ ὀνοματεπώνυμον ἑκάστου τὴν ἡλικίαν αὐτοῦ,βεβαιωμένην ὑπὸ τοῦ κατὰ τὸ ἄρθρον 3 τοῦ παρόντος διατάγματος πιστοποιητικοῦ, καὶ τὴν σωματικήν του κατάστασιν,ἐν σχέσει πρὸς τᾶς διατάξεις τοῦ ἄρθρου 3 τοῦ νόμου ΓΧΙΖ καὶ τᾶς ἰδῖας αὐτοῦ ἐπ’αὐτῶν παρατηρήσεις,σημειῶν διὰ τῶν λέξεων «σωματικῶς ἱκανός» ἢ «σωματικῶς ἐλλιπής» τὸ ἰδὶον αὐτοῦ συμπέρασμα ἐκ τῆς ἰατρικῆς ἐξετάσεως.Ὁ Διευθυντὴς εἰσάγει ἐν τῇ Σχολῇ ὡς μαθητᾶς μόνον τοὺς οὕτω κρινόμενους ἱκανούς.Αἳ διατάξεις αὐταὶ δὲν ἀφορώσιν εἰς τοὺς προτιθεμένους νὰ φοιτήσωσιν ἐν τῇ Σχολῇ πρὸς ἄσκησιν τοῦ ἐπαγγέλματος τοῦ κυβερνήτου ἢ τοῦ ἐπιτηρητοῦ δύτου σπογγαλιευτικοῦ σκάφους.Πλὴν τῶν ἐν τῷ ἄρθρῳ 3 παραγράφω β΄τοῦ νόμου ΓΧΙΖ ἀναγραφομένων νοσημάτων, δὲν γίνονται δεκτοὶ πρὸς κατάταξιν ἐν τῇ Σχολῇ οἱ πάσχοντες ἐξ ὀξέων ἐν γένει νοσημάτων, ἐξ ἀφροδισίων νόσων (ὀξείας βλενορροίας καὶ συφιλίδος) ἐπιδεκτικῶν μεταδόσεως,ἐκ τραχωμάτων,ἐκ ψώρας καὶ ἄλλων μεταδοτικῶν νόσων.Ἡ ἀπαγόρευσις ὅμως αὐτὴ ἰσχύει μέχρις ἐντελοῦς ἰάσεων αὐτῶν.
Ἄρθρον 5
Ἐν τῇ Σχολῇ τῶν Δυτῶν διδάσκονται τὰ ἑξῆς:
ἅ) Γενικαὶ ἀρχαὶ περὶ σπόγγων καὶ θαλασσῖων φυτῶν
Ὄροι καὶ μέθοδοι ἁλιείας σπόγγου
β) Ὑγιεινὴ καὶ διαιτητικὴ τῶν δυτῶν.Μέσα πρόχειρα θεραπείας τῶν ἀνδρῶν τῶν προσβαλλομένων ὑπὸ τῆς νόσου τῶν δυτῶν ὡς καὶ πρῶται βοήθεια ἐπὶ αἰφνιδίων παθήσεων.
γ) Περιγραφὴ λεπτομερὴς τῶν καταδυτικῶν μηχανημάτων.Ἐξέτασις αὐτῶν πρὸ ἑκάστης καταδύσεως
δ) Εἰδικὰ καθήκοντα τοῦ κυβερνήτου καὶ τοῦ ἐπιτηρητοῦ τῶν δυτῶν σπογγαλιευτικοῦ σκάφους.
ἔ) Ἀσκήσεις εἷς καταδύσεις.
Ἡ διδασκαλία τῶν μαθημάτων τούτων γίνεται θεωρητικῶς καὶ πρακτικῶς,κατὰ τὰ ὁρισθησόμενα ὑπὸ τοῦ εἰδικοῦ προγράμματος τῶν Σχολῶν,συντασσομένου ἀπὸ κοινοῦ ὑπὸ τῶν Διευθυντῶν τῶν Σχολῶν,ἐὰν ἀμφότεραι λειτουργώσιν,ἢ τοῦ Διευθυντοῦ τῆς λειτουργούσης Σχολῆς,καὶ ἐγκρινομένου ὑπὸ τοῦ Ἡμετέρου ἐπὶ τῶν Ναυτικῶν Ὑπουργοῦ.Τὰ μαθήματα ταῦτα διδάσκονται ὑπὸ τῶν βαθμοφόρων τοῦ Β.Ναυτικοῦ τῶν ἀποτελούντων,κατὰ τὸ ἄρθρον 2,τὸ προσωπικὸν ἑκάστης Σχολῆς.Διὰ τὴν ὑπηρεσίαν ἑκάστης Σχολῆς ἀποσπᾶται ὑπὸ τοῦ Ὑπουργοῦ τῶν Ναυτικῶν ἀνάλογον προσωπικὸν ὑποδιέστερον.
Ἄρθρον 6
Ὁ Διευθυντὴς ἑκάστης Σχολῆς ἔχει τὰ ἑξῆς καθήκοντα:
Διευθύνει τὴν Σχολὴν ἐπιτηρῶν τὴν ἀκριβὴν ἐφαρμογὴν τοῦ προγράμματος τῶν μαθημάτων καὶ τῶν ἀσκήσεων.Προεδρεύει τῆς Σχολῆς,ἤτις ἀπαρτιζομένη ἐκ τοῦ λοιποῦ προσωπικοῦ ἑκάστης Σχολῆς,ἀποφαίνεται περὶ τῆς ἱκανότητος τῶν φοιτησάντων εἰς τὴν Σχολὴν καὶ ἀπονέμει τὰ κατὰ τὸν συνημένον τῷ παρόντι διατάγματι τύπον εἰδικὰ πτυχία τῶν κυβερνητῶν καὶ τῶν ἐπιτηρητῶν τῶν σπογγαλιευτικῶν σκαφῶν καὶ τὰ φυλλάδια τῶν δυτῶν.
Άρθρον 7
Ὁ ἰατρὸς ἑκάστης Σχολῆς ἔχει τὰ ἑξῆς καθήκοντα:
Ἐξετάζει συμφώνως τῷ ἄρθρῳ 3 τοῦ παρόντος διατάγματος καὶ τῷ ταυταρίθμῳ ἄρθρω τοῦ νόμου τοὺς προτιθέμενους νὰ φοιτήσωσιν ἐν αὐτῇ δύτας καὶ γνωμοδοτεῖ περὶ τῆς σωματικῆς αὐτῶν καταστάσεως.Διδάσκει ἐν τῇ Σχολῇ θεωρητικῶς τὰ ἀφορώντα τὴν ὑγιεινὴν καὶ διαιτητικὴν τῶν δυτῶν μαθήματα,ὡς καὶ τὰ προχείρως ἐπιβαλλόμενα μέτρα εἰς περίπτωσιν δυστυχήματος,συμβάντος εἰς δύτην,ἢ ἐπὶ αἰφνιδίας νόσου.Παρίσταται εἰς τὰ πρακτικᾶς ἀσκήσεις τῶν δυτῶν,καταχωρῶν εἰς τὴν εἰδικὴν στήλην τοῦ Ἡμερολογίου τῶν πρὸς ἄσκησιν καταδύσεων τῶν δυτῶν τᾶς ἐπὶ τῆς ὑγιεινῆς καὶ σωματικῆς καταστάσεως ἑκάστου μαθητοῦ δύτου ἰδῖας αὐτοῦ παρατηρήσεις.
Ὁ μηχανικὸς ἑκάστης Σχολῆς ἔχει τὰ ἑξῆς καθήκοντα:
Διδάσκει ἐν τῇ Σχολῇ τὴν περιγραφὴν τῶν καταδυτικῶν μηχανημάτων.Ἐπιτηρεῖ τὸ ὑλικὸν χρησιμοποιούμενον εἰς τᾶς ἀσκήσεις τῆς Σχολῆς.
Παρίσταται εἰς τᾶς πρακτικᾶς ἀσκήσεις,καταχωρῶν ἐν τῇ εἰδικῇ στήλη τοῦ Ἡμερολογίου τῶν πρὸς ἄσκησιν καταδύσεων τῶν δυτῶν τᾶς παρατηρήσεις αὐτοῦ ἐπὶ τῆς λειτουργίας τῶν καταδυτικῶν μηχανημάτων.
Ἄρθρον 8
Οἱ φοιτῶντες εἰς τὴν Σχολήν,μετὰ τὴν ἐγγραφὴν αὐτῶν ὑποχρεοῦνται νὰ παρίστανται ἀνελλιπῶς εἰς τὰ θεωρητικῶς διδασκόμενα μαθήματα,ὡς καὶ εἰς τᾶς πρακτικᾶς ἀσκήσεις.Οἱ ἄνευ ἀποχρώντως δεδικαιολογημένης αἰτίας ἀπουσιάζοντες ἐκ τῶν μαθημάτων ἢ τῶν ἀσκήσεων μαθηταὶ ἀποβάλλονται τῆς Σχολῆς,δικαιούμενοι νὰ ἐγγραφώσιν εἰς νέαν σειρὰν μαθημάτων.
Ἄρθρον 9
Οἱ ἀπειθοῦντες εἰς τᾶς διατάξεις τῆς Σχολῆς καὶ οἱ ἀπρεπῶς εἰς τὸν Διευθυντὴν καὶ τοὺς ἑτέρους ἀξιωματικοὺς φερόμενοι ἀποβάλλονται τῆς Σχολῆς κατ’ ἀπόφασιν τοῦ οἰκείου Διευθυντοῦ,μὴ δικαιούμενοι εἰς νέαν ἐγγραφήν.
Ἄρθρον 10
Ἐν ἑκάστῃ Σχολὴ συνίσταται,κατὰ τὴν λειτουργίαν αὐτῆς,πρόχειρον φαρμακεῖον διὰ τᾶς ἀνάγκας τῆς Σχολῆς διευθυνόμενον ὑπὸ τοῦ ἰατροῦ αὐτῆς.Τὰ ἀναγκαία φάρμακα χορηγοῦνται τὴ αἰτήσει τοῦ ἰατροῦ τῆς Σχολῆς ὑπὸ τῆς Φαρμακευτικῆς ἀποθήκης τοῦ Β.Ναυτικοῦ καὶ παρέχονται δωρεὰν εἰς τοὺς ἐκπαιδευομένους δύτας.
 Ἄρθρον 11.
Μετὰ τὸ πέρας ἑκάστης σειρᾶς μαθημάτων,ἐπιτροπή,ἀποτελούμενη ἐκ τοῦ Διευθυντοῦ καὶ τῶν ἀξιωματικῶν της Σχολῆς,ὑποβάλλει εἰς ἐξέτασιν τοὺς μαθητᾶς καὶ ἀποφαίνεται περὶ τῆς ἱκανότητος αὐτῶν εἰς ἕκαστον μάθημα κατὰ πλειονοψηφίαν.
Τὰ ἀποτελέσματα τῶν ἐξετάσεων καταγραφόμενα εἰς πίνακα ὑποβάλλονται εἰς τὸ ἐπὶ τῶν Ναυτικῶν Ὑπουργεῖον μετὰ ἰδιατέρου πίνακος τῶν ἐφοδιασθέντων διὰ φυλλαδίου δύτου ἢ πτυχίου κυβερνήτου ἢ ἐπιτηρητοῦ σπογγαλιευτικοῦ σκάφους.Οἱ μὴ εὐδοκιμήσαντες κατὰ τᾶς ἐξετάσεις δικαιοῦνται εἰς ἕτερον σειρὰ μαθημάτων,ἀποκλειομένων διὰ παντὸς τῶν ἀνεπιδέκτων μαθήσεως.
Ἄρθρον 12
Ὁ Διευθυντὴς ἑκάστης Σχολῆς τηρεῖ περὶ πρωτόκολλον τῶν εἰσερχομένων καὶ ἐξερχομένων ἐγγράφων.
Μητρῶον τῶν ἐγγραφομένων μαθητῶν.
Μητρῶον τῶν ἐφοδιαζομένων ὑπὸ φυλλαδίου δυτῶν.
Μητρῶον τῶν ἐφοδιαζομένων ὑπὸ εἰδικοῦ πτυχίου κυβερνητῶν ἢ ἐπιτηρητῶν σπογγαλιευτικοῦ σκάφους.
Βιβλίον πρακτικῶν τῆς ἐξετάσεων τῆς Σχολῆς.
Ἡμερολόγιον καταδύσεως τῶν δυτῶν πρὸς ἄσκησιν κατὰ τὸν συνημμένον τῷ παρόντι διατάγματι τύπον.
Ἄρθρον 13.
Τὰ κατὰ τὸ προηγούμενον ἄρθρον βιβλία,ὡς καὶ τὸ ἀρχεῖον,ὄργανα,κλπ ἑκάστης Σχολῆς, μετὰ τὴν λῆξιν ἑκάστης τῶν μαθημάτων σειρᾶς δι’ἑκάστον ἔτος,παραδίδονται τὴ Λιμενικὴ Ἀρχὴ τῆς ἕδρας τῆς Σχολῆς,ὅπως ὑπὸ ταύτης παραδοθώσιν εἰς τὸν Διευθυντὴν τῆς Σχολῆς κατὰ τὴν ἑπομένην ἐκπαιδευτικὴν περίοδον.Περὶ τῆς ἐν λόγῳ παραδόσεως,γινομένης ὑπὸ τοῦ Διευθυντοῦ ἑκάστης Σχολῆς πρὸς τὴν Λιμενικὴν ἀρχήν,συντάσσεται πρωτόκολλον εἰς διπλοῦν,τὸ ἐν τῶν ὁποίων ὑποβάλλεται εἰς τὸ Ὑπουργεῖον Ναυτικῶν.
Ἡ Λιμενικὴ ἀρχὴ εὐθύνεται διὰ τὴν φύλαξιν καὶ συντήρησιν τῶν παραδιδομένων αὐτή.
Ἄρθρον 14
Ἑκάστη Σχολὴ ἔχει ἰδὶαν σφραγίδα,φέρουσα ἐν τῷ μέσῳ ἐστεμμένην ἄγκυραν,πέριξ δὲ τὴν ἐπιγραφὴν «Σχολὴ Δυτῶν Αἰγίνης», «Σχολὴ Δυτῶν Ὕδρας»
Ἄρθρον 15
Δὶ εἰδικοῦ Β.Διατάγματος θέλουσιν ὁρισθῆ αἳ λοιπαὶ λεπτομέρειαι αἳ σχετιζόμεναι πρὸς τὴν ἐφαρμογὴν τοῦ ὅλου νόμου ΓΧΙΖ τῆς 10 Μαρτίου 1910 «Περὶ τῆς διὰ σκαφάνδρων ἁλιείας»
Εἰς τὸν Ἡμέτερον ἐπὶ τῶν Ναυτικῶν Ὑπουργὸν ἀνατίθεται ἢ τοῦ παρόντος διατάγματος δημοσίευσις καὶ ἐκτέλεσις.
Ἐν Ἀθήναις τὴ 13 Ἰανουαρίου 1912
ΓΕΩΡΓΙΟΣ
Ὁ ἐπὶ τῶν Ναυτικῶν Ὑπουργὸς
ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ Κ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ..»



