Ὕδρα Περιηγητικὴ Διαδρομὴ Λιμένας Ὕδρας -Ὅρμος Νησίζας

Ὕδρα
Περιηγητικὴ Διαδρομὴ
Λιμένας Ὕδρας-Ἐπισκοπῆ & Ὅρμος Νησίζας

Β΄ μέρος Ἐρημοκκλήσιον Ἁγίας Μαρίνης ἕως Ἐρημοκκλήσιον Ἁγίου Ἰωάννου Νησίζας

Ὕδρα Τοπωνύμια Ὕδρας
 Ὀνόματα σωζώμενα ἐκ τῆς βιβλιογραφίας καὶ τῆς προφορικῆς παραδόσεως τῆς νήσου Ὕδρας (Ὁρισμένα ἓξ αὐτῶν δὲν ἀπαντῶνται σήμερα)

Ερημοκκλήσι της Αγίας Μαρίνας Επισκοπής.
(Τὸ Μέλλον τῆς Ὕδρας Τεῦχος Μάρτιος 1966 σὲλ 80,Ἀντώνιος Μανίκης )

 «.....Τὸ ἐκκλησάκι ἀπέριττο καὶ μοναχικὸ μὲ συντροφιὰ μονάχα ἕνα γέρικο καμπουριασμένο καὶ κακορίζικο πεῦκο,ποὺ ὁλοένα προσπαθεῖ νὰ τὸ σκιάση μὰ δὲν τὸ καταφέρνει...»

 

 

 

Τσούμπα Επισκοπής
(Xuba: (Ἀρβανίτικα): Τσούμπα (Κορυφή).
Ὁ Τίτος Γιοχάλας διασώζει στὸ βιβλίο τοῦ (Ὕδρα Λησμονημένη Γλώσσα), πὼς οἱ πρόποδες τῆς κορυφῆς Τσούμπα Ἐπισκοπῆς ὀνομάζονται Ρέζα.  Rrëze: (Αρβανίτικα): Πρόποδες της περιοχής Xuba (Τσούμπα)

 

Πλούσια πευκόφυτη βλάστηση ἑκατέρωθεν τοῦ κεντρικοῦ δρόμου τῆς Ἐπισκοπῆς.Πλησίον της περιοχῆς,ἀριστερά της κεντρικῆς ὁδοῦ Ἁγίας Μαρίνας-Ἐπισκοπῆς εὑρίσκεται καὶ ἡ Στέρνα τῶν Κυνηγῶν.(γιὰ τὸν ἀνεφοδιασμὸ τῶν Κυνηγῶν τῆς περιοχῆς).

 

 

 

Ὁ Τίτος Γιοχάλας (Ὕδρα Λησμονημένη Γλώσσα) διασώζει γεωγραφικὰ σὲ ἀνατυπωμένο χάρτη τῆς Ὕδρας,τὸ τοπωνύμιο Rahji bléta

Rahji bléta: (Αρβανίτικα): Rahji Ράχη + blétë-a μέλισσα.
 Πρόκειται γιὰ πετρώδης περιοχὴ μὲ τρύπες μικρὲς ποὺ φωλιάζουν οἱ μέλισσες γιὰ νὰ φτίαχνουν μέλι,νοτιότερα τῆς Τσούμπας τῆς Ἐπισκοπῆς, καθὼς πλησιάζουμε τὸ ὀροπέδιό της.

Ὀροπέδιο τῆς Ἐπισκοπῆς

Προτοῦ προσεγγίσουμε τὴν πινακίδα τῆς περιοχῆς Ἐπισκοπῆς,ὑπάρχει μονοπάτι τὸ ὁποῖο κατευθύνεται πρὸς τὰ δυτικὰ πρὸς τὴν περιοχὴ Ζόγιερι.

Ζόγερι ἢ Ζόγιερι: 

(Zogjëri: ἀρβανίτικα: zog-u: (πουλί): zogjëri-a: τόπος πουλιῶν.

Παράλληλα ο Γεώργιος Ν Σαχίνης αναφέρει πως το πευκόφυτο όρος,δεξιὰ τοῦ σταυροδρομίου (διασταύρωσης) Ἐπισκοπῆς-Ζώγιερι καλείται:

 Qáfa Gjȯnit: (Αρβανίτικα: Αυχένας) Κιάφα Γκιώνη.