Ἔγγραφά της Σχολῆς Δυτῶν Ὕδρας βάσει τοῦ Βασιλικοῦ Διατάγματος περὶ ἱδρύσεως Σχολῆς Δυτῶν Ὕδρας καὶ Αἰγίνης

(α)Ἡμερολόγιον
Τῶν πρὸς ἄσκησιν καταδύσεων τῶν δυτῶν
 (ἄρθρα 7,11 καὶ 12 ἐκτελεστικοῦ Β.Δ νόμου ΓΧΙΖ)
Αὔξων Ἀριθμός:
Ὀνοματεπώνυμον μαθητοὺ δύτου:
Χρονολογία καταδύσεως:
Παρατηρήσεις ἰατροῦ κατὰ τᾶς ἀσκήσεις τῶν καταδύσεων (ἄρθρον 7 ἐκτελεστικοῦ Β.Δ τοῦ νόμου ΓΧΙΖ «περὶ τῆς διὰ σκαφάνδρων ἁλιείας»):
Παρατηρήσεις Μηχανικοὺ κατὰ τᾶς ἀσκήσεις τῶν καταδύσεων (ἄρθρον 7 ἰδίου Β.Διατάγματος):
Ἔν τῇ ….  191…
Ὁ ἰατρὸς
Ἔν τῇ ….  191…
Ὁ Μηχανικός..»

(β)Πτυχίον
«Βασιλικὸν Ναυτικὸν
Σχολὴ Δυτῶν Ὕδρας
Πτυχίον (1-Κυβερνήτου ἢ Ἐπιτηρητού)….. σπογγαλιευτικοῦ πλοιαρίου διὰ σκαφάνδρου
Ἄρθρον 5 νόμου ΓΧΙΖ «περὶ τῆς διὰ σκαφάνδρων ἁλιείας».Ἄρθρον 6 ἐκτελεστικοῦ νόμου Β.Δ
Ἡ ἐπιτροπὴ τῆς Σχολῆς δυτῶν Ὕδρας λαβοῦσα ὑπ’ὄψει τὴν ἐν τῇ σειρᾷ τῶν μαθημάτων τοῦ (2 Κυβερνήτου ἢ Ἐπιτηρητοῦ) ……………σπογγαλιευτικοῦ πλοιαρίου διὰ σκαφάνδρου ἀπό της …….. μέχρι της ………. ἐπίδοσιν τοῦ (3-Ὀνοματεπώνυμον)………… ἐκ…………ἐτῶν………καὶ ἱκανὸν τοῦτον κρίνασα μετὰ θεωρητικὴν καὶ πρακτικὴν δοκιμασίαν,ἀπονέμει αὐτῶ τὸ παρὸν πτυχίον (4 Κυβερνήτου ἢ Ἐπιτηρητού)………. Σπογγαλλιευτικοὺ πλοιαρίου διὰ σκαφάνδρου πρὸς ἐξάσκησιν τοῦ ἐπαγγέλματος τούτου.
Ἐν……….τῇ………….191..
Τὰ μέλη
Ὁ Πρόεδρος..»