Ὁ Τίτος Γιοχάλας ἀντιθέτως προσδιορίζει τὴν περιοχὴ πλησίον της ἐκκλησίας τοῦ Ἁγίου Νικολάου διότι πέριξ της ἐκκλησίας ὑπῆρχαν κτήματα τῆς οἰκογενείας Γκιώνη

Ὅρος Μπαρμπαρὶ

 Ο ὀρεινὸς ὄγκος τῶν ἀκτῶν τῆς Ἐπισκοπῆς.Ἡ Ἀγκάλη Ἐπισκοπῆς. Πευκόφυτος περιοχὴ μεταξὺ Νησίζας καὶ Γερακίνας.

(Ἱστορία τῆς νήσου Ὕδρας,Τὰ ἀπὸ τῆς ἀρχαιότητος μέχρι τῆς ἐπαναστάσεως τοῦ 1821,Ἀντωνίου Λιγνοῦ,Ἀθῆναι 1946,σὲλ 4)

 

«..Ἄλλως τὲ εἷς τὴν δύο ὡρῶν πορείαν πρὸς τὸ δυτικόν της νήσου ἀπὸ τῆς πόλεως ἀπέχουσαν θέσιν Ἐπισκοπῆ,σώζωνται τὰ ἴχνη πολλῶν οἰκίσκων συγκεντρωμένων ἐπὶ τίτος λόφου,ἀπὸ τοῦ ὁποίου κατοπτεύεται καὶ ἐπισκοπεῖται τὸ Μυρτῶον πέλαγος καθ’ὅλην αὐτοῦ τὴν ἔκτασιν,ἐκ τούτου δὲ καὶ θὰ ἔλαβε τὴν ὀνομασίαν Ἐπισκοπῆ καὶ ἡ θέσις.Τὰ ἴχνη ἐκεῖνα μαρτυροῦν,ὅτι ἐκεῖ ὑπῆρχε παλαιὸς συνοικισμὸς’προσεπιμαρτυρεῖ τοῦτο καὶ ἡ ἐν Ἐπισκοπῆ εὕρεσις ἀγγείων τῆς ἀρχαιότητος καὶ χρυσῶν Βυζαντινῶν νομισμάτων,χάλκινων δὲ νομισμάτων πάσης ἐποχῆς ἐν ἀφθονία καὶ ἐν Ἐπισκοπῆ καὶ εἷς ἄλλα μέρη τῆς νήσου...»

(Ὕδρας Λεξιλόγιον,Τὸ δεύτερον.Γιάννης Α.Καραμῆτσος,Ὕδρα 1999 Ἔκδοση Εὐάγης ὁ Ὑδρεάτης,λῆμμα Ἐπισκοπῆ.σὲλ 121-124)

 

« (Κείμενο Ἀντωνίου Μανίκη)...Μολοταύτα κανεὶς ἀπ’αὐτοὺς (γεωγράφος Ἀντώνιος Μηλιαράκης,διηγηματογράφος Ἀλέξανδρος Μωραϊτίδης, διδάσκαλος Ἰάκωβος Δραγάτσης, ἱστορικὸς Ἀντώνιος Α.Μιαούλης,ἱστορικὸς (ἐγγονὸς) Ἀντώνιος Α.Μιαούλης) δὲν ἔχει καταλήξει εἰς ἀδειάσειστον συμπέρασμα τί ἦτο ἡ Ἐπισκοπὴ κατὰ τοὺς χρόνους τοῦ μεσαίωνος καὶ πρὸ αὐτοῦ.

 Οὔτε ποὺ ὀφείλεται ἡ ἑλληνικὴ ὀνομασία της,ἡ ὁποία πανάρχαια, ὁλωσδιόλου ἀντίθετος ἔρχεται πρὸς τὰ ἄλλας ἀλβανικᾶς ὀνομασίας τῶν διαφόρων τοποθεσιῶν καὶ σημείων τῆς νήσου....

 ....Ὁ ἀείμνηστος ἐντούτοις Ἰωάννης Παπαμανώλης,εἷς τὸ ἀνέκδοτον ἔργο του: «Οἱ Ἀλβανοὶ ἓν Ἑλλάδι καὶ ὁ ἐποικισμὸς τῆς Νήσου Ὕδρας»,..ἐξηγεῖ ὅτι αὐτὴ ὀφείλει τὴν ὀνομασίαν τῆς εἷς τους ἐκ τῆς Ἐπισκοπῆς τῆς Ἰλλυρίας (Ἀλβανίας) ἐκπορευθέντας οἰκιστᾶς τῆς νήσου,οἱ ὁποῖοι ἦλθον καὶ κατώκησαν εἷς τὴν τοποθεσίαν ταύτην.Καὶ αὐτὸ εἶναι τὸ ἀληθές..»