(γ) Φυλλάδιον Δύτου
Λιμενικὴ Ἀρχὴ Ὕδρας
Ἀριθμὸς Μητρώου:
Ἐποχὴ Ἐκδόσεως:
Ὀνοματεπώνυμον:
Ἡλικίαν:
Κατοικία:
Ἀριθμὸς σειρῶ μαθημάτων ἂς διήκουσα:
Ὕψος ἀναστήματος:
Χρῶμα τριχῶν:
Χρῶμα ὀφθαλμῶν:
Ἰδιαίτερα χαρακτηριστικά:
Ἐξεδόθη ἐν………τῇ……191..
Ἡ Λιμενικὴ Ἀρχὴ
Ο………. ἐναυτολογήθη τὴν……..ὑπὸ τοῦ πλοιάρχου…….. ὡς δύτης διὰ τὴν …….. περίοδον τοῦ ἔτους……δυνάμει τοῦ ὑπ’ἀριθμ………τοῦ συμβολαιογράφου……….ὑγειής.
Ἐν……..τῇ………..191…
Ἡ Λιμενικὴ Ἀρχὴ
Ο………….. ἐπαρουσιάσθη εἰς τὴν καθ’ἠμᾶς λιμενικὴν ἀρχὴν τὴν …….μετὰ τὴν λῆξιν της ………περιόδου καὶ ἐξετασθεῖς ὑπὸ τοῦ κληθέντος παρ’ἠμῶν ἰατροῦ………… εὑρέθη…………
Ἐν ………τῇ…………191..
Ἡ Λιμενικὴ Ἀρχή…»



Ἐπίλογος.
Διαπιστώσεις περὶ Ὑδραϊκὴς Σπογγαλείας

Η βιομηχανιὰ τῆς «Σπογγαλιείας» ἀπετέλεσε τὸν κινητήριο μοχλὸ τῆς οἰκονομίας τῆς νήσου Ὕδρας ἀπὸ τὴν ἐποχὴ τῆς καταπτώσεως τῆς ἱστιοφόρου ναυτιλίας ἕως τὰ μέσα τῆς δεκαετίας τοῦ 1950.(Τὰ τελευταία σπογγαλιευτικὰ πλοῖα ἀνεχώρησαν  τὴν διετία  1956-1957)

Ἡ Ὕδρα εἶχε εἰς τὶς ἀρχὲς τοῦ 20ου αἰῶνος,μόνιμον πληθυσμὸν τῆς τάξεως τῶν πέντεμισυ χιλιάδων ἀτόμων.Ἐνῶ ἦταν εὐρέως ἀπόδεκτο τὸ γεγονός,πὼς τὸ ἐμπόριο τῆς «Σπογγαλιείας» ἦταν σκληρότατο,ψυχοφθόρο,ἐπικίνδυνο καὶ ἐνίοτε θανατηφόρο, ὅλος ὁ ἀρρένας πληθυσμὸς τῆς Ὕδρας,λόγω τοῦ ἀγέρωχου καὶ ὑπερήφανου χαρακτήρα του,ἀσχολεῖτο μὲ ἐπαγγέλματα ποῦ σχετίζοντο μὲ τὸν  κλάδο τῆς  «Σπογγαλιείας» καὶ τῆς «Ναυτιλίας» γενικότερα.Οὕτως ἢ ἄλλως,ἡ πλειοψηφία τῶν ἀνδρῶν ἦταν ἐκ τῶν πραγμάτων ἐξαναγκασμένη νὰ σταδιοδρομήσει εἰς ἐπαγγέλματα ποῦ σχετίζοντο μὲ τὸ κλάδο τῆς «Σπογγαλιείας» λόγω τοῦ ἄνυδρου καὶ ἄγονου ἐδάφου τῆς νήσου.(Σημείωσις:Ὁ ἀρθρογράφος τῆς ἐφημερίδας ἐξυμνεῖ τὸ ἦθος καὶ τὴν ὑπερηφάνια τῶν ἀνδρῶν καὶ τῶν γυναικὼν τῆς νήσου σὲ εἰδικὴ παράγραφο(δὲς παρακάτω))

Ἐπὶ τοῦ γενικοῦ συνόλου τοῦ πληθυσμοῦ,ἐκτιμάτο πὼς χίλιες περίπου οἰκογένειες ζοῦσαν ἀπὸ τὰ κέρδη ποὺ ἀπεκόμιζαν ἀπ’τὸ ἐμπόριο τῆς «Σπογγαλιείας».Ἡ ἐφημερίδα «Ἐμπρὸς» κατ’ ἐκτίμησιν εἶχε προσδιορίσει πῶς εἰς τὴν Ὕδραν ἐδραστηριοποιοῦντο διακόσιοι μὴ Ὑδραῖοι καὶ πενήντα Ὑδραῖοι δύτες,ἑπτακόσιοι ἕως ὀκτακόσιοι περίπου ναῦτες καὶ κολαουζιέρηδες ὡς πληρώματα τῶν σπογγαλιευτικῶν σκαφῶν καθώς καὶ πενήντα ἕως ἑξήντα Ὑδραῖοι πλοίαρχοι.

Ἡ ἀπαγόρευσις τῆς ἁλιεύσεως σπόγγων μὲ τὴν μέθοδο τοῦ σκαφάνδρου,ποὺ ἐπέβαλλαν εἰς τὶς ἀρχὲς τοῦ 20ου αἰῶνος,εἰς τὰ παράλια τους ἡ «Κρητικὴ Πολιτεία» καὶ ἡ «Ὀθωμανικὴ Αὐτοκρατορία» εἶχε ὡς ἀποτέλεσμα νὰ περιοριστεῖ ἡ ἁλιευτικὴ δραστηριοποίησις τοῦ σπογγαλιευτικοῦ στόλου τῆς Ὕδρας εἰς τὸν γεωγραφικὸ χῶρο τῆς Βορείου Ἀφρικῆς.

Τὰ σπογγαλιευτικὰ πλοῖα τῆς Ὕδρας ἀπέπλεαν συγκεκριμένα διὰ τὰ παράλια της Βεγγάζας, τῆς Βανδρούχας,τῆς Τριπόλεως καὶ τοῦ Σφάξ.(Σαφάκις Τυνησίας).Διακρίνοντο εἰς τὰ βαθυτικα καὶ διέθεταν πλήρωμα ἕως καὶ δεκαπέντε (15) ἀνδρῶν καὶ εἰς τὰ ρηχίτικα ποῦ διέθεταν πλήρωμα ἕως καὶ πέντε (5) ἀνδρῶν.

Μὲ τὴν πάροδο τῶν ἐτῶν,κυρίως μετὰ τὴν ἐπιβολὴ τῆς ἀπαγορεύσεως τῆς ἁλιεύσεως διὰ σκαφάνδρου εἰς τὴν Κρήτην καὶ τὰ Μικρασιατικὰ παράλια,τὰ σπογγαλιευτικὰ πλοῖα τῆς Ὕδρας διὰ τὴν ἐξασφάλισιν μεγαλυτέρων κερδῶν,ἐπέκτειναν τὴν περιοχὴ ἁλίευσης τῶν σπόγγων εἰς περιοχὲς μὲ βάθη,τὰ ὁποῖα ἔφθαναν εἰς τὰ ἀπαγορευτικὰ διὰ τὸν ἀνθρώπινον ὀργανισμὸν ὅρια τῶν 32-35 ὀργυιῶν.Συνεπεία τοῦ γεγονότος τούτου,αὐξήθηκαν δραμματικᾶ τὰ κρούσματα τῆς νόσου τῶν δυτῶν,ἐκ τῶν ὁποίων ἀρκετὰ ἀπὸ αὐτὰ ἦταν θανατηφόρα.

Πηγή:Ἐφημερίδα Ἐμπρός.
Φύλλον Παρασκευῆς 7ης Νοεμβρίου 1908.Ἄρθρον «Τὸ Σπογγαλιευτικὸν αἶσχος-Ἕνα ἡμερονύκτιον εἷς τὴν Ὕδραν-Ὁ ὅρμος τοῦ Θανάτου-Ἡ Ἀφρικάνικη τραγωδία.(Χ.Π)»

«.....Τὸ κακὸν δὲν ἔχει πραγματικῶς ὑπευθύνους κατὰ τὴν γνώμην μας- μοῦ εἶπον οἱ κ. ἐφοπλισταί.Ἡ αἰτία ἔγκειται εἰς τὴν σκληρᾶν ἀνάγκην τῶν πραγμάτων καὶ ὁ θέλων νὰ μελετήση αὐτὰ ἐκ τοῦ σύνεγγυς θὰ διστάση νὰ ὁμιλῆ εὐκόλως περὶ θυμάτων καὶ δημίων. Πόσον πληθυσμὸν ἔχει ἡ Ὕδρα;Πεντέμισυ περίπου χιλίαδας.Ἐρχόμενος εἰς τὴν Ὕδραν διὰ νὰ λάβετε εἰκόνα καὶ ἐντύπωσιν ἐκ τῶν θυμάτων τῆς σπογγαλιείας θὰ ἐλάβετε βεβαίως προηγουμένως πολὺ ἀπαισιωτέραν εἰκόνα ἐκ τῆς ὄψεως τῆς γὴς τῆς νήσου αὐτῆς,ἤτις ἐκπροσωπεῖ τὸ ἀχαριστότερον ἔδαφος τῆς ὑφηλίου.Καὶ ὅμως 5.000,00 τῶν κατοίκων τῆς πρέπει νὰ ζήσουν καὶ δὲν δύνανται βεβαίως νὰ ζήσου ὡς τὰ πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ (Σήμ:Ἐμπρός:Ἄρα πρέπει νὰ ζήσουν εἰς βάρος τῆς ζωῆς ἄλλων!).
Μετὰ τὴν κατάπτωσιν τῆς ἱστιοφόρου ναυτιλίας,συνεπεία τῆς ἐλλείψεως παντὸς ἄλλου μέσου πρὸς πορισμὸν τῶν πρὸς τὸ ζῆν,ἡ σπογγαλιεία ἐνεδείχθη ὑπὸ τῶν ἀνθρωπίνων αὐτῶν ἀναγκῶν. Καὶ ἂν σήμερον παρουσιάζη καὶ αὐτὴ κατάπτωσιν καὶ πολλὰ μελανὰ σημεῖα,δὲν συνέβαινεν οὐδόλως τοῦτο ἀπ’ἀρχῆς.Ἀλλ’ἂς ἔλθωμεν εἰς τὰ πράγματα.
-Μερικαὶ σκέψεις τῶν.
Ἐκ τῶν δυτῶν λέγουν,200 περίπου ἔχουν οἰκογένειας ἐν Ὕδρα,ἐγκατεστημένοι ἀπὸ πολλοῦ ἐν αὐτή.Προσθέσατε καὶ 50 ἐντόπιους οἰκογενειάρχας δύτας.Ἔχομεν προσούτοις καὶ 600 περίπου,ἀκριβέστερον δὲ 700-800,ναύτας,κολαουζιέρηδες κλπ τῶν σπογγαλιευτικῶν πλοίων,Ὑδραίους ἐγκατεστημένους καὶ αὐτοὺς ὡς οἰκογενειάρχας ἐν Ὕδρα.Καὶ 60 περίπου πλοίαρχου ὁμοίως.Τὸ ὅλων 1.000,00 περίπου οἰκογένειας,μὲ 3.000,00 τουλάχιστον ἄτομα,ζῶντα ὅλα ἀνεξαιρέτως ἐκ τῆς διὰ σκαφάνδρων σπογγαλιείας,χωρὶς νὰ δύνανται,ὅπως ἔχουν νῦν τὰ πράγματα,κατ’οὐδένα λόγον νὰ ζήσουν ἓξ ἄλλου πόρου καὶ ἐξ’ἄλλης ἐργασίας.
-Αἳ κοινωνικαὶ παραδόσεις.
Ἀλλὰ τὴν Ὕδραν δὲν τὴν ἀδικεῖ,ὑπὸ τὴν ἄποψιν τῆς βιοπάλης,μόνον τὸ ἐντελῶς ἄγονόν του ἐδάφους της καὶ ἡ ἀποκλειστική,ἀνέκαθεν,ἀπασχόλησις τῶν κατοίκων της μὲ τὴν θάλασσαν,εἴτε κατὰ τοῦτον εἴτε κατ’ἐκεῖνον τὸν τρόπον.Ὑπάρχουν πρὸς τούτοις κοινωνικαὶ παραδόσεις καὶ κοινωνικὰ καθεστῶτα ἐν τὴ νήσω,δημιουργηθέντα,εἴτε ἐκ τοῦ φυσικοῦ χαρακτῆρος τῶν κατοίκων,εἴτε ἐκ τῆς ἱστορίας τοῦ παρελθόντος, τὰ ὁποία εἶνε ἀδιασάλευτα.Ὁ Ὑδραῖος καὶ ἀνὴρ καὶ γυνή,δὲν ὑποκύπτει,καὶ ἀπέναντί της ἔσχατης ἀνάγκης εὐρισκόμενος,εἰς τὸ νὰ μετέλθη ἐπάγγελμα τὸ ὁποῖον κατὰ τὴν κρίσιν του καὶ τὴν ἀντίληψίν του εἶνε ταπεινωτικόν.Εἶνε ἀδύνατον Ὑδραία κόρη νὰ ζητήση τὸν ἄρτον της ὡς ὑπηρέτρια,καὶ ἂν ἀκόμη πρόκειται νὰ ἔχη ἐκ τῆς τοιαύτης ἐργασίας τῆς πρόσοδον δυναμένην καὶ αὐτὴν νὰ ἐξασφαλίση καὶ τὴν οἰκογένειάν της ν’ἀνακουφίση καὶ ἂν ἀκόμη πρόκειται νὰ εἰσέλθη εἰς τὸν ἐντιμότερον καὶ σεβαστότερον οἶκον.Ἐφόσον εἶνε κόρη,προτιμᾶ νὰ ζῆ μετὰ τῶν οἰκείων της διὰ ξηροῦ ἄρτου,ἀσχολουμένη φιλοτίμως ἀλλὰ ἀκάρπως εἰς κάθε ἄλλου εἴδους ἐργασίαν ἐκτός του ταπεινωτικοῦ κύκλου-διότι δὲν πρόκειται περὶ φυγοπονίας-καὶ ὀνειροπολοῦσα μίαν ἀποκατάστασιν. Καὶ αὐτὴν νομίζει ὅτι τὴν ἐπιτυγχάνει,ὅταν εὑρίσκη τὸν ἐκλεκτόν της εἰς ἕνα ἐκ τῶν στρατιωτῶν τοῦ σπογγαλιευτικοῦ ἐπαγγέλματος,μὲ τὸ ὁποῖον ἀσχολεῖται ὅλη σχεδὸν ἡ νεολαία τῆς νήσου καὶ οἵτινες ἄφθονοι συρρέουν κατ’ἔτος καὶ ἔξωθεν.Οἱ δὲ προαγωγοὶ εἰς τὸ ἐπάγγελμα αὐτὸ ἔχουν καὶ γενικώτερον καὶ ἰδιαίτερον συμφέρον νὰ ὑποκινοῦν τὰς τοιαύτας ἀποκαταστάσεις καὶ δύνασθε εὐκόλως ἐκ τούτου νὰ ἐννοήσετε  ποιὰ ἀποπλανητικὰ μέσα,εὑρίσκοντα εὐνοϊκὸν ἔδαφος,τίθενται εἰς ἐνέργειαν πρὸς ἐπιτυχίαν. Οὕτω,ἂν λείψη ἢ διὰ σκαφάνδρων σπογγαλιεία,πείνα καὶ ἐρήμωσις θὰ βασιλεύση διὰ μίας εἰς ὅλην τὴν νῆσον.
-Ἡ κατάργησις τοῦ σκαφάνδρου.
-Δὲν ὑπάρχει κανεὶς τρόπος νὰ περιορισθῆ τουλάχιστον τὸ ἐκ τῆς διὰ σκαφάνδρων ἁλιείας κακόν;
-Ὑπάρχει ἴσως ὁ νόμος,ἀλλὰ τὸ κακὸν θὰ ἀφίση-ἐὰν ἀφίση-ἐν μέρει τοὺς δύτας διὰ νὰ κατανεμηθῆ ὁλόκληρον εἰς ὅλην τὴν νῆσον.Δηλαδὴ θὰ ἔλθωμεν εἰς τὸ αὐτὸν παρονομαστήν. Ἰδοὺ δὲ τί δύναται νὰ γίνη:
Τὰ σπογγαλιευτικὰ πλοῖα διαιροῦνται κυρίως εἰς ρηχίτικα καὶ βαθυτικα.Τὰ πρῶτα πέρνουν μόνον 4-5 δύτας,τὰ δεύτερα 14-15.Ὁ τρόπος τῆς ἐργασίας δὶ’ἑκατέρου αὐτῶν ἐμφαίνεται διὰ τῶν ὀνομάτων.Ὁ νόμος δύναται νὰ περιορίση τὴν σπογγαλιείαν εἰς τὰ πρῶτα μόνον.Ἀλλὰ εἶνε δυνατὸν νὰ ἐφαρμοσθῆ τοιοῦτος νόμος καὶ ἐνῶ θὰ ἔχωμεν καὶ οὕτω τὰ ἴδια δυστυχήματα,ἴσως δὲ καὶ περισσότερα ἀφ’ἑτέρου θὰ καταπέση καὶ θὰ ἐκλείψη βαθμηδὸν ἡ σπογγαλιεία διὰ τοῦ μέτρου αὐτοῦ.
Διότι εἰς τὰ μέρη ὅπου ἀναγκαστικῶς νῦν διενεργεῖται ἡ Ὑδραϊκὴ σπογγαλιεία μόνον μὲ βαθυτικα δύναται νὰ γίνη ἀποτελεσματική.Εἶνε δὲ τὰ μέρη αὐτὰ τὰ παράλια της Ἀφρικῆς,τὰ πρὸς τὴν Μεσόγειον.Ἡ Βεγγάζα,ἡ Βανδρούχα,ἡ Τρίπολις καὶ τὸ Σφάξ.Ἀπὸ τὰ Τούρκικα παράλια εἴμεθα ἀποκλεισμένοι δὶ’ἀπαγορεύσεως ἕνεκα ἀντιδράσεως τῶν κατοίκων τῶν ἐκεῖ νήσων,οἵτινες μεταχειρίζονται τοὺς γυμνοὺς δύτας ἄνευ σκαφάνδρων.Εἶνε δὲ ἡ διὰ γυμνοῦ δύτου σπογγαλιεία πολὺ κοπιωδεστέρα.Τὰ ἀπὸ τὰ βαθυτικα δυστυχήματα εἶνε σπανιώτερα ἀπὸ τὰ προερχόμενα ἀπὸ τὰ ρηχήτικα,ὅταν ἔχουν δύτας πεπειραμένους καὶ ὑγιεῖς....»