«...Ἡ ἀλήθεια,ἐντούτοις εἶναι ὅτι τὰ εὑρεθέντα πρὸ ἀρκετῶν ἐτῶν ἐκεῖ ἀρχαία νομίσματα (τῆς ἐποχῆς τοῦ αὐτοκράτορος Ἰουστινιανοῦ) καὶ τὰ διάφορα μικρὰ πήλινα ἀγγεῖα καὶ κτερίσματα,ὡς καὶ οἱ περισσότεροι τῶν γραψάντων ὁμολογοῦν,δὲν ἤσαν τῶν αὐτοχθόνων κατασκευάσματα ἢ ἀνταλλακτικὰ μέσα,ἀλλὰ τῶν μεταγενεστέρων,οἱ ὁποῖοι ἀπ’ἄλλας χώρας,ἔξω της νήσου,τὰ εἰχον φέρει καὶ κρύψει ἐκεῖ,διὰ τὸν φόβο τῶν πειρατῶν καὶ καταδρομέων...»

 

Ἄλλο τοπωνύμιο τῆς εὐρύτερης Ἐπισκοπῆς,τὸ ὁποῖο διασώζουν οἱ Γεώργιος Ν Σαχίνης καὶ ὁ Τίτος Γιοχάλας εἶναι τὸ τοπωνύμιο:

 Qáfa Kanaki: (Αρβανίτικα: Αυχένας) Κιάφα Κανάκη.
 Εἶναι περιοχὴ τῆς Ἐπισκοπῆς πλησίον του ὀροπεδίου «Ἴσιο».Στὴν περιοχὴ ὑπάρχει ἀγροικία τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Προφήτου Ἡλιοῦ Ὕδρας.

 

Πανοραμικὴ ἄποψη τῆς πεδιάδας τοῦ ὀροπεδίου τῆς Ἐπισκοπῆς.Στὸ βάθος διακρίνονται οἱ περιοχές:

 Ἀμπέλι Ἐπισκοπῆς.

(Οἱ ἀμπελῶνες τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Προφήτου Ἡλιοῦ Ὕδρας)

 Luca: Λούτσα.

(Ὑδατοδεξαμενὴ στὸν δρομὸ πρὸς τὴν Ἐπισκοπή.Δημιουργία τῶν Ἱερομονάχων τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Προφήτου Ἡλιοῦ Ὕδρας.Περιοχή με λιγαριές και υδροχαρείς θάμνους).

Ἡ ἐκκλησία τοῦ Ἁγίου Νικολάου,ἐν μέσω τῶν ἐλαιώνων τῆς Ἐπισκοπῆς

Ἄποψη τοῦ ἐπίπεδου μέρους τῆς Ἐπισκοπῆς, παραπλεύρως του ἀμπελῶνος τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Προφήτου Ἡλίου Ὕδρας.Διακρίνεται ἡ ἐκκλησία τοῦ Ἁγίου Γεωργίου ἡ ὁποία ἀνήκει στὴν Ἱερὰ Μονὴ Προφήτου Ἡλιοῦ Ὕδρας

Ὁ κεντρικὸς λόφος τῆς Ἐπισκοπῆς,ὅπου δεσπόζουν οἱ κυριότερες κατοικίες τῆς περιοχῆς.(Παπαστράτου,Παπαλεονάρδου,Χαραμὴ).Ὁ Ἀντώνιος Μανίκης τὸν ἀναφέρει ὡς Λόφος Χαραμὴ

Ἡ ἐκκλησία τῆς Ἁγίας Εὐγενίας.Ὁ ναὸς κτίσθηκε ἀπὸ τὴν Εὐγενία Φωτιά, θυγατέρα τοῦ Δημάρχου Ὕδρας Ἀναστάσιου Οἰκονόμου,καὶ συζύγου τοῦ Δημάρχου Ὕδρας Γεωργίου Φωτιά. Εὑρίσκεται ἐντός του κτήματος τῆς οἰκογενείας Φωτιὰ

Λιθόστρωτο τμῆμα τοῦ κεντρικοῦ μονοπατιοῦ τῆς Ἐπισκοπῆς,στὸ ὕψος τῆς ἐκκλησίας Κοιμήσεως Θεοτόκου Ἐπισκοπῆς,(Ἀπόδοσις Κοιμήσεως).