Οἰκονομικὰ στοιχεῖα-Πρόσοδοι-Δανεισμὸς

Ἕως τὰ τέλη τοῦ 19ου αἰώνα-ἀρχὲς τοῦ 20ου αἰώνα,τὰ ἐτήσια κέρδη ἀπ’τὸ ἐμπόριο τῆς «Σπογγαλιείας» προσέγγιζαν τὸ ὑψηλὸ ποσὸν τοῦ 1.000.000,00 φράγκων.Τὸ ποσὸ αὐτὸ κατανέμετο εἰς ὅλους τους ἐνασχολούμενους εἰς τὸν κλάδον τῆς Σπογγαλιείας.Τὸ 1/3 τοῦ ποσοῦ αὐτοῦ,ἤτοι 330.000,00 φράγκα,προήρχετο ἀπ’τὴν ἁλίευσιν τῶν σπόγγων ἐκτός της μεθόδου τῶν σκαφάνδρων.

Τὸ συνολικὸ ὄφελος τῶν ἐφοπλιστῶν ἀπὸ τὴν χρηματοδότηση τοῦ σπογγαλιευτικοῦ στόλου τῆς Ὕδρας ἄγγιζε τὸ ποσοστὸ τοῦ 12%.Η χρηματοδότησις τῶν σπογγαλιευτικῶν πλοιαρίων ἦταν ἰδιαιτέρως ὑψηλοῦ ρίσκου ἐπένδυσις,ἰδίως κατὰ τὴν πρώτη δεκαετία τοῦ 20ου αἰώνα, διότι τὰ κέρδη ἀπὸ τὴν ἐμπορία τῆς «Σπογγαλιείας» εἶχαν περιοριστεῖ δραμματικᾶ.Εἰς ἀρκετὲς περιπτώσεις επειδή οἱ πλοίαρχοι τῶν σπογγαλιευτικῶν δὲν εἶχαν τὴν δυνατότητα νὰ καλύπτουν τὰ χρήματα ποῦ ἐλάμβαναν ἀπ’τοὺς ἐφοπλιστές,οἱ τελευταῖοι  ἐξαναγκάζοντο πλέον νὰ δανείζουν τοὺς πλοιάρχους τῶν σπογγαλιευτικῶν πλοιαρίων μὲ χαμηλότερα ἐπιτόκια.

Οἱ πλοίαρχοι μὲ τὴν σειρά τους,προπλήρωναν ἕως καὶ τὸ 2% τοῦ ὕψους τῶν ἀπολαβῶν ποὺ ἐλάμβαναν οἱ δύτες καὶ τὰ πληρώματα τῶν σπογγαλιευτικῶν πλοίων,συνήθως πρὸ τοῦ ἀπόπλου τῶν πλοιαρίων.Παράλληλα προσυμφωνούσαν καὶ τὰ μερίδια ἐπὶ τῶν ἐσόδων ποὺ θὰ ἐλάμβαναν οἱ δύτες (δύο ἕως τρία) καὶ οἱ ναῦτες (ἕνα) ἂν καὶ ἐφόσον ἡ σπογγαλιευτικὴ περίοδος ἦταν προσοδοφόρα.

Ὁ ἀλιευόμενος σπόγγος,ἀπεστέλλετο ἀπὸ τοὺς πλοιάρχους καὶ τοὺς ἐφοπλιστὲς εἰς τὴν Ὕδραν πρὸς ἀποθήκευσιν,ὥστε νὰ πωληθεῖ κατὰ τὴν διάρκεια τῆς χειμερινῆς περιόδου. Συνήθως ὁ ἀλιευόμενος σπόγγος ἦταν ὑποθηκευμένος εἰς τὴν Ἰταλικὴ Τράπεζα τῆς Τρίπολης (καὶ σπανιότερα εἰς τὴν Ὀθωμανικὴ Τράπεζα) ἡ ὁποία δανειοδοτοῦσε μὲ κεφάλαια τοὺς Ὑδραίους σπογγαλιέμπορους.Συνήθως τὸ ἐπιτόκιο δανεισμοῦ κυμαινόταν εἰς τὸ ὕψος τοῦ 11% μὲ προμήθεια τραπέζης 3%,ἐνῶ ἡ προμήθεια διὰ τὴν πώλησιν τοῦ σπόγγου (διὰ λογαριασμὸν τῶν πλοιάρχων) ἔφθανε εἰς τὸ ὕψος τοῦ 3%.


Πηγή:Ἐφημερίδα Ἐμπρός.
Φύλλον Παρασκευῆς 7ης Νοεμβρίου 1908.Ἄρθρον «Τὸ Σπογγαλιευτικὸν αἶσχος-Ἕνα ἡμερονύκτιον εἷς τὴν Ὕδραν-Ὁ ὅρμος τοῦ Θανάτου-Ἡ Ἀφρικάνικη τραγωδία.(Χ.Π)»

«....-1.000.000,00 φρ. Τὸ ἔτος τῶν σκαφάνδρων
Πιστεύεται κοινῶς ὅτι ἡ σπογγαλιεία ἀφίνει μεγάλα κέρδη καὶ τὰ πρῶτα φυσικὰ διὰ τοὺς διαθέτοντας τὰ κεφάλαια τῶν δὶ’αὐτήν,εἰς τοῦτο δὲ ἀποδίδεται ἡ ἀποκλειστικὴ ὑπὸ τῶν Ὑδραίων ἐξάσκησις τοῦ ἐπαγγέλματος αὐτοῦ.
Εἶχε πράγματι ἄλλοτε κέρδη ἡ σπογγαλιεία,καὶ μέχρι πρὸ 10ετίας ἀκόμη.Ἀλλὰ τώρα ἐπῆρε καὶ αὐτὴ τὸν κατήφορον.Ἀφότου δέ,ἀπὸ 3ετιας,τὸ συνάλλαγμα κατέπεσε,τὰ κέρδη εἶνε μηδαμινά.Ἀλλὰ οἱ διαθέτοντες τὰ κεφάλαια τῶν διὰ τὴν σπογγαλιείαν εἶνε ἀλληλλέγγυοι πλέον μὲ τὴν τύχην τῶν κατοίκων τῆς νήσου,προσθέσατε δὲ ὡς παράγοντα εἰς τὴν τοιαύτην διάθεσιν τῶν χρημάτων τῶν καὶ τὴν ἐκ μά...(δυσανάγνωστον) παραδόσεως ἕξιν.Καὶ ὁ κύριος λόγος ὂν ὑφίσταται ἀκόμη ἡ σπογγαλιεία παρ’ἠμὶν εἰνε ὅτι ὑπάρχουν μερικὰ ἕτοιμα κεφάλαια καὶ ὄχι τὸ μέγα ἐξ αὐτῆς κέρδος.Ἀλλά,ἐν τούτοις,ἐξ αὐτῆς ζῆ καὶ ἀναπνέει ὁ τόπος.1.000.000,00 φράγκων κυκλοφορεῖ κατ’ἔτος καὶ μένει ἐν τὴ νήσω ἐκ τῆς σπογγαλιείας κατανεμόμενον ἀναλόγως εἰς ὅλους τους κατοίκους αὐτῆς.Ἐξ αὐτῶν δὲ 330.000,00 μόνον ὀφείλονται εἰς τὴν κατὰ τοὺς ἄλλους τρόπους,ἐκτὸς τῶν σκαφάνδρων, σπογγαλιείαν.Ἡ δὲ ὠφέλεια τῶν ἐφοπλιστῶν ἐκ τῆς διὰ τὴν σπογγαλιείαν διαθέσεως τῶν κεφαλαίων τῶν δὲν εἶνε οὐδόλως ἀνωτέρα τῶν 12% τὸ πολὺ πολύ. Καὶ τὰ κεφάλαια τῶν εὑρίσκονται εἰς διαρκῆ εὐνόητον κίνδυνον ἐκ τοῖς τοιαύτης διαθέσεως τῶν.
Οἱ ἐφοπλισταὶ τοκίζουν εἰς τοὺς πλοιάρχους τὰ χρήματα τῶν μὲ μικρὸν τόκον,χορηγοῦν δὲ εἰς αὐτοὺς τὰ τρόφιμα καὶ τὰ ἀναγκαία μηχανήματα (σωλήνας,φορέματα),τὰ ὁποῖα ἐπιβαρύνονται καὶ αὐτὰ μὲ τόκον τινὰ κατὰ μήνα.
-Συνεργοὶ καὶ οἱ Ἰταλοὶ
Τὰ πληρώματα,δύται,ναῦται κτλ,λαμβάνουν καὶ αὐτὰ προκαταβολὰς ἀπὸ τοὺς πλοιάρχους,πληρώνοντα καὶ αὐτὰ 2% εἰς αὐτοὺς ἀπέναντί της προκαταβολῆς.Ἀλλὰ προσυμφωνοῦν μετ’αὐτῶν ὅτι θὰ λάβουν καὶ μερίδιον ἐκ τοῦ ἐσόδου τῶν σπόγγων ἀναλόγως τῆς ἐν τὴ ἐργασία χρησιμοποιήσεως καὶ ἱκανότητος τοῦ ἕκαστος,2 καὶ 3 μερίδια οἱ δύται,ἕνα οἱ σύντροφοι (ναῦται) κτλ.
Ἕνεκα ὅμως τῶν ἀτυχιῶν τοῦ ἐπαγγέλματος κατὰ τὰ τελευταία ἔτη οἱ πλοίαρχοι πάντοτε σχεδὸν μένουν ὀφείλεται εἰς τοὺς ἐφοπλιστᾶς διὰ τοῦτο καὶ αὐτοὶ σπανιώτατα εἶνε εἰς θέσιν νὰ ἐκτελοῦν τὰς περὶ μερικῶν συμφωνίας καὶ οἱ δύται φροντίζουν νὰ λαμβάνουν ὅσον τὸ δυνατὸν μεγαλειτέραν προκαταβολήν.
Οἱ ἐφοπλισταὶ στέλλουν εἰς τὰ μέρη τῆς σπογγαλιείας,διαρκούσης αὐτῆς, μεταφορικὰ (δυσανάγνωστον),πακέτα καλούμενα,τὰ ὁποῖα λαμβάνουν τὸν ἀλιευόμενον σπόγγον,τὸν φέρουν εἷς Ὕδραν,τοποθετεῖται εἰς τὰς ἀποθήκας καὶ τὸν χειμώνα πωλεῖται,λαμβάνουν δὲ καὶ οἱ πλοίαρχοι τὸ ἀναλογοῦν ἐκ τοῦ τιμήματος,ἀφοῦ πρῶτον κρατηθοῦν τὰ χρέη τῶν.
Εἰς τὴν Τρίπολιν τῆς Βαρβαρίας ὑπάρχει Ἰταλικὴ Τράπεζα ἤτις χορηγεῖ δάνεια εἰς τοὺς σπογγαλιεῖς πλοιάρχους-ὑπάρχουν καὶ πλοίαρχοι ἐργαζόμενοι δὶ’ἰδίων κεφαλαίων.Ἐφέτος ἔδωκε δάνεια 500 χιλιάδων φράγκων τὸ ὅλον,λαμβάνει δὲ 11% τόκον καὶ 3% προμήθειαν,καθόσον ὁ ἀλιευόμενος σπόγγος εἶναι ἐνυπόθηκος.
Λαμβάνει ἡ Τράπεζα τὸν ἀλιευόμενον σπόγγον,τὸν πωλεῖ διὰ λογαριασμὸν τοῦ πλοιάρχου κρατοῦσα 3% προμήθειαν.Τὸ ἴδιον ἤρχισε νὰ κάμνη ἐσχάτως καὶ ἡ Ὀθωμανικὴ Τράπεζα τῆς Τριπόλεως.Ὁ λόγος τούτου καὶ ὁ συναγωνισμὸς μεταξὺ τῶν Τραπεζῶν εἶνε πολιτικός.
-Τὸ φάσμα τῆς πείνης
Ἐὰν ἤνοιγον τὰ Τουρκικὰ παράλια,ἐὰν ἤνοιγε ἡ Κρήτη,τὰ δυστυχήματα θὰ περιωρίζοντο μεγάλως,διότι θὰ παρουσιάζετο νέον μέγα ἔδαφος εἰς τὴν διὰ σκαφάνδρων σπογγαλιείαν καὶ δὲν θὰ ὑπῆρχεν ἀνάγκη νὰ εἰσδύουν οἱ δύται εἰς ἐπικίνδυνον βάθος διὰ νὰ ἁλιεύσουν.Διότι εἰς τὰ μέρη ὅπου περιορίζεται νῦν ἡ Ὑδραϊκὴ σπογγαλιεία καὶ ὁ σπόγγος αὐτὸς καθ’εὐατὸν δὲν εἶνε ἐπαρκῆς ἀναλόγως πρὸς τὸν ἀριθμὸν τῶν καταζητούντων αὐτὸν καὶ ἕνεκα τῆς ἀποκλειστικῆς ἐν αὐτοῖς ἐργασίας ἐξηντλήθη τὸ μέρος.Ἀλλὰ μήπως δὲν θὰ συμβῆ τὸ ἴδιον διὰ τοῦ χρόνου καὶ εἰς τὰ νέα ἐκεῖνα μέρη,ἐὰν ὑποθέσωμεν ὅτι θὰ ἐπιτραπῆ ἡ ἐκεῖ ἁλίευσις;
Ὥστε βλέπετε ὅτι εὐρισκόμεθα ἐντός του φαύλου κύκλου καὶ ριζικὴ θεραπεία τῶν κακῶν της σπογγαλιείας μόνον διὰ τῆς καταργήσεως τῶν σκαφάνδρων δύναται νὰ ἐπέλθη.Ἀλλά,ἀπέναντί της καταργήσεως,ὀρθοῦται ἀκόμη ἀπειλητικώτερον τὸ φάσμα τοῦ ἐκ πείνης θανάτου τῆς Ὕδρας καὶ ἀφίνομεν ἤδη καὶ εἰς ἠμᾶς καὶ εἰς πάντα ἄλλον νὰ ἐκλέξη μεταξὺ τῶν δύο κακῶν.
Μερικὴ διόρθωσις τοῦ κακοῦ ἠδύναντο νὰ ἐπέλθη ἐκλεγομένων ἀποκλειστικῶς δυτῶν πεπειραμένων καὶ ὑγιῶν.Ἀλλὰ διὰ τοιούτους δύτας ἀπαιτοῦνται πολλὰ χρήματα,τὰ ὁποῖα νῦν δὲν ὑπάρχουν πλεὸν ἐνταύθα.Διότι μὴ λησμονῆτε,ὅτι τὸ μέγιστον μέρος τῶν δυστυχημάτων ὀφείλεται εἰς τὸ φυσικὸν καὶ ἠθικὸν ποιὸν τῶν ἀνδρῶν τῶν στρατολογουμένων νῦν κατ’ἀνάγκην ὡς δυτῶν. Συνεπεία δὲ τῶν δυστυχημάτων καὶ τῆς κατακραυγῆς σκεπτόμεθα ἤδη νὰ λάβωμεν ὅ,τι δυνατὸν μέτρον,ὥστε νὰ μὴ κατατάσσωνται ὡς δύται ἄνθρωποι καὶ εὐατοὺς καταστρέφοντες μοιραίως καὶ τὴν ἐργασίαν ἀδικοῦντες.
-Ὑποδείξατε διέξοδον!
Ἐπαναλαμβάνομεν ὅτι οἱ ἐφοπλισταὶ οὐδὲν ἰδιαίτερον ἔκτακτον συμφέρον ἔχουν εἰς τοὺς παρόντας καιροὺς νὰ διαθέτουν τὰ κεφάλαια τῶν διὰ τὴν σπογγαλιείαν.Καὶ ἡ ὠφέλεια εἰνε μηδαμινὴ πλεὸν καὶ τὰ χρήματα τῶν εὑρίσκονται ἐκτεθειμένα εἰς διαρκῆ κίνδυνον.Ἀλλά,ὡς συνδεδεμένοι μὲ τὸν τόπον ἀδιασπάστως,ἐκ καταγωγῆς καὶ κοινωνικῶς,νομίζουν ὅτι ἔχουν ὑποχρέωσιν νὰ διευκολύνουν ἁπλῶς,ὄχι βεβαίως καὶ ἄνευ οὐδεμίας ἀπολύτως ὠφελείας,τὸν τόπον εἰς ἐπάγγελμα ἐκ τοῦ ὁποίου ἀναγκαστικῶς ἀποζῆ ὁλόκληρος σχεδὸν ἡ νῆσος.
Ἂς εὑρεθοῦν ἄλλοι πόροι βίου διὰ τοὺς κατοίκους,ἀνθρωπινώτεροι καὶ μὴ συνεπάγοντες τοὺς κινδύνους καὶ τὴν καταγγελόμενην ἀθλιότητα τῆς διὰ σκαφάνδρων σπογγαλιείας καὶ οἱ ἐφοπλισταὶ θὰ εἶνε οἱ πρῶτοι οἵτινες θ’ἀποσυρθοῦν ἀπὸ τὴν τοιαύτην σπογγαλιείαν καὶ θὰ τὴν ματαιώσουν αὐτοὶ οἱ ἴδιοι.
Ἐφόσον ὅμως δὲν παρουσιάζονται τοιοῦτοι πόροι,ὑποθέσωμεν δὲ ὅτι ἀποφασίζουν ἢ ἐξαναγκάζονται οἱ ἐφοπλισταὶ νὰ μὴν χρησιμοποιήσουν πλέον τὰ κεφάλαια τῶν διὰ τὰ σκάφανδρα, μὴ σᾶς φανῆ παράδοξον ἐὰν εὐρεθῶμεν πρὸ κοινωνικῆς ἐπαναστάσεως ἐν Ὕδρα.Μήπως ὑπεδείχθη ἄλλη λύσις τοῦ βιωτικοῦ ζητήματος ἐν Ὕδρα καὶ ὑστερήσαμεν ἠμεῖς εἰς τὸ νὰ ἐνισχύσωμεν καὶ ἀκολουθήσωμεν διὰ τῶν χρημάτων μᾶς αὐτήν;
Αὐτὰ καὶ ἐκ μέρους τῶν ἐφοπλιστῶν.
Προσθέτως σχετικῶς καὶ μίαν λεπτομέρειαν περί  αὐτῶν:Ὅτι ὑπάρχουν ἐν Ὕδρα ἐφοπλισταὶ οἵτινες εἶνε καὶ καταστηματάρχαι καὶ παρέχουν ἐργολαβικῶς τὰ τρόφιμα εἰς τοὺς πλοιάρχους διὰ τὴν σπογγαλιευτικὴν ἐκδρομήν.Κερδίζουν δὲ ὄχι ὀλίγα ἐκ τούτου.Τὴν παραθέτω ὅπως τὴν ἤκουσα.Ἠρώτησα καὶ μερικοὺς ἐκ τοῦ λαοῦ.Ἄλλοι εἶνε ὑπὲρ τῶν σκαφάνδρων,ἄλλοι ὅμως δὲν θεωροῦν ὅτι θὰ καταστραφῆ ἡ νῆσος ἂν λείψουν τὰ σκάφανδρα.Μοῦ εἶπαν αὐτοὶ ὅτι εἶνε ἀρκετὴ ἡ διὰ τῶν ἄλλων τρόπων καὶ ἰδίως ἡ διὰ γαγγάβας σπογγαλιεία.Προσθένοντες δὲ οἱ ἐρωτηθέντες καὶ τὴν προσκόλλησιν τοῦ πληθυσμοῦ εἰς ἄλλα ἐπαγγέλματα θαλάσσης,εὑρίσκουν ὅτι δύνανται νὰ ἐξοικονομηθοῦν ὁπωσδήποτε τὰ πράγματα καὶ καταργουμένων τῶν σκαφάνδρων.Φέρουν ὡς παράδειγμα τὴν Αἴγιναν κλπ.ΟΙ ἀντιγνωμοῦντες ὅμως ἀντιτάσσουν ὅτι εἰς τὴν Αἴγιναν δύναται νὰ ὑπάρξη καὶ γεωργία,ὅπως καὶ ἤρχισεν ἀναπτυσσομένη μετὰ τὴν βαθμιαίαν ἐγκατάλειψιν τῆς διὰ σκαφάνδρων ἁλιείας...»