Περιοχὴ Φωτιοῦ,πλησίον τῶν κτημάτων τῆς οἰκογενείας Φωτιά.

Ἐκκλησία Κοιμήσεως Θεοτόκου (Ἀπόδοσις Κοιμήσεως).Κτίτορας τοῦ ναοῦ, κατὰ τὸν ἱερέα Δημήτριο Χελιώτη ὑπῆρξε ὁ Δήμας Φωτιᾶς,πατέρας τοῦ Δημάρχου Ὕδρας Γεωργίου Φωτιά.

Τὸ νοτιοανατολικὸ σύνορό του ὀροπεδιοῦ τῆς Ἐπισκοπῆς.

Ἐκκλησία Γεννέσεως Ἰησοῦ Χριστοῦ τῆς Ἐπισκοπῆς.Ἡ ἐκκλησία εὑρίσκεται παραπλεύρως της οἰκίας Τσιτσεκλῆ.Ὁ Τίτος Γιοχάλας στὴν μελέτη τοῦ (Ὕδρα Λησμονημένη Γλώσσα),σημειώνει γιὰ τοὺς ἀπέναντι ὀρεινοὺς ὄγκους τὴν ὀνομασία :Máljes:Mále: (Αρβανίτικα): Μάλιες (κορυφές)

Πανοραμικὴ ἄποψη τοῦ ὀροπεδίου τῆς Ἐπισκοπῆς,ὅπως αὐτὸ φαίνεται ἀπὸ τὸ ὅρος τοῦ Ἁγίου Μάμμαντος.Νοτιοδυτικά του ὅρους τοῦ Ἁγίου Μάμμαντος ἡ περιοχὴ ὀνομάζεται Φαρδὺ Σπιθάρι.

Spithár I gjérë : (Αρβανίτικα): Σπιθάρι (φαρδιά κοιλότητα)

 

Ἡ νῆσος Σταυρονήσι

 
Ὅρμος Σόκο



Ἐκκλησία τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου Θεολόγου Νησίζας.

Τὸ μονοπάτι τῆς πλαγιᾶς ποὺ ὁδηγεῖ στὴν ἐκκλησία τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου Θεολόγου Ὕδρας.Ἡ περιοχὴ τῆς Νησίζας (ὅπως καὶ οἱ περιοχὲς Πεῦγες, Γκελέτος,Μικρὸ Κλιμάκι,Μεγάλο Κλιμάκι) ἦταν μία ἀπ’τὶς ὀμορφότερες πευκόφυτες περιοχὲς τῆς νήσου Ὕδρας,ἡ ὁποία δυστυχῶς,μετὰ τὶς πυρκαϋιὲς τῆς τελευταίας 25ετίας (κατὰ τὰ ἔτη 1985 καὶ 2007) καταστράφηκε ὁλοσχερῶς.Ἡ πυρκαϋιὰ μάλιστα τοῦ ἔτους 2007 κατέστρεψε τὸ φυσικὰ ἀναδασωμένο (κατὰ τὰ τελευταία 20ἔτη) ἀναγεννημένο δάσος τῆς περιοχῆς.

 Ὁ Ἀντώνιος Μανίκης,καθὼς καὶ ὁ Γεώργιος Σαχίνης περιγράφουν τὴν εἰδυλλιακὴ πευκόφυτη περιοχὴ εἰς τὴν ὁποία εὑρίσκεται ἡ ἐκκλησία τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου.Παραθέτουμε τὴν περιγραφὴ τοῦ Ἀντωνίου Μανίκη,ποῦ δημοσιεύει ὁ Γεώργιος Ν Σαχίνης

 (Ἐκκλησάκια,Ἐκκλησίες,Ἐρημοκλήσια Πειραιεὺς 1982) :

«Ὅμως ἡ περιοχὴ αὐτὴ τοῦ «Νησίζα» πιὸ πολὺ φημίζεται γιὰ τὸ πανέμορφο ἐκκλησάκι τοῦ τὸν Ἅγιο Γιάννη τὸν Θεολόγο,ποῦ βρίσκεται ψηλά,σ΄ἕνα ξέφωτο,ἀνάμεσα στὰ πεῦκα,σὲ θέα μαγευτικὴ κι ἀπέραντη κι ἐπισκοπεῖ. Ὅμοιος ἄγρυπνος βιγλάτορας,κατὰ τὸ πέλαγος.»