Παράρτημα:

Μαγνητοσκόπιον:







*Σημείωσις:Εἰς τὰ ὑποβρύχια πλάνα λαμβάνουν μέρος Ὑδραῖοι σπογγαλιεῖς.Καταγράφονται οἱ ἐπιπτώσεις τῆς «νόσου τῶν δυτῶν» εἰς τὴν ὑγείαν τοῦ ἐπαγγελματία δύτου και η ἐπιστροφὴ τοῦ σπογγαλιευτικοῦ πλοιαρίου ἐντὸς τοῦ λιμένος τῆς νήσου Ὕδρας.Εἰς τὴν ἀνάρτησιν τῶν μαγνητοσκοπίων ἀναφέρονται τὰ ἑξῆς:

«..Οἱ πρῶτες ὑποβρύχιες λήψεις στὸν ἑλληνικὸ κινηματογράφο!
Ἀπὸ τὴν ταινία Ἀνοιχτῆ Θάλασσα (1954) στὴν ὁποία πρωταγωνιστοῦν οἱ Σμαρούλα Γιούλη, Γιῶργος Φούντας, Ἑλένη Ζαφειρῖου, Γιάννης Ἀποστολίδης, Μιχάλης Νικολόπουλος, Σπύρος Πατρίκιος, Θάνος Τζενεράλης, Βασίλειος Φραγκεδάκης, Νότης Περγιάλης, Μοσχάνθη Πανταζή, Γιάννης Φύριος, Γιῶργος Φαρακλᾶς, Παναγιώτης Γκίνης, Πέτρος Κατσαρῆς, κὰ 
Στὴν ταινία συμμετεῖχαν καὶ οἱ ναυτικοὶ Μανώλης Γερογιάννης (δύτης), Ἀντώνης Τσιτσινάκης (μοῦτσος), Ἀθανάσιος Δημόπουλος (μαρκουτσέρης), Ἀντώνης Κατσουλιέρης (τρεχαντιριέρης), Ἀναστάστης Δήμας (ροδᾶς) καὶ Γιάννης Μαμουδὴς (ροδᾶς).
Σενάριο -- σκηνοθεσία: Τάσσος Μελετόπουλος
Βοηθὸς σκηνοθέτη: Βασίλης Γεωργιάδης 
Μουσική: Ἀργύρης Κουνάδης
Εἰκονολήπτης -- Παραγωγός: Πρόδρομος Μέρα..»



Πηγές:

Μαγνητοσκόπια:


 Πηγή:»Γενικὰ Ἀρχεῖα Κράτους,Ἱστορικὸν Ἀρχεῖον Κρήτης,Ἀρχεῖον Ἐπίσημων Ἐφημερίδων τῆς Κρητικῆς Πολιτείας 1898-1914.Ἐπίσημος Ἐφημερὶς τῆς Κρητικῆς Πολιτείας,Ἐν Χανίοις τὴ 6 Νοεμβρίου 1899,Ἀριθμὸς 97»

Πηγή: Σκρίπτ, Φύλλον Ἐφημερίδος 10ης Mαρτίου 1902, Ἄρθρον «Ἡ σπογγαλιεία»

«Πηγή: Ἐμπρὸς,Φύλλον Ἐφημερίδος 10ης Mαρτίου 1902, Ἄρθρον «Ἡ ἁλιεία εἰς τὴν Αἴγυπτον-Οἱ Ἕλληνες σπογγαλιεῖς.Αἳ ἐνέργειαι τῆς Κυβερνήσεως»

«Πηγή: Σκρίπτ,Φύλλον Ἐφημερίδος 16ης Mαρτίου 1902, Ἄρθρον «Ἡ ἀπαγόρευσις τῆς Σπογγαλιείας-Ἡ χθεσινὴ σύσκεψις τῶν Βουλευτῶν»

«Πηγή: Σκρίπτ,Φύλλον Ἐφημερίδος 23ης Mαρτίου 1902, Ἄρθρον «Τὸ ζήτημα τῆς σπογγαλιείας-Ἄφιξις ἐφοπλιστῶν ἐν Ἀθήναις»

«Πηγή: Νεολόγος Πατρών, Φύλλον Ἐφημερίδος 2ας Ἀπριλίου 1902,Ἔτος Ἡ΄,Ἀριθμ.2762, Ἄρθρον «Τὸ ζήτημα τῆς Σπογγαλιείας,Μ.Γ.Σακελλαρίου»

«Πηγή: Ἐμπρὸς,Φύλλον Ἐφημερίδος 18ης Ἀπριλίου 1902, Ἄρθρον «Ἡ σπογγαλιεία-Ἀναχώρησις τῶν πλοίων»

«Πηγή: Σκρίπτ, Φύλλον Ἐφημερίδος 4ης Μαΐου 1902, Ἄρθρον «Τὸ ζήτημα τῆς σπογγαλιείας.Αἳ ὑπεκφυγαὶ τῆς Πύλης,Ἐπιτροπὴ ἐκ Βουλευτῶν μεταβαίνει εἰς Κωνσταντινούπολιν»

 «Πηγή: Σκρίπτ, Φύλλον Ἐφημερίδος 4ης Μαΐου 1902, Ἄρθρον «Συλλαλητήριον ἓν Ὕδρα»

«Πηγή: Σκρίπτ, Φύλλον Ἐφημερίδος 5ης Μαΐου 1902, Ἄρθρον «Τὸ ζήτημα τῆς σπογγαλιείας, Ἀφίξις ἐπιτροπῆς ἐξ Ὕδρας, Ἀναμένεται καὶ ἄλλη»

«Πηγή: Σκρίπτ, Φύλλον Ἐφημερίδος 5ης Μαΐου 1902, Ἄρθρον «Συλλαλητήριον ἓν Ὕδρα»

«Πηγή: Ἐμπρὸς,Φύλλον Ἐφημερίδος 5ης Μαΐου 1902, Ἄρθρον «Συλλαλητήριον ἐν Ὕδρᾳ-4 ἑκατομμύρια ζημιαί-Ἰδιαίτερο τηλεγράφημα τοῦ Ἐμπρός»

«Πηγή: Ἐμπρὸς, Φύλλον Ἐφημερίδος 7ης Μαΐου 1902, Ἄρθρον «Ἡ σπογγαλιεία. Ἡ κακοπιστία τῆς Πύλης»

«Πηγή: Ἐμπρὸς, Φύλλον Ἐφημερίδος 7ης Μαΐου 1902, Ἄρθρον «Τὸ ζήτημα τῆς σπογγαλιείας, Ἡ ἐνέργεια τῆς ἐπιτροπῆς παρὰ τῷ κ.Ζαΐμη. Ν’ ἀποσταλῆ πολεμικὸν»

«Πηγή: Σκρίπτ,Φύλλον Ἐφημερίδος 4ης Δεκεμβρίου 1902, Ἄρθρον «Συλλαλητήριον ἐν Κρανιδιῳ.Κατὰ τῶν σκαφάνδρων» «…Κρανίδιον.2 Δεκεμβρίου..»