Κατὰ τὴν πυρκαϋιὰ τῆς 14ης-16ης Ἰουλίου 1985 δέ,θανατώθηκαν τρεῖς νέοι (εἷς ἐκ τῶν ὁποίων Ὑδραῖος),οἱ ὁποῖοι προσπάθησαν νὰ σώσουν τὸν ναὸ ἀπὸ τὴν πύρινη λαίλαπα.

 Εἰς μνήμη τους,  ἡ ἐκκλησία καὶ ὁ Δῆμος τῆς Νήσου ἀφιέρωσαν μαρτυρικὴ στήλη (στηλόγραμα εὐγνωμοσύνης)  ὡς ἐλάχιστο φόρο τιμῆς ὡς πρὸς τὴν θυσία τους γιὰ τὴν δίασωση τοῦ ναοῦ τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου.

ΜΑΡΤΥΡΙΚΗ ΣΤΗΛΗ
ΟΙ ΜΑΡΤΥΡΕΣ ΣΟΥ ΚΥΡΙΕ ΕΝ ΤΗ ΑΘΛΗΣΕΙ ΑΥΤΩΝ
ΣΤΕΦΑΝΟΥΣ ΕΚΟΜΙΣΑΝΤΟ ΤΗΣ ΑΦΘΑΡΣΙΑΣ
ΗΛΙΑΣ ΓΕΩΡ.ΠΑΡΙΣΗΣ
ΕΤΩΝ 23 ΕΞ ΥΔΡΑΣ
ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΣΩΤ.ΧΡΗΣΤΟΣ
ΕΤΩΝ 18 ΕΞ ΑΓΝΑΤΕΡΟΥ ΚΑΡΔΙΤΣΗΣ
ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΙΩΑΝ.ΤΖΟΦΩΛΗΣ
ΕΤΩΝ 27 ΕΚ ΦΗΛΩΝΑΤΩΝ ΚΑΛΑΜΠΑΚΑΣ


ΠΟΛΕΜΟΥΝΤΕΣ ΤΗΝ ΠΥΡΙΝΗΝ ΚΟΛΑΣΙΝ ΤΗΝ ΕΡΗΜΩΣΑΣΑΝ ΤΗΝ ΝΗΣΟΝ ΕΙΣ ΤΑΣ 14-16 ΙΟΥΛΙΟΥ 1985
ΕΝΘΑΔΕ ΕΓΕΝΟΝΤΟ ΠΑΡΑΝΑΛΩΜΑ ΤΟΥ ΠΥΡΟΣ ΤΗΝ 15 ΙΟΥΛΙΟΥ 1985 ΑΓΩΝΙΖΟΜΕΝΟΙ ΝΑ ΣΩΣΟΥΝ ΤΑΣ
Ι.ΕΙΚΟΝΑΣ ΤΟΥ ΑΓ.ΙΩΑΝΝΟΥ ΝΗΣΙΖΑ

ΣΤΗΛΟΓΡΑΦΙΑ ΕΥΝΟΜΩΣΥΝΗΣ Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΚΑΙ Ο ΔΗΜΟΣ ΤΗΣ ΝΗΣΟΥ

Ἀπολυτίκιον. Ἦχος δ’.
Οἱ Μάρτυρές σου Κύριε, ἐν τῇ ἀθλήσει αὐτῶν,στεφάνους ἐκομίσαντο τῆς ἀφθαρσίας,ἐκ σοῦ τοῦ Θεοῦ ἡμῶν, σχόντες γὰρ τὴν ἰσχύν σου,τοὺς τυράννους καθεῖλον, ἔθραυσαν καὶ δαιμόνων, τὰ ἀνίσχυρα θράση.Αὐτῶν ταῖς ἱκεσίαις, Χριστὲ ὁ Θεός, σῶσον τὰς ψυχὰς ἡμῶν.

Ὅρμος Νησίζα-Ἄμμος Χονδρὴ.

Ἄμμος Χονδρή,καλεῖται ἡ ἀνατολικὴ πλευρὰ τῆς παραλίας τῆς Νησίζας.