 «Πηγή: Ἐμπρὸς,Φύλλον Ἐφημερίδος 5ης Δεκεμβρίου 1902, Ἄρθρον «Συλλαλητήριον ἐν Κρανιδιῳ.Κατὰ τῶν σκαφάνδρων» «Κρανίδιον.3 Δεκεμβρίου»

«Πηγή: Σκρίπτ, Φύλλον Ἐφημερίδος 11ης Ἰανουαρίου 1903, Ἄρθρον «Ἡ σπογγαλιεία εἰς τὰ παράλια της Τριπολίτιδος-Σύσκεψις Βουλευτῶν»

«Πηγή: Σκρίπτ, Φύλλον Ἐφημερίδος 2ας Μαρτίου 1903, Ἄρθρον «Βουλή-Ἡμερησία Διάταξη»

«Πηγή: Ἐμπρὸς,Φύλλον Ἐφημερίδος 12ης Ἰουνίου 1903, Ἄρθρον «Τέκνα τῶν κυμμάτων. Σπογγαλιεῖς τοῦ Αἰγαίου (Ὑπὸ Ἄγγελου Τανάγρα) Κεφάλαιον 5ον-Νῆσοι τῶν σπογγαλιέων»

Βιβλίον:Τὸ σπογγαλιευτικὸν ζήτημα τῆς Μεσογείου,Λόγος ἐκφωνηθεῖς ἐν Χανίοις Κρήτης,τὴ 29 Ἰουνίου 1903,Βιβλιοθήκη Ἐρρίκου Μοάτσου,Ἐν Χανίοις,Ἐκ τοῦ Τυπογραφείου τῆς Κυβερνήσεως 1903

«Πρακτικὰ τῶν Συνεδριάσεων τῆς Βουλῆς τῆς Ἐκτάκτου Συνόδου τῆς ΙΣΤ’ Βουλευτικῆς περιόδου,Ἐν Ἀθήναις ἐκ τοῦ Ἐθνικοῦ Τυπογραφείου 1903,Συνεδρίασις Κ΄,Τῆς 2ας Ἰουλίου 1903,Ζήτημα Παράρτημα,Ἀριθμὸς 38»

«Πηγή: Σκρίπτ, Φύλλον Ἐφημερίδος 3ης Ἰουλίου  1903, Ἄρθρον «Βουλή.Περὶ σφουγγαράδων ὁ λόγος.Πρόνοια περὶ Σπογγαλιείας»

«Πηγή: Σκρίπτ, Φύλλον Ἐφημερίδος 13ης Αυγούστου 1903, Ἄρθρον «Οἱ σπογγαλιεῖς καὶ ἡ κατάστασις τῶν-Τί πρέπει νὰ γείνη-Μία λυπηρὰ σταστιστικὴ»

«Πρακτικὰ τῶν Συνεδριάσεων τῆς Βουλῆς τῆς Β΄ Συνόδου τῆς ΙΣΤ’ Βουλευτικῆς περιόδου,Ἐν Ἀθήναις ἐκ τοῦ Ἐθνικοῦ Τυπογραφείου 1904,Συνεδρίασις ΙΘ΄,Τῆς 20ης Φεβρουαρίου  1904»

«Πηγή: Σκρίπτ, Φύλλον Ἐφημερίδος 23ης Φεβρουαρίου  1904, Ἄρθρον «Τὰ σπογγαλιευτικὰ κακουργήματα»

«Πηγή: Εμπρός, Φύλλον Ἐφημερίδος 6ης Ιουνίου 1904, Ἄρθρον «Ἡ ἐπάνοδος τῶν σπογγαλιέων.Τὰ μαρτύρια τῶν ἐξακολουθοῦν.Παράπονα κατὰ τῆς «Κρήτης» καὶ «Παράλου»»

«Πηγή: Εμπρός, Φύλλον Ἐφημερίδος 13ης Νοεμβρίου 1904, Ἄρθρον «Ἀπὸ τὰ δράματα τῶν σπογγαλιέων.Ἀφηγήσεις Ἀξιωματικοῦ της «Κρήτης»»

«Πηγή: Σκρίπτ, Φύλλον Ἐφημερίδος 29ης Ἀπριλίου 1908, Ἄρθρον «Ἀπώλεια ἱστιοφόρου»

«Πηγή: Ἐμπρὸς,Φύλλον Ἐφημερίδος 30ης Ὀκτωβρίου 1908, Ἄρθρον «Τελευταία ὥρα. Ἀποτρόπαια αἴσχη ἐναντίον δυτῶν.Ἄνθρωποι πυρακτούμενοι μὲ σίδηρον.Ἡ Ὕδρα ἀνάστατος.Ὁ Εἰσαγγελεὺς ἐπὶ τόπου»

«Πηγή: Ἐμπρὸς,Φύλλον Ἐφημερίδος 3ης Νοεμβρίου  1908, Ἄρθρον «Τὸ σπογγαλιευτικὸν αἶσχος.Ἕνα ἡμερονύκτιον εἷς τὴν Ὕδραν.Ὁ ὅρμος τοῦ θανάτου.Ἡ ἀφρικανικὴ τραγωδία»

«Πηγή: Σκρίπτ,Φύλλον Ἐφημερίδος 4ης Νοεμβρίου  1908, Ἄρθρον «Τὰ δραματικὰ γεγονότα τῆς ἡμέρας.Αἳ τραγωδίαι τῆς σπογγαλιείας.Ἐκ τῶν ἀφηγήσεων μίας ἐπισήμου ἐκθέσεως»

«Πηγή: Ἐμπρὸς,Φύλλον Ἐφημερίδος 4ης Νοεμβρίου  1908, Ἄρθρον «Τὸ σπογγαλιευτικὸν αἶσχος.Ἕνα ἡμερονύκτιον εἷς τὴν Ὕδραν.Ὁ ὅρμος τοῦ θανάτου.Ἡ ἀφρικανικὴ τραγωδία»

Πηγή:Ἐφημερίδα Ἐμπρός.Φύλλον 4ης Νοεμβρίου 1908.Ἄρθρον «Τὸ ζήτημα τῆς Σπογγαλιείας»

Πηγή:Ἐφημερίδα Ἐμπρός.Φύλλον 5ης & 6ης & 7ης Νοεμβρίου 1908.Ἄρθρον «Τὸ Σπογγαλιευτικὸν αἶσχος-Ἕνα ἡμερονύκτιον εἷς τὴν Ὕδραν-Ὁ ὅρμος τοῦ Θανάτου-Ἡ Ἀφρικάνικη τραγωδία.(Χ.Π)»

«Πηγή: Σκρίπτ, Φύλλον Ἐφημερίδος 31ης Ἰανουαρίου  1909, Ἄρθρον «Ὕδρα.Ἡ σπογγαλιεία»

«Πηγή: Σκρίπτ, Φύλλον Ἐφημερίδος 13ης Φεβρουαρίου 1909, Ἄρθρον «Ἡ Σπογγαλιεία εἰς τὰ τουρκικὰ παράλια»

«Πηγή: Σκρίπτ, Φύλλον Ἐφημερίδος 22ας Φεβρουαρίου  1909, Ἄρθρον «Τὰ συλληφθέντα Ἑλληνικὰ πλοιάρια.Παραστάσεις Προξένου»

Πηγή: Ἐθνικὸν Τυπογραφεῖον,Ἐφημερὶς τῆς Κυβερνήσεως τοῦ Βασιλείου τῆς Ἑλλάδος, Τεῦχος Ἅ΄,Ἀριθμὸς 100,Ἐν Ἀθήναις τὴ 15 Μαρτίου 1910,Νόμος ΓΧΙΖ (ὑπ’ἀριθμ.3617) «Πέρι τῆς διὰ σκαφάνδρων ἁλιείας»

 «Πηγή: Σκρίπτ, Φύλλον Ἐφημερίδος 4ης Ἀπριλίου 1910, Ἄρθρον «Ὕδρα.Οἱ δύται.Πῶς δολοφονοῦνται.Ἡ ἀμέλεια τῆς Πολιτείας»

«Πηγή: Σκρίπτ, Φύλλον Ἐφημερίδος 23ης Νοεμβρίου 1910, Ἄρθρον «Ὁ συνδυασμὸς Ὕδρας παρὰ τῷ Πρωθυπουργῷ»

Πηγή: Ἐθνικὸν Τυπογραφεῖον,Ἐφημερὶς τῆς Κυβερνήσεως τοῦ Βασιλείου τῆς Ἑλλάδος, Τεῦχος Ἅ΄,Ἀριθμὸς 22,Ἐν Ἀθήναις τὴ 23 Ἰανουαρίου 1912,Βασιλικὸν Διάταγμα «Περὶ ἱδρύσεως Σχολῶν δυτῶν ἐν Ὕδρᾳ καὶ Αἰγίνη»

ΥΔΡΕΪΚΑ ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΑ ΗΤΟΙ (ΗΘΗ-ΕΘΙΜΑ-ΔΕΙΣΙΔΑΙΜΟΝΙΕΣ-ΠΡΟΛΗΨΕΙΣ)Νικόλαος Χαλιορὴς Πειραιεὺς 1931)

(Ὕδρα Νῆσος Ἐντέλης Δρυόπων Ὕδρα 1998 Γιάννης Ἃ Καραμῆτσος):

Πηγή:Εὐδοκία Ὀλυμπίτου,Σπογγαλιευτικὴ Δραστηριότητα καὶ κοινωνικὴ συγκρότηση στὸ νησὶ τῆς Καλύμνου,19ος-20ος αἰώνας,2010, Παραπομπὴ 12:Μεγάλη Ἑλληνικὴ Ἐγκυκλοπαιδεία, τ.Ἅ΄,Ἀθήνα 1926,σ.671-672 λῆμμα «ἀεραιμία».

Σχετικὴ ἀνάρτησις:
Ὕδρα 1908.Περὶ Σπογγαλιείας τῶν ἀρχῶν τοῦ 20ου αἰῶνος




Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...